Плутон (кәрлә планета)

РУВИКИ — интернет-энциклопедия мәгълүматы
Бу терминның башка аңлатмалары да бар, аларны карау өчен Плутон битенә күчегез.
Плутон
Хаббл» галәми телескобы фотосурәтләре нигезендә ясалган Плутонның сурәте
TheKuiperBelt Orbits Pluto Neptune2-ru.svg

Плуто́н (134340 Pluto; символлары: Эрида белән беррәттәнНептун арты объекты. Элек Плутон планета дип исәпләнгән, әмма хәзерге вакытта ул Койпер билбавындагы иң зур объектлардан берсе дип санала[6].

Койпер билбавындагы күбесе объектлар шикелле, Плутон күбесенчә таш һәм боздан гыйбарәт: аның массасы эксцентриситетлы һәм эклиптика яссылыкка бик авышкан.

Үзенең орбитасының эксцентрисеты сәбәпле Плутон вакыт-вакыт а. б. (4,4 млрд. км) якыная (Кояшка Харон еш кына куш планета булып исәпләнәләр, чөнки системаның бариүзәге Плутон тышында урнаша[7]. Шулай ук Плутонда тагын өч кечерәк иярчен бар — Никта һәм Гидра — аларны P4 — иң кече, аны 2011 елның 20 июлендә ачтылар[9][10].

Үзенең Квавар, Седна һәм Плутоннан 27 % массалырак Эрида«планета» атамасына аңлатманы биргән. Плутон бу билгеләмәгә туры килмәгән, шңа күрә МАС аны кәрлә планеталар санына кертте, Эрида һәм Церера белән бергә[12].

Искәрмәләр

  1. ↑ JPL/NASA. What is a Dwarf Planet? Jet Propulsion Laboratory (22 апрель 2015). Дата обращения: 19 гыйнвар 2022.
  2. ↑ John Lewis, ed (2004). Physics and chemistry of the solar system (2 ed.). Elsevier. p. 64. 
  3. ↑ Former 'tenth planet' may be smaller than Pluto // New Scientist. — 8 November 2010. (ингл.)
  4. ↑ Эрида оказалась не больше Плутона // Компьюлента. — 10 ноября 2010. 2011 елның 13 гыйнвар көнендә архивланган. (рус.)
  5. ↑ Редкое затмение поссорило Плутон с плутоидом // Membrana. — 11 ноября 2010. 2010 елның 29 декабрь көнендә архивланган. (рус.)
  6. сибелгән түгәрәктә урнаша. Әгәр бу өлкә Койпер поясы өлеше түгел дип санасак, Плутон иң зур объект була.
  7. ↑ C. B. Olkin, L. H. Wasserman, O. G. Franz. {{{башлык}}} // Icarus : журнал. — Т. 164. — № 1. — С. 254—259. — DOI:10.1016/S0019-1035(03)00136-2 DOI:10.1016/S0019-1035(03)00136-2
  8. ↑ B. Sicardy, W. Beisker и др. {{{башлык}}} // Bulletin of the American Astronomical Society. — Т. 38. — С. 542.
  9. ↑ "Хаббл" случайно нашел новый спутник Плутона. Lenta.ru (20 июль 2011). Дата обращения: 20 июль 2011. Архивировано 20 август 2011 года.
  10. ↑ NASA's Hubble Discovers Another Moon Around Pluto (ингл.). NASA (20 июль 2011). Дата обращения: 20 июль 2011. Архивировано 20 август 2011 года.
  11. ↑ Astronomers Measure Mass of Largest Dwarf Planet. HubbleSite (14 июнь 2007). Дата обращения: 28 сентябрь 2008. Архивировано 18 август 2011 года.
  12. ↑ A. Akwagyiram. Farewell Pluto? Би-би-си (2 август 2005). Дата обращения: 28 сентябрь 2008. Архивировано 20 август 2011 года.
Чыганак — https://tt.ruwiki.ru/w/index.php?title=Плутон_(кәрлә_планета)&oldid=3435290