РУВИКИ — интернет-энциклопедия мәгълүматы
Туры калкулык (α, RA; күк экваторының дугасы. Туры калкулык — экватор системасының бер координат. Икенчесе — авышлык.
Туры калкулыкны көнчыгышка таба көн-төн тигезлеге ноктасыннан башлап саныйлар. Туры калкулыкны үлчәү өчен я градус берәмлегене (0° тан 360° кача), я сәгать берәмлегене (0сәг тән 24сәг кә кадәр) кулланалар. 24сәг = 360° тигезләмәсене күздә тоталар.
Туры калкулык — җирдәге озынлыгының астрономия эквиваленты. Туры калкулык та, озынлык та экватор буйлап «көнчыгыш — көнбатыш» почмагыны үлчиләр; икәве дә экваторда нуль ноктасыннан санавыны башлыйлар. Җирдә озынлык санау башлануы — нуль меридианы; күктә туры калкулык санау башлануы — язгы көн-төн тигезлеге ноктасы.
Моны да кара
- Күк координатлары системалары
- Авышлык
- Экватор монтировкасы
Сылтамалар
| Ике җисем мәсьәләсе • Өч җисем мәсьәләсе • N җисемнәрнең гравитацион мәсьәләсе • Бертран мәсьәләсе • Кеплер тигезләмәсе |
|---|
| Күк сферасы | Күк координатлары сферасы: галактик • һоризонталь • беренче экваториаль • икенче экваториаль • эклиптик • Халыкара күк координатлары системасы • Сферик координатлар системасы • Дөнья күчәре • Күк экваторы • Туры калкулык • Кояш торгынлыгы • Фундаменталь яссылык |
|---|
| Орбита параметрлары | Кеплерның орбита элементлары: эксцентриситет • зур ярымкүчәр • уртача аномалия • калку төен озынлыгы • перицентр аргументы • Апоцентр һәм перицентр • Орбиталь тизлек • Орбита төене • Дәвер |
|---|
Кояшның һәм плванеталарның күк сферасы буенча хәрәкәт итүләре • Эфемеридалар
Планеталарның конфигурацияләре: каршы тору • тәңгәл килү • квадратура • элонгация • сәйяралар парады
Тотылу: сарос • Метон циклы • Каплау • Үтү
Кульминация • Сидерик период • Синодик период • Әйләнү периоды • Көн-төн тигезлекләрен алдан күрү • Якынлашу • Либрация • Тартылуның йогынты сферасы • Козаи эффекты • Ярковский эффекты • Җанибәков эффекты |
|---|
| Галәми тизлек: Һоман траекториясе • Оскуляцияләүче гонсырлар ысулы • Агылыш тизләнеше • Орбита авышлыгының үзгәрүе • Сәйяраара транспорт челтәре • Тоташтыру • «Пионер» эффекты |
|---|
| Галәми аппарат орбиталары | Геостационар орбита • Һелиоцентрик орбита • Геосинхрон орбита • Геоцентрик орбита • Геокүчемле орбита • Түбән җиртирә орбита • Поляр орбита • «Тундра» орбитасы • Кояш-синхрон орбитасы • «Молния» орбитасы • Оскуляцияләүче орбита |
|---|
