Гагаузия
| |||
Рәсми теле | гагавызча, романча, русча | ||
Башкаласы | Комрат | ||
Башкан | Евгения Гуцул | ||
Гимн | Тарафым | ||
Мәйданы | - 1848,46 km² | ||
Милләте | гагаузлар (82%), болгарлар, молдованнар (романнар), руслар | ||
Халык саны | 162 200 (2012) |
Гагаузия яки Гагавызстан, Гагавыз Җире (гаг. Gagauz Yeri, молдав. Găgăuzia) — Молдова Республикасы көньягындахы автономияле төбәк.
Гагавызлар төрки телләрнең угыз төркемендәге телдә сөйләшә. Күпчелек гагавызлар праваслау динен тота.
Тарих
Гагавызларның чыгышы хакында берничә карашлар бар:
- Гагавызлар нәселен төрки телләрдә сөйләшкән күчмә халыклар — угызлар, бөҗәнәкләр һәм кыпчаклар нигезләгән.
- Гагавызлар — Госман империясе вакытында төркиләшкән болгарлардан барлыкка килгән халык.
- Сәлҗүкләр теориясе: XIII йөздә Добруҗага күчкән төрекләрнең нәселеннән пәйда булган халык.
- Гагавызлар — VII йөзлектә күчкән борынгы болгарлардан чыккан һәм IX гасырда христиан динен кабул иткән халык.
1400-1812 елларда - гагавызлар Госман империясенә керә.
Бер карасы буенча Болгарстанның Варна шәһәренең асаба халкы нәкъ гагавызлар булган.
1812-1917 елларда - гагавызлар Россия империясенә күченә.
Романия территориясендә.
Риббентроп-Молотов пакты нәтиҗәсендә Молдовага керә.
9.08.1990 — 23.12.1994 - танылмаган Гагавыз Республикасы чоры
1994 елда - Молдова эчендәге Гагавыз автономияле төбәге.
2014 елда Гагавызстанда узган референдумда Тамгаханә Берлегенә керү өчен 90% тавыш бирелә, ләкин Молдова хакимияте референдумны танымый.
Гагавызстан ТӨРЕКСОЙ оешмасына керә.
Сылтамалар
- Официальный сайт Гагаузии
- Народное собрание Гагаузии 2011 елның 4 февраль көнендә архивланган.
- Управление Полиции АТО Гагаузия 2014 елның 1 февраль көнендә архивланган.
- ЦИК АТО Гагаузия
- Выборы в Народное собрание Гагаузии
- GAGAUZ.IN 2016 елның 14 декабрь көнендә архивланган. — мультимедийный портал на гагаузском и русском языках.
- Сайт о Гагаузии и гагаузах. Подшивки газет Гагаузии
- «Гагаузский угол. Народ и автономия» 2013 елның 9 май көнендә архивланган. — Полнометражный документальный фильм о гагаузах, снятый в рамках Международного проекта «Этнофорум»
- Интернет-ресурсы Гагаузии 2012 елның 31 август көнендә архивланган.
- Новостной портал Gagauzinfo.md 2009 елның 28 май көнендә архивланган..