Gönah
Axirättä ğazapta qaluına säbäp bulaçaq eşlärgä wä xäräkätlärgä gönah dielä.
İslam dinendä ğonahlar ike öleşkä ayırıla.
- i käbair
- zur gönahlar
- i sağäir
- keçkenä gönahlar.
Qayber İslam ğälimnäre: «Gönah gönahtır, anıñ keçkenäse, zurı bulmas»- dip, bu gönahlarnı bolay bülügä qarşı töşälär. Bu turıda bäxäslär äle däwam itä. Gönahlarnı ike öleşkä bülgän ğälimnär, Qor'än ayätenä tayanıp, eş itälär. «Ägär Sez Allah tarafınnan tıyılğan gönahlarnıñ zurlarınnan saqlansağız, sezdän keçkenä gönahlarnı da yırağaytırbız. Sezne şäräfle ber urınğa kütärerbez.» («Nisa» süräse, ayät 31).
Qayber İslam ğälimnäre buyınça zur gönahlar uncide:
- üzeñne Allahqa tiñ kürü;
- zur gönahlarnı däwam itü, alarnı taşlamaw;
- Allahnıñ räxmätennän ömet özü;
- Allahı Täğäläneñ ğafu itäçägen onıtıp, ğazabına ışanu;
- yalğan tanıqlıq birü;
- namuslı wä gönahsız ber xatınğa yala yağu yäisä sügü;
- sixer belän şögellänü;
- keşelärne aldar öçen döres bulmağan mäs'älälärdä ant itü;
- araqı yäki başqa isertkeçlär eçü;
- yätim malın aşaw;
- belep wä teläp faiz aşaw;
- zina qılu;
- liwata qılu – ber cenestä bulğan keşe ilä yaqınlıq qılu;
- keşe üterü;
- başqalarnıñ malın yä isä aqçasın urlaw, yä ki otışlı uyınnar belän keşeneñ malın, aqçasın qulğa töşerü;
- ata-anağa qarşı toru.
Allahı Täğälä, üzenä tiñ kürüdän başqa, böten gönahlarnı ğafu itär. Bu, älbättä, hiçşiksez ğafu iteler digän süz tügel. Allahı Täğälä keşelärneñ gönah eşläwen telämäs. Ägär, gönah eşlägän bulsalar, alardan täwbä kötär.
Ägär qol, Allahqa yalwarıp, eşlägännärenä ükenep, kiläçäktä ul xatanı eşlämäskä wäğdä birsä, Allah qarşında täwbä itsä, inşallah Cänab – ı Xaq bu qolın ğafu itär, çönki «Zömär» süräse, 53. ayät).Mö'min – möselman här zaman Allahnıñ räxmätennän ömeten özmäs.