Бәйсез Дәүләтләр Берлеге

Бәйсез Дәүләтләр Берлеге
Бәйсез Дәүләтләр Берлеге
	азәри. Müstəqil Dövlətlər Birliyi; әрм. Անկախ Պետությունների Համագործակցություն; белар. Садружнасць Незалежных Дзяржаў; каз. Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы; кырг. Көзкарандысыз мамлекеттердин шериктештиги; рус. Содружество Независимых Государств; таҗ. Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил; төрекм. Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygy; үзб. Mustaqil Davlatlar Hamdo'stligi
	Байрак[d]
Нигезләүче	РСФСР, Украина Совет Социалистик Республикасы и Беларус Совет Социалистик Республикасы
... хөрмәтенә аталган	берлек[d], бәйсезлек[d] и суверен дәүләт
Әүвәлгесе	СССР и Совет империясе[d]
Нәрсә нигезендә эшләнгән	СССР
Рәсми тел	рус теле
Штаб-фатирының урнашуы	Минск, Белоруссия;
Табигый-георафик объект эчендә урнашкан	Ауразия
Рәсми веб-сайт	e-cis.info [рус.]
Бәйле оешмалар	Союз дәүләте[d]
Менеджер/директор	Сергей Николаевич Лебедев[d]
Кыскача исем	ИДМ, СНГ, CIS, КМШ, CEI, 独联体, 獨立國協, 獨聯體, 獨聯體, GUS, CEI, CEI, CEI, CEI, CSI, GOS, GOS, SUS, CEI, SUS, OSS, SSR, BDT, IVY, FÁK, ԱՊՀ, PNM, დსთ, MDB, СНД, БДБ, ОНД, ЛДП, SRÜ, EIE, ТМД, TMD, تمد, СНД, БДБ, ЗНД, ZND, SNŠ, SND, ZND, ТУХН, GDA, CII, CIS, WNP, ХПÆ, ТУХН, NVS, NVS, ЗНД, CEI, SNS, ΚΑΚ, KSD, CEI, KSŜ, KSA, БКъБ, G'MDA, CSI, CSI, СНШ, CSI, BSHP, KNS и MDH
Башкала	Минск
Тәртипне билгеләүче төп текст	Q19232729?
Исемне бирүче	Леонид Кравчук
Нигезләнү датасы	8 декабрь 1991
Нигезсалгыч текст	Беловеж килешүе[d] и Алматы декларациясе[d]
Дөнья кисәге	Европа и Азия
	Бәйсез Дәүләтләр Берлеге РУВИКИ.Медиада

Бәйсез Дәүләтләр Берлеге яки БДБ (рус. Содружество Независимых Государств, СНГ) — бәйсез элекеге СССРга кергән илләр берлеге оешмасы.

Бәйсез Дәүләтләр Берлеге РСФСР, Белоруссия һәм Украина башлыклары тарафыннан 1991 елның 8 декабрендә Брест янында Вискули (Беловежье урманы) (Белоруссия) "Бәйсез Дәүләтләр Берләшмәсен оештыру турындагы килешү"гә (Беловежье урманы килешүе дип йөртелә) кул салу юлы белән нигезләнә.

Преамбуладан һәм 14 статьядан торган документта ныгытылуына, ССР Берлеге халыкара хокук һәм геосәяси чынбарлык субъекты буларак яшәвен туктата. Ләкин халыкларның тарихи берлеге, алар арасындагы бәйләнешләр нигезендә, ике яклы договорларны, демократик хокук дәүләт төзүгә ынтылышы, бер-береңне тану һәм дәүләт суверенитетын кадерләү нигезендә үзара мөнәсәбәтләрне үстерүгә ынтылышы исәпкә алып, чит Бәйсез Дәүләтләр Берләшмәсен оештырырга килешә.

Килешү 10 декабрьдә — Белоруссия һәм Украина Югары Советлары, ә 12 декабрьдә Россия Югары Советы тарафыннан ратификацияләнә. Россия парламенты документны күпчелекнең уңай тавышы белән ратификацияләде: «уңай» — 188 тавыш, «каршы» — 6 тавыш, «тыелып тора» — 7, нәтиҗәдә РСФСР Конституциясенең 104-се статьясы бозыла, чөнки Беловежа килешүе дәүләт корылышына тирәсендә булганлыктан һәм бу сәбәпле Конституциягә үзгәреш итергәнлектән аны ратификацияләү өчен атлы дәүләт органын — РСФСР-ның Халык депутатлары съездын җыю таләп ителә[4]. 1992 елның апрелендә Россия Халык депутатлары съезды Беловежа килешүен ратификацияләүдән өч тапкыр баш тарта, бу сәбәпле ул 1993 елның октябрендә куып өйләренә таратыла, ләкин документны ә ратификацияләмәде.

Искәрмәләр

Сылтамалар

[_32519149708b38f0-1] Считаете ли Вы необходимым сохранение Союза Советских Социалистических Республик как обновлённой федерации равноправных суверенных республик, в которой будут в полной мере гарантироваться права и свободы человека любой национальности?

[_51f3c9e9e7b89653-2] ttps://cis.minsk.by/page/180

[1]

[2]

БДБ (1991 елның 8 декабрендә нигезләнгән)
БДБ әгъзаләре	Азәрбайҗан · Әрмәнстан · Беларусия · Казакъстан · Кыргызстан · Молдавия · Россия · Таҗикстан · Үзбәкстан
Ассоциацияләүче БДБ әгъзаләре	Төрекмәнстан (БДБ уставын расламаган)
Элеккеге әгъзаләр	Гөрҗистан (3 декабрь 1993 — 18 август 2009) · Украина (10 декабрь 1994 — 18 декабрь 2014)

Халыкара оешмалар (төркем)
Дөньякүләм дәүләтара оешмалар	Берләшкән Милләтләр Оешмасы Бөтендөнья банкы төркеме^[d] Бөтендөнья сәүдә оешмасы Бөтендөнья таможня оешмасы^[d] Интерпол Парламентара берлеге^[d] Химик коралларны тыю оешмасы^[d] Халыкара түләүләр банкы^[d] Халыкара җинаять мәхкәмәсе Халыкара валюта фонды Халыкара диңгез төбе органы^[d]
Тематик һәм төбәк дәүләтара оешмалар	Азия хезмәттәшлек диалогы^[d] Азия-Тын океан икътисади хезмәттәшлеге Америка дәүләтләре оешмасы^[d] Африка Берлеге AUKUS^[d] Аурупа берлеге (Аурупа Берлеге җитәкчеләре шурасы * Аурупа Берлеге шурасы) Аурупа Шурасы Аурупадагы иминлек һәм хезмәттәшлек буенча оешма Бәйсез Дәүләтләр Берлеге Бенгаль култыгы күптармаклы техник-экономик хезмәттәшлек инициативасы^[d] Бөтен яклы төбәк икътисади партнёрлыгы^[d] БРИКС Британ-Ирланд шурасы^[d] Бухарест тугызлыгы^[d] Вышеград төркеме^[d] Гарәп Лигасы ГУАМ Демократия һәм икътисади үсеш оешмасы^[d] Евразия икътисади берлеге Зур егермелек^[d] Зур җиделек Иберо-Американ дәүләтләр оешмасы^[d] Икътисади хезмәттәшлек оешмасы^[d] Ислам хезмәттәшлеге оешмасы Кариб дәүләтләре ассоциациясе^[d] Кариб җәмгыяте^[d] Көнбатыш Африка илләре икътисади җәмгыяте^[d] Көнбатыш скандинав шурасы^[d] Көнчыгыш Африка җәмгыяте^[d] Көньяк Азия төбәк хезмәттәшлеге ассоциациясе^[d] Көньяк Америка үсеше һәм алгарышы өчен форум^[d] Көньяк Америка милләтләре берлеге^[d] Көньяк Африка үсеш җәмгыяте^[d] Көньяк-Көнчыгыш Азия дәүләтләре ассоциациясе (АСЕАН) Крайова төркеме^[d] Латин Америка һәм Кариб диңгезе бассейны илләре җәмгыяте^[d] Латинамерикан парламент^[d] Люблин өчпочмагы^[d] Меланезия инициатив төркеме^[d] МЕРКОСУР^[d] Милләтләр Дуслыгы Нефтьны экспортлаучы илләр оешмасы (ОПЕК) Өч диңгез инициативасы^[d] Өч яклы хезмәттәшлек секретариаты^[d] Полинезия җитәкчелек төркеме^[d] Португал телле илләр берләшмәсе Скандинав шурасы^[d] Төньяк Атлантик килешү оешмасы Төрки халыклар мәдәнияте халыкара оешмасы Төрки шура Тын океан утраулары форумы^[d] Үзәк Америка интеграциясе системасы^[d] Фарсы култыгы гарәп илләренең хезмәттәшлеге шурасы^[d] Халыкара икътисадый хезмәттәшлек һәм үсеш оешмасы Халыкара стандартлау оешмасы Халыкара франкофония оешмасы^[d] Хәрби статустагы полиция һәм жандармерия көчләренең халыкара ассоциациясе^[d] Хәрби статустагы хокук саклау көчләренең Евразия ассоциациясе^[d] Һинд океаны тирәлеге ассоциациясе^[d] Шанхай хезмәттәшлек оешмасы Яңа үсеш банкы^[d]
Дәүләтнеке булмаган халыкара оешмалар^[d]	Amnesty International • Гринпис • Халыкара Кызыл Хач комитеты • Халыкара сәүдә палатасы • Бөтендөнья кыргый табигать фонды