РУВИКИ — интернет-энциклопедия мәгълүматы
Протойолдыз — йолдыз төшендә термотөш реакцияләре кабынганга кадәрге формалашуының соңгы чорындагы йолдыз. Термотөш реакцияләре башлаганнан һәм протойолдыз кысылуы туктаганнан соң, ул баш эзлеклелекнең йолдызына әверелә.
Протойолдызлар тузан сүрүе булганга күрә инфракызыл нурланыш тарата.
Кечкенә массалы протойолдызлар кабынучы йолдызлар буларак күзәтелә.
Яшь йолдызларның күзәтелгән төрләре
| Төр
|
Эмиссия түбәсе
|
Озаклык (еллар)
|
| 0
|
субмиллиметр
|
104
|
| I
|
ерак-инфракызыл
|
105
|
| II
|
якын-инфракызыл
|
106
|
| III
|
күренмә
|
107[1]
|
| Эволюция |
Формалашу •
Баш эзлеклелеккәчә йолдызлар •
Баш эзлеклелек •
Һоризонталь тармак •
Гигантларның асимптотик тармгы •
Тотрыксызлык полосасы •
Кызыл куерык •
Томанлыклар
(Планетар •
Протопланетар) •
Якты зәңгәр үзгәрмә •
Вольф — Райе йолдызы •
Псевдоүтәяңа йолдыз •
Үтә яңа •
Һиперяңа •
Кварк яңа йолдыз •
Һерцшпрунг — Рассел диаграмы •
Йолдызлар популяцияләре
|
|---|
| Протойолдызлар |
Молекуляр болыт •
Глобула •
Яшь объектлар •
Һербиг — Һаро объекты •
Һаяши трегы •
Һаяси чиге •
Һеньи трегы •
Орион үзгәрмә
(T Үгезбозау типлы •
Фуорлар) •
Һербиг йолдызлары (Ae/Be)
|
|---|
| Төрләр |
Субкәрлә •
Кәрлә
(Кызыл •
Сары •
Оранж •
Зәңгәр) •
Субгигант •
Гигантлар
(Кызыл •
Зәңгәр •
Яркий) •
Үтәгигантлар
(Кызыл •
Сары •
Зәңгәр) •
Һипергигантлар
(Сары) •
Зәңгәр артта калган йолдызлар •
Йолдызлар •
Углеродлы
(Метинлы) •
Барийлы •
S-типлы •
Пекуляр •
Технецийлы •
Терекөмеш-марганецлы •
Үзгәрмә
|
|---|
| Калдыклар |
| Гади матдә |
|
| Нейтрон йолдыз |
Пульсар
(Радиопульсар •
Рөнтген •
Миллисекундлы) •
Магнетар
(Аномаль рөнтген пульсары •
Йомшак кабатланмалы гамма-нурлар тарату чыганагы) •
Искиткеч җиделек •
Әйләнмәле радиотранзиент
|
| Үтә тыгыз |
|
| Һипотетик |
Экзотик йолдыз
(Кварк •
Преон •
Q) •
Блицар •
Тимер йолдыз
|
|
|---|
| «Чала»йолдызлар | |
|---|
| Йолдызлар төзелеше |
Төш •
Конвектив зона •
Нурлы зона •
Фотосфера •
Хромосфера •
Корона •
Җил
(Куык) •
Металлылык •
Магнит кыры •
Астросейсмология •
Кояшсыман осцилляцияләр •
Эддиңтон чиге •
Кельвин — Һелмгольц механизмы
|
|---|
| Нуклеосинтез |
Процесслар
(s- •
r- •
p- •
rp- •
Альфа-) •
Өчле һелий реакциясе •
Протон-протон циклы •
Углерод-азот циклы •
Һелийнең кабынып китүе •
Яну процесслары
(Углеродның яну процессы
(Детонация) •
Кислородның яну процессы •
Неонның яну процессы •
Кремнийнең яну процессы)
|
|---|
| Үзлекләр | |
|---|
Сылтамалар
- Ламзин С. А., Сурдин В. Г. 5. Что же такое протозвёзды? // Протозвёзды. Где, как и из чего формируются звёзды. — М.: Наука, 1992.
- From Dust to Planetesimals // Workshop at Ringberg Castle, Germany, September 11—15, 2006.
