Уйгырлар

РУВИКИ — интернет-энциклопедия мәгълүматы
Уйгырлар
гомуми сан
  • около 120 000 чел.[1]
яшәү җире Кытай-7,5 млн, Казакстан-185 мең, Кыргызстан-37 мең, Үзбәкстан-36 мең, Русия-3 мең.
Теле Уйгур теле
Дине Ислам
Бүтән халыкка керүе төрки халыклар
Кардәш халыклары: башка Төрки халыклар
Логотип РУВИКИ.Медиа Уйгырлар РУВИКИ.Медиада

УйгырларКытайда, Казахстанда, Кыргызстанда, Үзбәкстанда, Рәсәйдә һәм башка төбәкләрдә яшәүче төрки халык. Уйгур телендә яки яңа уйгур телендә сөйләшәләр, телләре алтай гаиләсе төрки группага керә. Төньяк-көнбатыш яки үзәк диалектында сөйләшәләр. Теге яки бу төбәктә яшәгәнгә күрә рус, казах, үзбәк, киргиз, һәм кытай телләре бу халык арасында киң таралган.Кытайда яшәгән уйгурларның гарәп графикасына, ә элеке СССР территориясендә яшәгән уйгурларның рус графикасы язуларына нигезләнә.

Кытай Халык Җөмһүриятенда уйгырларның хокуклары КХҖ Хөкүмәте тарафыннан бозыла.[2][3] Бу гамәлләр Шеңҗанны көчләп ассимиляцияләү һәм этноцид яки мәдәни геноцид буларак тасвирлана.[4][5]

Шулай ук карагыз

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
  1. https://joshuaproject.net/people_groups/15755
  2. Fiskesjö, Magnus China's Thousandfold Guantánamos (ингл.). insidehighered.com. Times Higher Education (18 апрель 2019). Мөрәҗәгать итү датасы: 10 февраль 2022. Архивировано 2 апрель 2022 года.
  3. Калмурат, Аян «Прекратить геноцид!» Казахи из Синьцзяна требуют освободить родных. Радио Азаттык (9 февраль 2021). Мөрәҗәгать итү датасы: 10 февраль 2022. Архивировано 10 февраль 2022 года.
  4. 'Cultural genocide': China separating thousands of Muslim children from parents for 'thought education', The Independent. 17 сентябрь 2021 тикшерелде.
  5. (2020) «The Uyghur Minority in China: A Case Study of Cultural Genocide, Minority Rights and the Insufficiency of the International Legal Framework in Preventing State-Imposed Extinction». Laws 9. DOI:10.3390/laws9010001.