Европа
Европа | |
---|---|
Тема җәгърафиясе | Аурупа географиясе |
Ачыш датасы | 200меңъеллык безнең эрага кадәр и 1200меңъеллык безнең эрага кадәр |
![]() | |
Демоним | Europeaan, European, Europäer[1], Europäerin[1], europæer, európai, європеєць, Europejczyk, Europejka, Européen, Européenne, Europeo, Europea, Evropan, Evropanka, Europeu, Europeia, Avrupali, europeo, europea, europei, europee, Ευρωπαίος, Ευρωπαία, eŭropano[2], eurooplane, европеец и европейка |
Максималь температура | 48 °C |
Кыскача исем | 欧, 歐 и 欧 |
![]() | |
Монда җирләнгәннәр төркеме | Категория:Похороненные в Европе[d] |
![]() | |
Иң көньяк ноктасы | 36° с. ш. 6° з. д.GЯO |
Бу якта төшерелгән фильмнар төркеме | Категория:Фильмы, снятые в Европе[d] |
![]() | |
Мәйдан |
|
Иң төньяк ноктасы | 71° с. ш. 24° в. д.GЯO |
Иң югары ноктасы | Эльбрус[d] |
Табигый-георафик объект эчендә урнашкан | Төньяк ярымшар |
Сәгать поясы | Europe/Athens[d], Europe/Brussels[d], Европа/Лондон[d], KALT[d] и Европа/Мәскәү[d] |
Нәрсә белән чиктәш | Азия |
Иң көнчыгыш ноктасы | 56° с. ш. 41° в. д.GЯO |
Халык саны | |
Феноменның демографиясе | Население Европы[d] |
Кайда өйрәнелә | европеистика[d] |
Мәктәптә укымаган балалар саны | 3 177 740[5] |
... хөрмәтенә аталган | Европа[d] |
Феноменның икътисады | экономика Европы[d] |
Иң көнбатыш ноктасы | 52° с. ш. 10° з. д.GЯO |
![]() | |
![]() |
Европа (Аурупа, ингл. Europe) — Көнбатыш Евразия, Евразия кыйтгасында урнашкан дөнья кисәге. Азия белән Евразия кыйтгасын төзи. Европа мәйданы 10 млн км² һәм халык саны якынча 733 млн кеше.
Этимология
Кыйтга аталышы кебек «Европа» (бор. грек. Εὐρώπη) безгә грек мифологиясеннән кергән. Миф буенча, Европа финикия дәүләтенең патша кызы булган, аны Зевс урлаган һәм Крит утравына алып киткән.
Чикләр
- Төп мәкалә: Европа чикләре
Борынгы греклар Европа белән Азия аерым кыйтгалар дип уйлаганнар иде. Аларның фикеренчә Азия белән Европа арасын Эгей һәм Кара диңгезләр аердылар. Европа зур кыйтганың кечкенә өлеше булуын белгәч, борынгы авторлар Европа чикләрен Дон елгасы белән аердылар
1720 елда Татищев исемле рус галиме Европаның Көнчыгыш чикләрен Уралга кадәр озынайтырга тәкъдим итте. Яңа чикләрне башта Россиядә, соңарак барлык Европада кабул иттеләр.
Хәзерге вакытта Европаның чикләре:
- Төньякта — Төньяк-Бозлы океан буенча;
- Көнбатышта — Атлантик океан буенча;
- Көньякта — Урта, Эгей, Мәрмәр, Кара, Азак диңгезләре буенча;
- Көнчыгышта — Уралның көнчыгыш яклары буенча, Эмба елгасыннан башлап Каспий диңгезенә кадәр, Кума һәм Маныч елгалары буйлап Донга кадәр уза.
Европага шулай ук якында яткан утраулар керә.
Географик мәгълүмат
- Төп мәкалә: Европа географиясе
Европа Төньяк Боз океаны белән Атлантик океан юыла.
Утрау мәйданы 730 км² артык. Ярымутраулар кыйтганың ¼ кисәген ала.
Урта биеклеге — 300 м, югары нокта — Эльбрус: 5642 м, хәзерге вакыттагы түбән нокта — Каспий ягында төше: -27 м.
Тарих
Халык
Тел[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Дин[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Европа татарлары[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Европа дәүләтләре
|
Европа территориясендә иң зур (Россия) һәм иң кечкенә (Ватикан) дәүләтләр урнашкан.
Искәрмәләр
- ↑ 1 2 Deutsche Nationalbibliothek, Staatsbibliothek zu Berlin, Bayerische Staatsbibliothek, Österreichische Nationalbibliothek Record #4015701-5 // Gemeinsame Normdatei (нем.) — 2012—2016.
- ↑ http://vortaro.net/#eŭropano
- ↑ https://worldpopulationreview.com/country-rankings/largest-countries-in-europe
- ↑ https://population.un.org/wpp/Download/Standard/Population/
- ↑ ЮНЕСКО-ның статистика институты
Сылтамалар
- Европаның тарихи атласы 2009 елның 3 февраль көнендә архивланган. (инглизчә)