РУВИКИ — интернет-энциклопедия мәгълүматы
Бурятия Республикасы Гимнының дәүләт һимны
Чын исеме:Туган җир турында җыр
|
Ноталы бит
|
Сүзләрнең авторы
|
Дамба Жалсараев
|
Композиторы
|
Анатолий Андреев
|
Дәүләт
|
Бурятия Республикасы
|
Билгеләнү вакыты
|
1995 ел
|
Гимнның инструменталь башкарылышы
|
Бурят һәм Рус телләрендә Бурятия Республикасы Гимны
Бурят телендә Бурятия Республикасы Гимны
Рәсәйдә Бурятия Республикасы Гимны
Бурятия Республикасы Гимны (Дамба Жалсараевның "Туган җир турында җыр" шигырьдән.[1][2]
Текст
Бурятча сүзләре
Кирилл язуы
|
Монгол язуы
|
Латин язуы
|
ХФӘ транскрипсиясе
|
Үнгын дайдаар, хангай тайгаар нэмжыгшэ
Үлзы Буряад — манай нангин үлгы.
Сэлмэг сарюун, сэнхир номин шарайшни
Сэдьхэлдэмнай хэзээдэшье зулгы.
Эрхим хангал санзай шэнги агаарташ
Эршэ хүсөөр элсүүлэнгүй яалайб!
Эмтэй домтой мүнхын уһан аршаандаш
Эльгэ зүрхөө хүртүүлэнгүй яалайб!
Холын замда эхын ёһоор юрөөжэ,
Хүмүүн зондо хэтын жаргал хүсөөш.
Саяан хадын сэлгеэн амяар арюудхан,
Байгал далайн гэгээн долгёор сүршөөш.
Шэрүүн сагай ерээшье һаа дэлхэйдэ,
Шинии заяан замһаа хадуурхагүйл.
Эбтэй дорюун бүлын ёһоор жаргыш даа,
Энхэ Буряад — манай нангин үлгы.
Эхэ нютаг![3][4][5][6]
|
ᠦᠨᠡᠭᠡ ᠶᠢᠨ ᠳᠠᠶᠢᠳᠤᠷᠠ᠂ ᠬᠠᠩᠭᠠᠢ ᠲᠠᠶᠢᠭᠠ ᠪᠠᠷ ᠨᠡᠮᠡᠵ ᠢᠰᠢ
ᠦᠯᠵ ᠤ ᠪᠤᠷᠶᠠ ᠳᠤ ᠮᠠᠨ ᠤ ᠨᠠᠩᠭᠢᠨ ᠦᠯ ᠤ᠃
ᠰᠡᠯᠡᠮᠡᠭ ᠰᠠᠷᠶᠤᠨ᠂ ᠰᠡᠩᠬᠢᠷ ᠨᠣᠮᠢᠨ ᠰᠢᠷᠠᠶᠢᠰᠢᠨᠢ
ᠰᠡᠳᠢᠬᠥᠯᠢᠳᠡᠮᠨᠠᠢ ᠬᠡᠵᠢᠶᠡᠳᠡᠰᠢᠶᠡ ᠵᠤᠯᠤᠭ᠃
ᠡᠷᠡᠬᠢᠮ ᠬᠠᠩᠭᠠᠯ ᠰᠠᠨᠵᠠᠢ ᠱᠢᠩᠭᠢ ᠠᠭᠠᠷᠲᠠᠰᠢ
ᠡᠷᠰᠢ ᠬᠦᠰᠡᠷᠡ ᠡᠯᠰᠡᠭᠦᠯᠦᠩᠭᠦᠢ ᠶᠠᠯᠠᠶᠢᠪ
ᠡᠮ ᠲᠡᠢ ᠳᠣᠮ ᠲᠠᠢ ᠮᠦᠩᠬᠠ ᠶᠢᠨ ᠤһᠠᠨ ᠠᠷᠱᠠᠩᠳᠠᠰᠢ
ᠡᠯᠭᠡ ᠵᠢᠷᠦᠬᠡ ᠪᠡᠨ ᠬᠦᠷᠲᠦᠭᠦᠯᠦᠨ ᠭᠦᠢ ᠶᠠᠯᠠᠶᠢᠪ
ᠬᠣᠯᠠ ᠶᠢᠨ ᠵᠠᠮᠳᠠ ᠡᠬᠡ ᠶᠢᠨ ᠶᠣһᠣᠣᠷ ᠶᠦᠷᠡᠵᠡ᠂
ᠬᠥᠮᠥᠨ ᠵᠣᠨᠳᠣ ᠬᠡᠲᠦ ᠶᠢᠨ ᠵᠢᠷᠭᠠᠯ ᠬᠦᠰᠥᠱᠢ᠃
ᠰᠠᠶᠠᠨ ᠬᠠᠳᠠ ᠶᠢᠨ ᠰᠡᠯᠭᠶᠡᠨ ᠠᠮᠠᠶᠠᠷ ᠠᠷᠤᠳᠬᠠᠨ᠂
ᠪᠠᠶᠢᠭᠠᠯ ᠳᠠᠯᠠᠢ ᠶᠢᠨ ᠭᠡᠭᠡᠨ ᠳᠣᠯᠣᠭᠶᠠᠷ ᠰᠦᠷᠦᠰᠢᠶᠡᠰᠢ᠃
ᠱᠢᠷᠦᠨ ᠰᠠᠭᠠᠢ ᠶᠡᠷᠡ ᠪᠡᠨᠰᠢᠶᠡ һᠠ ᠳᠡᠯᠬᠡᠶᠢᠳᠡ᠂
ᠰᠢᠩᠢ ᠵᠠᠶᠠᠭᠠᠨ ᠵᠠᠮᠠ ᠬᠠᠳᠠᠭᠤᠷᠬᠠᠭᠦᠶᠢᠯ᠃
ᠡᠪ ᠲᠡᠢ ᠳᠣᠷᠣᠶᠤᠨ ᠪᠦᠯᠢ ᠶᠢᠨ ᠶᠣһᠣᠣᠷ ᠵᠢᠷᠭ ᠤᠰ ᠳ᠋ᠠ᠂
ᠡᠩᠬᠡ ᠪᠤᠷᠶᠠ ᠳᠤ ᠮᠠᠨ ᠤ ᠨᠠᠩᠭᠢᠨ ᠦᠯ ᠤ᠃
ᠡᠭᠡ ᠨᠦᠲ᠋ᠠᠭ[7]
|
Üngín dajdár, kangaj tajgár nemzsígse
Ülzí Burjád — manaj nangin ülgí.
Szelmeg sarjún szenkir nomin sarajsni
Szegykeldemnaj kezédesye zulgí.
Erkim kangal szanzaj sengi agártas
Erse küszőr elszűlengüj jálajb!
Emtej domtoj münkín uhan arsándas
Elyge zürkő kürtűlengüj jálajb!
Kolín zamda ekín johór jürőzse,
Küműn zondo ketín zsargal küszős.
Szaján kadín szelgjén amjár arjúdkan,
Bajgal dalajn gegén dolgjór szürsős.
Serűn szagaj jerésye há delkejde,
Sinii zaján zamhá kadúrkagüjl.
Ebtej dorjún bülín johór zsargís dá,
Enke Burjád — manaj nangin ülgí.
Eke njutag!
|
[uŋgiːŋ dæːdɑːr ǀ χɑɴɢæː tʰæːɢɑːr nɛmʒɪkʃə]
[ulziː bʊrʲɑːt ǀ mɑnæː nɑŋgiŋ ulgiː ǁ]
[sɛlmɛk sɑrʲʊːŋ sɛŋçir nɔmɪŋ ʃɑræːʃnɪ]
[sɛtʲxɛldɛmnæː xɛzɛːdɛʃʲjɛ zʊlgiː ‖]
[ɛrçɪm χɑɴɢɐl sɑŋzæː ʃɛŋgɪ ɑɢɑːrtʰɑʃ]
[ɛrʃə xusœːr ɛlsuːlɛŋgui jɑːlæːp ‖]
[ɛmtʰɛː dɔmtʰɞː muŋçiːŋ ʊħɑŋ ɑrʃɑːndɑʃ]
[ɛlʲgɛ zurxœː xurtʰuːlɛŋgui jɑːlæːp ‖]
[χɔliːŋ zɑmdɑ ɛçiːŋ jɔħɔːr jurœːʒə ǀ]
[xumuːŋ zɔŋdɔ xɛtʰiːŋ ʒɑrɢɐl xusœːʃ ‖]
[sɑjɑːŋ χɑdiːŋ sɛlgʲɛːŋ ɑmʲɑːr ɑrʲʊːtχɑŋ ǀ]
[bæːɢɐl dɐlæːŋ gɛgɛːŋ dɔlgʲɔːr surʃœːʃ ‖]
[ʃɛruːŋ sɑɢæː jɛrɛːʃʲjə ħɑː dilxɛːdɛ ǀ]
[ʃɪnʲiː zɑjɑːŋ zɑmħɑː χɑdʊːrχɑguil ‖]
[ɛptʰɛː dɔrʲʊːŋ buliːŋ jɔħɔːr ʒɑrgiːʃ dɑː ǀ]
[ɛŋxə bʊrʲɑːt ǀ mɑnæː nɑŋgɪŋ ulgiː ‖]
[ɛxɛ nʲʊtʰɑk ‖]
|
Урысча сүзләре
Кирилл язуы |
Латин язуы
|
Таёжная, озёрная, степная,
Ты добрым светом солнечным полна.
Цветущая от края и до края,
Будь счастлива, родная сторона.
Брусничный дух, черёмухи дыханье,
Лилового багульника настой.
Я не дышу, а пью благоуханье
Моей земли, равнинной и лесной.
Прими, земля, сыновнее спасибо,
Святой водой Байкала угости,
Чтоб я обрёл невиданную силу
Для дальнего нелёгкого пути.
С тобой, земля, мы слиты воедино,
Моею стала и судьба твоя.
Поклон тебе от сердца, край родимый,
Любимая Бурятия моя.
О, мать-земля![5][8][6][9]
|
Tayojnaya, ozörnaya, stepnaya,
Tı dobrım swetom soneçnım polna.
Tswetuşçaya ot kraya i do kraya,
Budy sçastliwa, rodnaya storona.
Brusniçní dux, çerömuxi dıxanye,
Lilowowo bagulynika nastoy.
Ya ne dışu, a pyü blagouxanye
Moyey zemli, rawninnoy i lesnoy.
Primi, zemlä, sınowneye spasibo,
Swätoy wodoy Baykala ugosti,
Ştob ya obröl newidannuyu silu
Dlä dalynewo nelögkowo puti.
S toboy, zemlä, mı slitı woyedino,
Moyeyu stala i sudyba twoya.
Poklon tebe ot serdtsa, kray rodimí,
Lübimaya Burätiä moya.
O, maty-zemlä!
|
(Фрагмент) татарча
- Тайгалы, күлләр белән, далалы,
- Изге кояш нуры белән син тулы.
- Чиктән чиге кадәр гөрләп торган,
- Бәхетле бул, туган ягым!
Сылтамалар
Искәрмәләр
- ↑ К 85-летию народного поэта Бурятии Дамбы Жалсараева 2020 елның 10 июнь көнендә архивланган.(недоступная ссылка)
- ↑ Закон о Государственном гимне Республики Бурятия (неопр.)
. Дата обращения: 20 март 2015. Архивировано из оригинала 11 ноябрь 2016 года.
- ↑ Буряад Уласай гимн, archived from the original on 2019-08-10, retrieved 2020-06-10
- ↑ БУРЯАД РЕСПУБЛИКЫН ГИМН
- ↑ 5,0 5,1 Гимн Бурятии, archived from the original on 2019-08-10, retrieved 2020-06-10
- ↑ 6,0 6,1 День в истории: 11 мая 1995 года Республика Бурятия обрела свой Государственный гимн, archived from the original on 2020-06-10, retrieved 2020-06-10
- ↑ http://trans.mglip.com/EnglishC2T.aspx
- ↑ ЗАКОН О ГОСУДАРСТВЕННОМ ГИМНЕ РЕСПУБЛИКИ БУРЯТИЯ
- ↑ Портреты писателей Бурятии.