Гуаңҗу

Гуаңҗу
	Торак пункт
Гуаңҗу
	кыт. 广州市
	23°07′39″ с. ш. 113°14′50″ в. д.GЯO
Ил	Кытай;
Статус	Аспровинциаль әһәмиятле шәһәр
Башлык	Guo Yonghang[d]
Тарих һәм география
Мәйдан	7434,4 км²
Мәркәз биеклеге	11 м
Сәгать кушагы	UTC+08:00
Халык саны
Халык саны	12 700 800 кеше
Санлы идентификатор
Телефон коды	20
Почта индекслары	510000
Автомобиль коды	粤A
	gz.gov.cn
Показать/скрыть карты
	Гуаңҗу

Гуаңҗу (кыт. трад. 廣州, гад. 广州, пиньинь: Guǎngzhōu, элек Канто́н исем асында мәгълүм булган^[1]) — Кытай Халык Җөмһүрияте шәһәре, Гуаңдуң провинциясенең башкаласы. Аспровинциаль әһәмиятле шәһәр.

Халык саны — 11 071 429 кеше (шәһәрнең үзендә), ~14 000 000 кеше (шәһәртирә зонасы белән, 2013).

География

Шәһәр Көньяк Кытай диңгезе яр буеннан 110 км ераклыкта, Җуҗаң (Чжуцзян, ягъни «энҗеле») елгасы дельтасында урнашкан.

Тарих

Шәһәр б.э.к. 3 гасырдан мәгълүм. Урта гасырларда — эре сәүдә порты. 18 гасырда — чит илләр белән чикле күләмнәрдә сәүдә итү өчен бердәнбер Кытай порты булган. Нәнҗин килешүе буенча (1842) — 5 портлар исәбендә чит ил сәүдәсе өчен ачылган. Инглиз-франк-кытай сугышыннан (1856 — 60) Гуаңҗуда чит ил (инглиз-француз) концессиясе барлыкка килгән. 1938 — 45 еллардла япон оккупациясе астында булган.

Административ бүленеш

Map
Ливән Юэчү Хайҗу Тәнхе Байюнь Хуаңпу Панью Хауду Нәнша Җеңчең Цуңхуа
Исем	Кытайча	Пиньинь	Халык (2010 ел)^[2]	Мәйдан (км²)^[3]	Халык тыгызлыгы (/км²)^[2]
Юэчү районы	越秀区	Yuèxiù Qū	1,157,277	33.80	34,239
Ливән районы	荔湾区	Lìwān Qū	898,204	59.10	15,198
Хайҗу районы	海珠区	Hǎizhū Qū	1,558,663	90.40	17,242
Тәнхе районы	天河区	Tiānhé Qū	1,432,431	96.33	14,870
Байюнь районы	白云区	Báiyún Qū	2,222,658	795.79	2,793
Хуаңпу районы	黄埔区	Huángpù Qū	831,600	484.17	1,717
Панью районы	番禺区	Pānyú Qū	1,764,869	786.15	2,245
Хуаду районы	花都区	Huādū Qū	945,053	970.04	974
Нәнша районы	南沙区	Nánshā Qū	259,899	527.65	493
Җеңчең районы	增城区	Zēngchéng Qū	1,036,731	1,616.47	641
Цоңхуа районы	从化区	Cónghuà Qū	593,415	1,974.50	301
Барлык			12,700,800	7,434.40	1,708

Икътисад

Гуаңҗу — Көньяк Кытайның икътисади үзәкләреннән берсе. Йөк әйләнеше буенча Көньяк Кытайның иң зур порт. Тимер юллар төене, халыкара аэропорт бар. Сәнәгать тарммакларыннан тукымачылык, азык-төлек, гомуим машиналар төзү, кара металлургия, кәгазь, химия, төзелеш материаллары сәнәгатьләре үсеш алган.

Мәдәният

Берничә югары уку йорт, шул исәптә Сүн Ятсен исемендәге университет (1924), табибият, педагогия, малия-икътисад институтлары, ботаника бакчасы һ.б. бар.

Искәрмәләр

↑ Кантон, китайский город // Брокгауз һәм Ефрон энциклопедик сүзлеге: 86 томда (82 том һәм 4 өстәмә). Санкт-Петербург: 1890—1907.
↑ ¹ ² архив күчермәсе [неопр.]. Statistics Bureau of Guangzhou (16 май 2011). Мөрәҗәгать итү датасы: 25 май 2011. Архивировано 7 гыйнвар 2019 года.
↑ 土地面积、人口密度（2008年） [неопр.]. Statistics Bureau of Guangzhou. Мөрәҗәгать итү датасы: 8 февраль 2010. Архивировано 23 март 2015 года.

[1] Кантон, китайский город // Брокгауз һәм Ефрон энциклопедик сүзлеге: 86 томда (82 том һәм 4 өстәмә). Санкт-Петербург: 1890—1907.

[2010census-2] ¹ ² архив күчермәсе [неопр.]. Statistics Bureau of Guangzhou (16 май 2011). Мөрәҗәгать итү датасы: 25 май 2011. Архивировано 7 гыйнвар 2019 года.

[guangzhoustatarea-3] 土地面积、人口密度（2008年） [неопр.]. Statistics Bureau of Guangzhou. Мөрәҗәгать итү датасы: 8 февраль 2010. Архивировано 23 март 2015 года.

[1]

[2]

[3]