Апостол Петр

Апостол Петр
гарәп. بطرس‎
Тулы исеме	Петр Симон яһүд. שמעון — Шимон
Туган көне	БЭК 1
Туган	Вифсаида[d], Сирия, Рим империясе
Вафат көне	13 октябрь 64 елдан иртә түгел яки елдан соң түгел68
Вафат булган җире	Рим, Италия, Рим империясе
Эшчәнлеге	вәгазьче, епископ
Супруга	wife of Saint Peter[d]

Апостол Петр (грек. Απόστολος Πέτρος, татарча кайбер вариантларда – Рәсүл Петр, Рәсүл Петер); якынча 67 елда Римда үлгән), христианлыкта – Гайсә Мәсихнең унике апостолының (шәкертенең) берсе. Католиклыкта беренче Рим папасы дип санала.

Инҗилләрдә

Рубенс, «Апостол Петр»

Вифсаидада Иона (Юныс) исемле гади балыкчы гаиләсендә туган. Аның беренче исеме Симон (Шимун) (яһүд. שמעון — Шимон). Петр исеме (Petrus, бор. грек.  Πέτρος – таш) Кифа дигән кушаматтан (арам. – таш) килеп чыккан, кушаматны исә аңа Гайсә биргән.

Симон гаиләле кеше була, ул бертуганы Андрей белән бергә балык тоткан. Петр һәм Андрейны очраткач, Гайсә болай дигән: «Миңа иярегез! Мин сезне кешеләр тотучы итәрмен!» (Маттай бәян иткән Изге хәбәр, 4:19).

Гайсә Мәсихнең укучысына әйләнгәч, Петер һәрдаим аның белән бергә йөри. Петр Гайсәнең иң яраткан шәкертләренең берсе булган. Мәсих бервакытны укучыларыннан Үзе турында фикерләрен сорагач, Петр Аның «Мәсих, тере Алланың Улы» дип әйткән. Моңа җавап итеп, Гайсә болай дигән:

Мин сиңа әйтәм: син – Петер һәм бу кыяда Мин Үземә иман итүчеләр бердәмлеген төзиячәкмен. Аны үлем патшалыгы җиңә алмас. Мин сиңа Күкләр Патшалыгының ачкычларын бирермен. Син җирдә тыйганны Алла күкләрдә тыячак, ә җирдә рөхсәт иткәнне Алла күкләрдә рөхсәт итәчәк. Маттай, 16:18-19.

Холкы буенча Петр бик тере һәм кызып китүчән булган: нәкъ менә ул, Гайсә янына килер өчен, судан барырга тели; нәкъ менә ул Гефсиман бакчасында баш каһин колының колагын кисә. Гайсә кулга алынган төнне Петер, Гайсә үзе алдан әйткәнчә, җебеп кала һәм, үзе өчен куркып, әтәч кычкырганчы өч тапкыр Мәсихтән ваз кичә. Әмма соңрак Петер ихлас күңелдән тәүбә итә һәм Ходай аны кичерә.

Апостолларның эшләрендә

Апостол Петр Апостолларның эшләре китабының беренче өлешендә бик еш искә алына. Аның вәгазь сөйләүләре һәм бик күп кешене дингә кертүе тасвиралана. Иоппия җирлегендә Петр Тавифа исемле үлгән кызны терелтә.

Яһүдәя патшасы Һируд Әгрип I әмере буенча кулга алына һәм Иерусалим төрмәсенә ябыла, әмма берничә көннән соң качып котыла. 49 елда Иерусалимда узган Апостоллар җыенында катнаша.

Риваятьләр буенча, император Нерон христианнарны эзәрлекләгән вакытта, апостол Петр да җәзалап үтерелә. Бу вакыйга 64 елда (кайбер версияләр буенча 67-68 елларда) була. Аны асты-өскә китерелгән тәредә асып үтерәләр.

Табыну

Апостол Петрны Питрау бәйрәме буларак билгеле). Күпчелек чиркәүләрдә Петрны Рим католик чиркәвенә нигез салучы дип саныйлар (ә католик чиркәве аны беренче папа дип кабул итә). Санкт-Петербург шәһәре бу апостол хөрмәтенә аталган («Изге Петр шәһәре»).

Шулай ук карагыз

• Quo vadis?
• Питрау бәйрәме

Әдәбият

• Инҗил
• Подземный некрополь Ватикана: как была найдена могила Святого Петра 2016 елның 4 март көнендә архивланган. (рус.)