Конго иңкүлеге
| Конго иңкүлеге | |
|---|---|
| Дәүләт | |
| Мәйдан |
|
 | |
| Су җыю бассейны | Q44715398? |
| SEO_description | Впадина Конго — изучайте подробную и систематизированную информацию в интернет-энциклопедии РУВИКИ |
| Дөнья кисәге | Африка |
| SEO_title | Впадина Конго — Рувики: Интернет-энциклопедия |
 | |
 Конго иңкүлеге РУВИКИ.Медиада | |
Конго казанлыгы, уйсулыгы яки чокыры[1] — Үзәк Африкада (диаметры якынча 1000 км) җәенке түбәнлек, 300-500 метр биеклектә. Кыялар һәм яссы таулыклар белән уратып алынган; Африка платформасының синеклизасына туры килә. Конго (Заир) елгасы белән дренажлана[2].
Үсемлекләр дөньясы тоташ капланган дымлы куе һәрвакыт яшел һәм яфрак коючы һәрвакыт яшел тропик урманнардан гыйбарәт.
Географиясе
Мәйданы якынча 1 миллион км2 тәшкил итә; аның озынлыгы төньяктан көньякка һәм көнбатыштан көнчыгышка карый — якынча 1000 км. Төп елга — Конго (Луалаба), аның күпсанлы кушылдыклары — Ломами, Чуапа, Убанги, Касаи (Ква) бар. Шулай ук иңкү территориясендә күп күлләр һәм сазлыклар бар.
Геологиясе
Структурасы җәһәтеннән Конго уйсулыгы югары докембрияда урнашкан Африка платформасының синеклизасына тап килә. Платформаның кристаллик фундаментының җир асты (500-1000 метрдан артык тирәнлектә ята) чыгынтысы синеклизаны ике уйсулыкка — төньяк һәм көньякка бүлә, аларның үзәк өлешендә нигез 3000 метрдан артык тирәнлеккә төшә.
Рельефы
Конго казанлыгы яруслы төзелеш белән аерыла. Иң түбән (300-400 м) һәм яшь (голоценлы) кат киң, күп очракта казанлыкның үзәк өлешендә бердәм яссы, әледән-әле су астында калган аллювиаль тигезлекләргә агып төшкән күп елгаларның баткак субасар үләннәрен барлыкка китерә. Югарырак антропоген террасалар һәм плиоценантропоген тигезлекләр күзәтелә, алар төньяк һәм көнбатышта 500 метрдан артык биеклектәге, көньяк һәм көнчыгышта 1000 м артык булган читтәге җәенке таулыкларга күтәрелә[3].
Климаты
Уртача айлык температура 23-25 градустан алып 26-21°С кадәр, еллык явым-төшем күләме 1500-2000 мм һәм артыгырак.
Искәрмәләр
- ↑ Конго котловина // Африка. Энциклопедический справочник / А. А. Громыко. — М.: Советская энциклопедия, 1987. — Т. 2. — С. 17.
- ↑ Конго впадина // Большой Энциклопедический словарь. — 2000.
- ↑ Большая Советская Энциклопедия. Мөрәҗәгать итү датасы: 5 декабрь 2010. Архивировано 6 июль 2012 года.