Төркия гимны

РУВИКИ — интернет-энциклопедия мәгълүматы
İstiklâl Marşı
тат. Истикълал маршы
Atatürk schoolroom wall.jpg
Сүзләрнең авторы Мәхмүт Акиф Эрсой, 1921 ел
Композиторы Госман Зәки Үнгөр, 1930 ел
Дәүләт Төркия байрагы Төркия

Төньяк Кипр байрагы Төньяк Кипр

Билгеләнү вакыты 1921 елның 12 марты
İstiklâl Marşı

«İstiklâl Marşı» (“Бәйсезлек маршы”) — Мәхмүт Акиф Эрсой тарафыннан Әли Рифат Чагатайның Госман Зәки Үнгөрнеке, ул 1930 елдан башлап бүгенгегә кадәр кулланыла.[1][2][3][2][4][5]

Сүзләре

Госман империясендә рәсми язма тел гарәп әлифбаында госманлы төрекчә иде. «Истикълал Маршы» шулай ук Төньяк Кипр Төрек Җөмһүриятенең рәсми дәүләт гимны.

Төрекчә сүзләре

Османлы төрек телендә оригиналь Рәсми (заманча) төрекчә сүзләре Караманлы телендә Төрекчә кириллицасы Төрекчә гөрҗи әлифбасы

،قورقما سونمز بو شفقلرده یوزن آل سنجاق
،سونمه‌دن یوردمڭ اوستنده توتن اڭ صوڭ اوجاق
.اوبنم ملتمڭ ییلدیزیدر پارلایاجق
.اوبنمدر اوبنم ملتمڭدر آنجاق

،چاتما قربان اولایم چهره ڭی ای نازلی هلال
،قهرمان عرقمه بر گول نه بو شدت بو جلال
،سڭا الماز دوكولن قانلرمز صوڭره حلال
!حقیدر حقه طاپان ملتمڭ استقلال

،بن ازلدن بریدر حر یاشادم حر یاشارم
،هانگی چیلغین بڭا زنجیر اوره جقمش شاشارم
،كوكره مش سیل كبی‌یم بندمی چیگنر آشارم
.ییرتارم طاغلری انگینلره صیغمام طاشارم

،غربڭ آفاقنی صارمشسه چلیك زرهلی دیوار
،بنم ایمان طولی كوكوسم كبی سرحدم وار
،اولوسون قورقما نصل بویله بر ایمانی بوغار
.مدنیت دیدیگن تك دیشی قالمش جانوار

،آرقاداش يودمى آلچاقلری اوغراتما صاقین
،سپر ايت كوده ڭی دورسون بو حیاسزجه آقین
،طوغاجقدرسگا وعد ایتدیڭی كونلر حقڭ
.كیم بیلیر بلكی یارین بلكی یاریندنده یاقین

،باصدیغڭ یرلری طوپراق دییه رك گچمه طانی
،دوشون آلتنده كی بیڭلرجه كفنسز یاتانی
،سن شهید اوغلیسڭ اینجیتمه یازیقدر آتاڭی
.ویرمه دنیالری آلسه ڭده بو جنت وطنی

،كیم بو جنت وطنڭ اوغرینه اولمازكه فدا
،شهدا فیشقیراجق طوپراغی صیقسه ڭ شهدا
،جانی جانانی بوتون واریمی آلسین ده خدا
.ایتمه سین تك وطنمدن بنی دنیاده جدا

،روحمڭ سندن الهی شودر آنجاق املی
،دكمه سین معبدمڭ كوكسنه نامحرم الی
،بو اذان لر كه شهادتلری دینڭ اتملی
.ابدی یوردمڭ اوستنده بنم ایگلملی

،او زمان وجد ایله بیڭ سجده ایدر وارسه طاشم
،هرجریحه مدن الهی بوشانور قانلی یاشیم
،فیشقیریر روح مجرد گبی یردن نعشیم
.او زمان یوكسله رك عرشه ده گر بلكی باشم

،دالقالان سن ده شفقلر كبی ای شانلی هلال
،ولسون آرتق دكولن قانلرمڭ هپسی حلال
،ابديا سڭا یوق عرقمه یوق اضمحلال
،حقیدر حر یاشامش بایراغمڭ حریت
.حقیدر حقه طاپان ملتمڭ استقلال

Korkma! Sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak,
Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak.
O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak;
O benimdir, o benim milletimindir ancak.

Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilal!
Kahraman ırkıma bir gül; ne bu şiddet, bu celal?
Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helal…
Hakkıdır, Hakk’a tapan milletimin istiklal.

Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım,
Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım.
Kükremiş sel gibiyim, bendimi çiğner, aşarım,
Yırtarım dağları, enginlere sığmam, taşarım.

Garbın afakını sarmışsa çelik zırhlı duvar,
Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var.
Ulusun, korkma! Nasıl böyle bir imanı boğar,
“Medeniyet” dediğin tek dişi kalmış canavar?

Arkadaş! Yurduma alçakları uğratma sakın,
Siper et gövdeni, dursun bu hayâsızca akın.
Doğacaktır sana vadettiği günler Hakk’ın,
Kim bilir, belki yarın belki yarından da yakın.

Bastığın yerleri “toprak” diyerek geçme, tanı,
Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı.
Sen şehit oğlusun, incitme, yazıktır atanı,
Verme, dünyaları alsan da bu cennet vatanı.

Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda?
Şüheda fışkıracak, toprağı sıksan şüheda.
Canı, cananı, bütün varımı alsın da Hüda,
Etmesin tek vatanımdan beni dünyada cüda.

Ruhumun senden İlahî, şudur ancak emeli:
Değmesin mabedimin göğsüne namahrem eli.
Bu ezanlar, ki şehadetleri dinin temeli,
Ebedî, yurdumun üstünde benim inlemeli.

O zaman vecdile bin secde eder, varsa taşım,
Her cerihamdan, İlahî, boşanıp kanlı yaşım,
Fışkırır ruhumücerret gibi yerden naaşım,
O zaman yükselerek arşa değer belki başım.

Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilal!
Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helal.
Ebediyen sana yok, ırkıma yok izmihlal.
Hakkıdır, hür yaşamış bayrağımın hürriyet;
Hakkıdır, Hakk’a tapan milletimin istiklal.[3][6][7]

Κόρκμα! Σο̇νμέζ π̇ου σ̇αφακλαρτ̇ά γιο̇υζέν αλ σαντ̇ζάκ,
Σο̇́νμετ̇εν γιουρτ̇ουμούν ο̇υστο̇υντ̇έ το̇υτέν εν σον οτ̇ζάκ.
Ο π̇ενίμ μιλλετιμίν γιηλτ̇ηζήτ̇ηρ, παρλαγιατ̇ζάκ;
Ο π̇ενίμτ̇ιρ, ο π̇ενίμ μιλλετιμίντ̇ιρ αντ̇ζάκ.

Τζάτμα, κουρπ̇άν ολαγιήμ, τζεχρενί εϊ ναζλή χιλάλ!
Καχραμάν ηρκήμα π̇ιρ γο̇υλ; νε π̇ου σ̇ιτ̇τ̇έτ, π̇ου τ̇ζελάλ?
Σανά ολμάζ τ̇ο̇κο̇υλέν κανλαρημήζ σόνρα χελάλ…
Χακκήτ̇ηρ, Χακκά ταπάν μιλλετιμίν ιστικλάλ.

Π̇εν εζελτ̇έν π̇ερίτ̇ιρ χο̇υρ γιασ̇ατ̇ήμ, χο̇υρ γιασ̇αρήμ,
Χάνγι τζηλγήν π̇ανά ζιντ̇ζίρ βουρατ̇ζακμής̇? Σ̇ασ̇άρημ.
Κο̇υκρεμίς̇ σελ γιπ̇ιγίμ, π̇έντ̇ιμι τζιγνέρ, ασ̇αρήμ,
Γιηρτάρημ τ̇αγλαρί, ενγινλερέ σηγμάμ, τασ̇άρημ.

Γαρπ̇ήν αφακηνή σαρμήσ̇σα τζελίκ ζηρχλή τ̇ουβάρ,
Π̇ενίμ ιμάν τ̇ολού γο̇γσο̇ύμ γιπ̇ί σερχατ̇τ̇ίμ βαρ.
Ουλουσούν, κόρκμα! Νάσηλ π̇ο̇ΐλε π̇ιρ ιμανή π̇ογλάρ,
“Μετ̇ενιγιέτ” τ̇ετ̇ιγίν τεκ τ̇ισ̇ί καλμήσ̇ τ̇ζαναβάρ?

Αρκαδάς̇! Γιουρτ̇ούμα αντ̇ζακλαρή ουγράτμα σακήν,
Σιπέρ ετ γο̇βτ̇ενί, τ̇ουρσούν π̇ου χαγιασήζτ̇ζα ακήν.
Τ̇ογατ̇ζάκτηρ σανά βατ̇εττιγί γο̇υνλέρ Χακκήν,
Κιμ π̇ιλίρ, π̇έλκι γιαρήν π̇έλκι γιαρηντ̇άν τ̇α γιακήν.

Π̇αστηγήν γιερλερί “τοπράκ” διγιερέκ γέτζμε, τανή,
Τ̇ο̇υσ̇ο̇ύν αλτηντ̇άκι π̇ινλέρτ̇ζε κεφενσίζ γιατανή.
Σεν σ̇εχίτ ογλουσούν, ιντ̇ζίτμε, γιαζήκτηρ ατανή,
Βερμέ, τ̇ο̇υνιαλαρή αλσάν τ̇α π̇ου τ̇ζεννέτ βατανή.

Κιμ π̇ου τ̇ζεννέτ βατανήν ουγρουνά ολμάζ κι φετ̇ά?
Σ̇ο̇υχετ̇ά φησ̇κηρατ̇ζάκ τοπράγη σηκσάν σ̇ο̇υχετ̇ά.
Τ̇ζανή, τ̇ζανανή, π̇ο̇υτο̇ύν βαρημή αλσήν τ̇α Χο̇υτ̇ά,
Έτμεσιν τεκ βατανημτ̇άν π̇ενί τ̇ο̇υνιατ̇ά τ̇ζο̇υτ̇ά.

Ρουχουμούν σεντ̇έν Ιλαχί, σ̇ούτ̇ουρ αντ̇ζάκ εμελί:
Τ̇έγμεσιν μαπ̇ετ̇ιμίν γο̇γσο̇υνέ ναμαχρέμ ελί.
Π̇ου εζανλάρ, κι σ̇εχατ̇ετλερί τ̇ινίν τεμελί,
Επ̇ετ̇ί, γιουρτ̇ουμούν ο̇υστο̇υντ̇έ π̇ενίμ ινλεμελί.

Ο ζαμάν βετ̇ζτ̇ιλέ π̇ιν σετ̇ζτ̇έ ετ̇έρ, βάρσα τασ̇ήμ,
Χερ τ̇ζεριχαμτ̇άν, Ιλαχί, π̇οσ̇ανήπ κανλή γιασ̇ήμ,
Φησ̇κηρήρ ρουχουμο̇υτ̇ζερρέτ γιπ̇ί γιερτ̇έν ναασ̇ήν,
Ο ζαμάν γιο̇υκσελέρεκ αρσ̇ά τ̇εγέρ π̇έλκι π̇ασ̇ήμ.

Τ̇αλγαλάν σεν τ̇ε σ̇αφακλάρ γιπ̇ί εϊ σ̇ανλή χιλάλ!
Ολσούν αρτήκ τ̇ο̇κο̇υλέν κανλαρημήν χέπσι χελάλ.
Επ̇ετ̇ίγιεν σανά γιοκ, ηρκήμα γιοκ ιζμιχλάλ.
Χακκήτ̇ηρ, χο̇υρ γιασ̇άμης̇ π̇αϊραγημήν χο̇υρριγιέτ;
Χακκήτ̇ηρ, Χακκά ταπάν μιλλετιμίν ιστικλάλ.

Коркма! Сөнмез бу шафакларда јүзен ал санџак,
Сөнмеден јурдумун үстүнде түтен ен сон оџак.
О беним миллетимин јылдызыдыр, парлајаџак;
О бенимдир, о беним миллетиминдир анџак.

Чатма, курбан олајым, чехрени еј назлы хилал!
Кахраман ыркыма бир гүл; не бу шиддет, бу џелал?
Сана олмаз дөкүлен канларымыз сонра хелал…
Хаккыдыр, Хакка тапан миллетимин истиклал.

Бен езелден беридир хүр јашадым, хүр јашарым,
Ханги чылгын бана зинџир вураџакмыш? Шашарым.
Күкремиш сел гибијим, бендими чиғнер, ашарым,
Јыртарым дағлары, енгинлере сығмам, ташарым.

Гарбын афакыны сармышса челик зырхлы дувар,
Беним иман долу гөғсүм гиби серхаддым вар.
Улусун, коркма! Насыл бөјле бир иманы боғлар,
“Меденијет” дедиғин тек диши калмыш џанавар?

Аркадаш! Јурдума алџаклары уғратма сакын,
Сипер ет гөвдени, дурсун бу хајасызџа акын.
Доғаџактыр сана вадеттиғи гүнлер Хаккын,
Ким билир, белки јарын белки јарындан да јакын.

Бастығын јерлери “топрак” дијерек гечме, таны,
Дүшүн алтындаки бинлерџе кефенсиз јатаны.
Сен шехит оғлусун, инџитме, јазыктыр атаны,
Верме, дүнјалары алсан да бу џеннет ватаны.

Ким бу џеннет ватанын уғруна олмаз ки феда?
Шүхеда фышкыраџак топрағы сыксан шүхеда.
Џаны, џананы, бүтүн варымы алсын да Хүда,
Етмесин тек ватанымдан бени дүнјада џүда.

Рухумун сенден Илахи, шудур анџак емели:
Деғмесин мабедимин гөғсүне намахрем ели.
Бу езанлар, ки шехадетлери динин темели,
Ебеди, јурдумун үстүнде беним инлемели.

О заман веџдиле бин сеџде едер, варса ташым,
Хер џерихамдан, Илахи, бошанып канлы јашым,
Фышкырыр рухумүџеррет гиби јерден наашым,
О заман јүкселерек арша деғер белки башым.

Далгалан сен де шафаклар гиби еј шанлы хилал!
Олсун артык дөкүлен канларымын хепси хелал.
Ебедијен сана јок, ыркыма јок измихлал.
Хаккыдыр, хүр јашамыш бајрағымын хүрријет;
Хаккыдыр, Хакка тапан миллетимин истиклал.

ქორქმა! სო̈ნმეზ ბუ შაჶაქლარდა ჲუ̈ზენ ალ სანჯაქ,
სო̈ნმედენ ჲურდუმუნ უ̈სთუ̈ნდე თუ̈თენ ენ სონ ოჯაქ.
ო ბენიმ მილლეთიმინ ჲჷლდჷზჷდჷრ, ფარლაჲაჯაქ;
ო ბენიმდირ, ო ბენიმ მილლეთიმინდირ ანჯაქ.

ჩათმა, ქურბან ოლაჲჷმ, ჩეჰრენი ჱ ნაზლჷ ჰილალ!
ქაჰრამან ჷრქჷმა ბირ გუ̈ლ; ნე ბუ შიდდეთ, ბუ ჯელალ?
სანა ოლმაზ დო̈ქუ̈ლენ ქანლარჷმჷზ სონრა ჰელალ…
ჰაქქჷდჷრ, ჰაქქა თაფან მილლეთიმინ ისთიქლალ.

ბენ ეზელდენ ბერიდირ ჰუ̈რ ჲაშადჷმ, ჰუ̈რ ჲაშარჷმ,
ჰანგი ჩჷლგჷნ ბანა ზინჯირ ვურაჯაქმჷშ? შაშარჷმ.
ქუ̈ქრემიშ სელ გიბიჲიმ, ბენდიმი ჩიღნერ, აშარჷმ,
ჲჷრთარჷმ დაღლარჷ, ენგინლერე სჷღმამ, თაშარჷმ.

გარბჷნ აჶაქჷნჷ სარმჷშსა ჩელიქ ზჷრჰლჷ დუვარ,
ბენიმ იმან დოლუ გო̈ღსუ̈მ გიბი სერჰადდიმ ვარ.
ულუსუნ, ქორქმა! ნასჷლ ბო̈ჲლე ბირ იმანჷ ბოღარ,
"მედენიჲეთ" დედიღინ თექ დიში ქალმჷშ ჯანავარ?

არქადაშ! ჲურდუმა ალჩაქლარჷ უღრათმა საქჷნ,
სიფერ ეთ გო̈ვდენი, დურსუნ ბუ ჰაჲასჷზჯა აქჷნ.
დოღაჯაქთჷრ სანა ვადეთთიღი გუ̈ნლერ ჰაქქჷნ,
ქინ ბილირ, ბელქი ჲარჷნ ბელქი ჲარჷნდან და ჲაქჷნ.

ბასთჷღჷნ ჲერლერი "თოფრაქ" დიჲერექ გეჩმე, თანჷ,
დუ̈შუ̈ნ ალთჷნდაქი ბინლერჯე ქეჶენსიზ ჲათანჷ.
სენ შეჰით ოღლუსუნ, ინჯითმე, ჲაზჷქთჷრ ათანჷ,
ვერმე, დუ̈ნჲალარჷ ალსან და ბუ ჯენნეთ ვათანჷ.

ქინ ბუ ჯენნეთ ვათანჷნ უღრუნა ოლმაზ ქი ჶედა?
შუ̈ჰედა ჶჷშქჷრაჯაქ, თოფრაღჷ სჷქსან შუ̈ჰედა.
ჯანჷ, ჯანანჷ, ბუ̈თუ̈ნ ვარჷმჷ ალსჷნ და ჰუ̈და,
ეთმესინ თექ ვათანჷმდან ბენი დუ̈ნჲადა ჯუ̈და.

რუჰუმუნ სენდენ ილაჰი, შუდურ ანჯაქ ემელი:
დეღმესინ მაბედიმინ გო̈ღსუ̈ნე ნამაჰრემ ელი.
ბუ ეზანლარ, ქი შეჰადეთლერი დინინ თემელი,
ებედი, ჲურდუმუნ უ̈სთუ̈ნდე ბენიმ ინლემელი.

ო ზამან ვეჯდილე ბინ სეჯდე ედერ, ვარსა თაშჷმ,
ჰერ ჯერიჰამდან, ილაჰი, ბოშანჷფ ქანლჷ ჲაშჷმ,
ჶჷშქჷრჷრ რუჰუმუ̈ჯერრეთ გიბი ჲერდენ ნააშჷმ,
ო ზამან ჲუ̈ქსელერექ არშა დეღერ ბელქი ბაშჷმ.

დალგალან სენ დე შაჶაქლარ გიბი ჱ შანლჷ ჰილალ!
ოლსუნ ართჷქ დო̈ქუ̈ლენ ქანლარჷმჷნ ჰეფსი ჰელალ.
ებედიჲენ სანა ჲოქ, ჷრქჷმა ჲოქ იზმიჰლალ.
ჰაქქჷდჷრ, ჰუ̈რ ჲაშამჷშ ბაჲრაღჷმჷნ ჰუ̈რრიჲეთ;
ჰაქქჷდჷრ, ჰაქქა თაფან მილლეთიმინ ისთიქლალ.

Татарча версиясе

Рәсми башкарыла торган беренче куплет:

Курыкма, сүнмәс бу шәфәкъ нурларында ал байрак,
Исән-имин илем өстендә янган иң соңгы учак,
Ул минем милләтемнең йолдызыдыр — балкыячак,
Ул минем милләтемә, милләтемә анчак.
Чытма йөзеңне, зинһар өчен, әй, назлы һилал,
Каһарман халкыма гөл сыман бу шиддәт һәм бу җәләл.
Юкса, синең өчен түккән каныбыз булмас хәләл;
Хактыр, Хакка табынган милләтемә истикълал!

Искәрмәләр

Сылтамалар