Сальвадор

РУВИКИ — интернет-энциклопедия мәгълүматы
Сальвадор
исп. República de El Salvador
Байрак[d]Илтамга[d]
Flag of El Salvador.svgCoat of arms of El Salvador.svg
Тема җәгърафиясе география Сальвадора[d]
Һәштәге ElSalvador
Административ бүленеше Ауачапан[d], Кабаньяс[d], Чалатенанго[d], Кускатлан[d], Ла-Либертад[d], Ла-Пас[d], Ла-Унион[d], Морасан[d], Сан-Мигель[d], Сан-Сальвадор[d], департамент Сан-Висенте[d], Санта-Ана[d], Сонсонате[d] и Усулутан[d]
ХФӘ билгесе ɛl'sɑlʋɑdoːɾ
... хөрмәтенә аталган Q7305703?
Кулланылган тел испан теле, пипиль[d], Q3438338? и Salvadoran Sign Language[d]
Канунбирү органы Законодательная ассамблея Сальвадора[d]
Гимн Гимн Сальвадора[d]
SEO_description Сальвадор — изучайте подробную и систематизированную информацию в интернет-энциклопедии РУВИКИ
Илнең GS1 коды 741
BTI Status Index 7[1], 6,99[1], 7,14[1], 7,23[1], 7,2[1], 6,9[1], 6,88[1], 6,8[1] и 6,46[2]
Илнең телефон коды +503
Inequality-adjusted Human Development Index 0,548[3]
Гадәттән тыш хәлләрдә ярдәм телефоны 9-1-1[d][4] и Q25648879?[4]
Джини коэффициенты 38,3[5]
Электр аергычы төре NEMA 1-15[d][6] и NEMA 5-15[d][6]
Хөкүмәт башлыгы вазифасы Президент Сальвадора[d]
Иң түбән ноктасы Тын океан
Номер тамгасы коды ES
Үз-үзенә кул салулар күрсәткече 13,7[7]
Нигезләнү датасы 2 февраль 1841[8][9][…]
Дөнья кисәге Төньяк Америка
Дипломатик мөнәсәбәтләр Испания, Чили, Уругвай, Кытай Җөмһүрияте, Мексика, Америка Кушма Штатлары, Гөрҗистан, Алмания, Кытай и Аустралия
Гомер озынлыгы 73,512[10]
Никахка керү яше 18
Акча берәмлеге АКШ доллары и Bitkoin[11][12]
Автомобил хәрәкәте ягы уң[d][13]
Ил башлыгы Найиб Букеле
Монда җирләнгәннәр төркеме Категория:Похороненные в Сальвадоре[d]
Шигарь тексты Dios, Unión, Libertad, God, Unity, Freedom, Бог, единство, свобода, Duw, Undod, Rhyddid и The 45 Minute Country
Рәсми тел испан теле
Тулаем туулар коэффициенты 1,931[14]
Иң төньяк ноктасы 14°27′ с. ш. 89°23′ з. д.GЯO
Башкарма хакимият правительство Сальвадора[d]
Илнең мобиль коды 706
Балигълык яше 18
Харита сурәте
Хөкүмәт башлыгы Найиб Букеле
Рәсми исем исп. El Salvador
фр. la République du Salvador[15]
Геомәгълүматлар Data:El Salvador.map
Ачык мәгълүматлар порталы Q97150530?
Кеше потенциалы үсеше индексы 0,675[16]
Дәүләт
Мәйдан
  • 20 742 ± 1
Челтәр көчәнеше 115
Дәүләт башлыгы вазифасы Президент Сальвадора[d]
Халык саны
Әгъзалык Берләшкән Милләтләр Оешмасы, Бөтендөнья сәүдә оешмасы, Халыкара реконструкция һәм үсеш банкы[d], Халыкара үсеш ассоциациясе[d], Халыкара финанс корпорациясе[d], Инвестицияләр иминлеген гарантияләү буенча күпъяклы агентлык[d], Инвестицион бәхәсләрне хәл итү буенча халыкара үзәк[d], Agency for the Prohibition of Nuclear Weapons in Latin America and the Caribbean[d], Central American Bank for Economic Integration[d], Центральноамериканский общий рынок[d], Интерпол[18][19], Химик коралларны тыю оешмасы[d][20][21], Мәгариф, фән һәм мәдәният сораулары буенча Берләшкән Милләтләр Оешмасы[22], Бөтендөнья почта берлеге[23][24], Халыкара телекоммуникацияләр береге[d][25], Америка дәүләтләре оешмасы[d], Халыкара гражданнар иминлеген саклау оешмасы[d], Бөтендөнья метеорология оешмасы[26], Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы[27] и International Regional Organization for Agricultural Health[d]
Эшсезлек дәрәҗәсе 6 ± 1[28]
Сурәт
Сәгать поясы UTC−06:00 и America/El_Salvador[d][29]
Үзәк банкы Центральный резервный банк Сальвадора[d]
Мәктәптә укымаган балалар саны 172 164[30]
Happy Planet Index score 56,3[31]
Феноменның икътисады экономика Сальвадора[d]
SEO_title Сальвадор — Рувики: Интернет-энциклопедия
Алыштырган Q65182752?
Нәрсә белән чиктәш Һондурас и Гватемала
Иң көнчыгыш ноктасы 13°10′47″ с. ш. 87°41′51″ з. д.GЯO
Феноменның демографиясе Сальвадорцы[d]
Диңгездәге идентификацияләү номеры 359
Демократия индексы 5,9[32]
Башкала Сан-Сальвадор
BTI Governance Index 6,21[1], 6,24[1], 6,3[1], 6,79[1], 6,84[1], 6,57[1], 6,54[1] и 5,63[2]
Өстәлгән кыйммәт салымы күләме 13
Рәсми веб-сайт elsalvador.travel/en/
Демоним Salvadoran, salvadori, salvadoraner, Salvadorano, Salvadoränan, سلفادوري, سلفادورية, سلفادوريون, сальвадорцы, сальвадорец, сальвадорка, אל סלוודורי, אל סלוודורית, salvadorieni, salvadorian, salvadoriană, সালভাদোরীয়, salvadoregno, salvadoregna, salvadoregni, salvadoregne, salvadoran, salvadorianu, salvadoriana, Salvadorano, Salvadorien[15], Salvadorienne[15], salvadoregna, salvadoregne, salvadoregni и salvadoregno
Иң көнбатыш ноктасы 13°44′45″ с. ш. 90°08′01″ з. д.GЯO
Мәдәният Q3007376?
Кыскача исем 🇸🇻
Иң көньяк ноктасы 13°09′22″ с. ш. 87°54′00″ з. д.GЯO
Иң югары ноктасы Серро-Эль-Питаль[d]
Югары дәрәҗәле Интернет домены .sv
Логотип РУВИКИ.Медиа Сальвадор РУВИКИ.Медиада

Сальвадо́р (исп. El Salvador — Коткаручы) — Үзәк Америкада урнашкан дәүләт. Көнчыгышта һәм көньякта Һондурас белән, көнбатышта исә Гватемала белән чиктәш. Көньякта Тын океан сулары белән юыла.

Мәйданы — 21 мең км², халык саны — якынча 6 млн кеше.

Сальвадор — Үзәк Америкада халык саны буенча беренче урында тора. Сальвадорның башкаласы һәм иң зур шәһәре Сан Сальвадор. 2015 җан исәбе буенча Сальвадор халкы якынча 6,38 млн кеше, бу аны регионның халык иң тыгыз урнашкан иле итә. Аның халкы күбесенчә Европа һәм җирле Американ чыгышлы кешеләрнең метисларыннан тора.
Сальвадорда гасырлар буена берничә Мезоамерикан халкы яшәгән, бигрәк тә Кузкатлеклар һәм шулай ук Ленка һәм Майя. 16-ынчы гасыр башында территорияне Испан Империясе яулап ала, ул аны Яңа Испания Вице-корольлегенә кертә. 1821 елда ил Беренче Мексика Империясенең өлеше буларак бәйсезлеккә ирешә һәм соңрак 1823 елда Үзәк Америка Федераль Җөмһүриятенә кушыла. 1841 елда җөмһүриятне ликвидация белән, Сальвадор суверен була Һондурас һәм Никарагуа белән Үзәк Америка Җөмһүрияте дип аталган 1895 елдан 1898 елга кадәр булган кыска шураны формалаштырганчы.
19-ынчы гасыр соңыннан 20-нче гасыр уртасына кадәр Сальвадор фетнәләр, революцияләр, авторитар хөкемдарлар варис булу белән сыйфатлана торган хроник сәяси һәм икътисади тотрыксызлык кичергән. Даими иҗтимагый икътисадый тигезсезлек һәм гражданнарның канәгатьсезлеге бөлгенлеккә төшерә торган Сальвадор Гражданнар Сугышында чагылдырылган, ул хәрбиләр тарафыннан җитәкләнгән хөкүмәт һәм сул канат партизан төркемнәре арасында сугышылган. Конфликт сөйләшүләр белән беткән, ул күпфиркале конституцион җөмһүрияткә китергән, ул хәзергәчә яши бирә.
Сальвадор икътисадында тарихи рәвештә авыл хуҗалыгы хөкем сөрә, ул колониаль чорда иң мөһим булган индиго үсемлегеннән (испанча añil) башланган, шуннан соң кофе булган, ул 20-нче гасыр башында экспорт кертемнәрнең 90 процентын биргән. Сальвадор шуннан соң үзенең кофега бәйлелеген киметкән һәм сәүдә һәм финанс элемтәләрен ачып һәм сәнәгать секторын киңәйтеп икътисадны диверсификацияли башлаган. Сальвадорның 1892 елдан бирле валютасы 2001 елда АКШ доллары белән алмаштырылган.
2010 ел мәгълүматы буенча, Сальвадор баручы тиз индустриализация сәбәпле Латин Америкасы илләре арасында Кеше Үсеше Индексы буенча 12-нче һәм Үзәк Америкада (Панама, Коста Рика һәм Белиз артында) дүртенче ил булган. Шулай да, ил югары җинаять, тигезсезлек һәм ярлылык дәрәҗәләре белән көрәшен дәвам итә.

Диннәр

Сальвадор Конституциясе дин иреген күздә тота һәм дини дискриминацияне тыя. Башка затларның дини инануларын мыскыл итү яки дини фәннәргә зыян китерү төрмә белән җәзалана. Дин вәкилләре (руханилар) җитәкче дәүләт вазифаларын биләми һәм аларга сәяси партияләргә керү тыела[33].

Сальвадорның якынча 6,2 миллион кешесе (2017 елның июль ае), нигездә, христианнар[34]. Евангелие протестантлары соңгы унъеллыкларда тиз үсеш кичерә, шул ук вакытта халыкта католикларның өлеше кими[35].

Башка диннәр тарафдарлары ил халкының 1,1 % ын тәшкил итә: Буддачылык, Бәһаи, Ислам, спиритизм, оккультизм, Яһүд дине, Һинд дине, Майя рухияте ― 0,17 %.

Искәрмәләр

  1. ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 https://www.bti-project.org
  2. ↑ 2,0 2,1 https://bti-project.org/en/reports/country-dashboard/SLV
  3. ↑ Отчёт о развитии человечества — Программа развития ООН, 2022.
  4. ↑ 4,0 4,1 International Numbering Resources Database: ITU-T E.129 National-only numbers linked with emergency services and other services of social value / за ред. Халыкара телекоммуникацияләр береге
  5. ↑ https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI
  6. ↑ 6,0 6,1 World Plugs / за ред. Халыкара иликтер тихникасы кәмисиясе
  7. ↑ https://apps.who.int/gho/athena/data/xmart.csv?target=GHO/SDGSUICIDE,SDG_SH_STA_SCIDEN&profile=crosstable&filter=COUNTRY:*;REGION:*;AGEGROUP:-&x-sideaxis=COUNTRY;SEX&x-topaxis=GHO;YEAR
  8. ↑ http://www.cervantesvirtual.com/portales/constituciones_hispanoamericanas/obra-visor/constitucion-politica-de-la-republica-de-el-salvador-de-1841/html/6eed6025-cfce-44e4-b9b9-171ab7fd9e8b_2.html#I_1_
  9. ↑ https://ri.ues.edu.sv/id/eprint/18071 — С. 82.
  10. ↑ ЮНЕСКО-ның статистика институты
  11. ↑ El Salvador, primer país del mundo en reconocer al Bitcoin como moneda de curso legal — 2021.
  12. ↑ El Salvador's dangerous gamble on bitcoin — 2021.
  13. ↑ http://chartsbin.com/view/edr
  14. ↑ ЮНЕСКО-ның статистика институты
  15. ↑ 15,0 15,1 15,2 http://cnig.gouv.fr/wp-content/uploads/2020/02/CNT-PVM_r%C3%A9vis%C3%A9_2020-01-27-1.pdf
  16. ↑ Отчёт о развитии человечества — Программа развития ООН, 2022.
  17. ↑ база данных Всемирного банка — Бөтендөнья банкы.
  18. ↑ https://www.interpol.int/Member-countries/World — Интерпол.
  19. ↑ https://www.interpol.int/Who-we-are/Member-countries/Americas/EL-SALVADOR
  20. ↑ https://www.opcw.org/about-opcw/member-states/ — Химик коралларны тыю оешмасы.
  21. ↑ https://www.opcw.org/about-us/member-states/el-salvador
  22. ↑ http://www.unesco.org/eri/cp/ListeMS_Indicators.asp
  23. ↑ http://www.upu.int/en/the-upu/member-countries.html
  24. ↑ https://www.upu.int/en/Universal-Postal-Union/About-UPU/Member-Countries?csid=-1&cid=105
  25. ↑ https://www.itu.int/online/mm/scripts/gensel8
  26. ↑ https://public.wmo.int/en/members/el-salvador
  27. ↑ https://www.who.int/choice/demography/by_country/en/
  28. ↑ http://data.worldbank.org/indicator/SL.UEM.TOTL.ZS
  29. ↑ https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/northamerica
  30. ↑ ЮНЕСКО-ның статистика институты
  31. ↑ https://happyplanetindex.org/countries/?c=SLV
  32. ↑ 2020 Democracy Index
  33. ↑ International Religious Freedom Report 2017 El Salvador, US State Department, Bureau of Democracy, Human Rights, and Labor.
  34. ↑ International Religious Freedom Report for 2017: El Salvador. www.state.gov. Дата обращения: 31 декабрь 2018. For percentages it cites the Institute of Public Opinion of the University of Central America May 2017 survey.
  35. ↑ Stephen Offutt, New Centers of Global Evangelicalism in Latin America and Africa (Cambridge University Press, 2015) focuses on El Salvador the north central south America and South Africa.
Чыганак — https://tt.ruwiki.ru/w/index.php?title=Сальвадор&oldid=9070564