Пётр Чайковский

Петр Чайковский
Төп мәгълүмат
Тулы исеме	Петр Илья улы Чайковский
Туу көне	7.5.1840
Туу урыны	Нократ губерниясе Россия империясе
Вафат булу көне	6.11.1893
Вафат булу урыны	Санкт-Петербург
Җирләнгән	Тихвин зираты
Дәүләт	/ Россия империясе
Һөнәрләр	Композитор
Кораллар	фортепиано[d]
Жанрлар	Симфония, опера, балет, классик музыка[d] и музыка периода романтизма[d]
Бүләкләр
IMDb	p345
Култамга

Петр Илья улы Чайковский (25 апрель (дирижеры, педагогы, музыка һәм җәмәгать эшлеклесе, музыкаль журналист.

Музыка тарихында иң бөек композиторларның берсе дип санала. 80-нән артык әсәр, шул исәптән ун опера һәм өч балет авторы. Аның концертлары һәм фортепиано өчен башка әсәрләре, җиде Аккош күле», «Йокыга киткән гүзәл», «Щелкунчик» балетлары дөнья музыкаль мәдәниятенә гаҗәеп әһәмиятле кертем булып торалар.

Тормыш юлы

1840 елның 25 апрелендә бүгенге Илья Петр улы Чайковский — Петр Федор улы Чайканың баласы. Петр Чайковскийның бабасы Петр Чайка Полтава янындагы авылда туа, соңрак фамилиясен үзгәртә. Петр Илья улы Чайковский гаиләдә икенче бала булып туа: аның абые, Николай, сеңелесе Александра белән Ипполит булган, шулай ук гаиләдә ике игезәк - Анатолий белән Модест булганнар.

Петрның ата-аналары музыка яратканнар. Анасы фортепиано уйнаган, җырлаган, өйдә механик орган - оркестрина урынлашкан иде. Гаилә Воткинскта яшәгәндә, Петр кайвакыт эшче крестьяннар җырларын ишеткән.

Луиджи Пиччолида укуды, ләкин соңрак Рудольф Кюндингерда укып башлады.

Әсәрләр

Петр Илья улы Чайковский яшь вакытларда

Опералар

• Воевода (1868)
• Ундина (1869)
• Опричник (1872)
• Евгений Онегин (1878)
• Орлеан кызы (1879)
• Мазепа (1883)
• Черевичкалар (1885)
• Сихерче (1887)
• Пикалы ханым (1890)
• Иоланта (1891)

Балетлар

• Аккош күле (1877)
• Йокыга киткән гүзәл (1889)
• Щелкунчик (1892)

Симфонияләр

• Симфония № 1 «Кышкы хыяллар» op. 13 (1866)
• Симфония № 2 op.17 (1872)
• Симфония № 3 op. 29 (1875)
• Симфония № 4 op. 36 (1878)
• «Манфред» — симфония (1885)
• Симфония № 5 (1888)
• Симфония № 6 op. 74 (1893)

Сюиталар

• Сюита № 1 op. 43 (1879)
• Сюита № 2 op. 53 (1883)
• Сюита № 3 op. 55 (1884)
• Сюита № 4 Моцартиана op. 61 (1887)
• Щелкунчик, балет өчен сюита op. 71a (1892)

Аерым симфоник әсәрләр

• «Давыл» op. 18 (1873)
• Славян маршы (1876)op. 31
• «Франческа да Римини» — симфоник фантазия (1876)op. 32
• Итальян каприччиосы op. 45 (1880)
• Кыллы оркестр өчен серенада op. 48 (1880)
• «1812 год» — тантаналы увертюра (1880)op. 49
• Гамлет, увертюра-фантазия, ор. 67, 1888
• «Яшен», драмага увертюра op. 76(1864)
• «Фатум» — симфоник фантазия op. 77(1868)
• «Воевода» симфоник баллада op. 78 (1891)
• «Ромео и Джульетта» — увертюра-фантазия (1869, 1870, 1880)
• Ирекле флот маршы (1878)
• Юрьев полкы маршы (1893)

Хәтер

• Мәскәү дәүләт консерваториясе П. Чайковский исемен йортә.

Филателияда

• 

  Почта маркасы, ССРБ, 1958 ел

• 

  Почта маркасы, ССРБ, 1958 ел

• 

  Почта маркасы, ССРБ, 1958 ед

• 

  Почтта маркасы, ССРБ, 1959 ел:

Сылтамалар

• Чайковский турында сайт (рус.)

• Чайковский турында тәфсилле сайт (ингл.)

• Сайт музея-усадьбы Петра Ильича Чайковского 2012 елның 26 апрель көнендә архивланган. (рус.)