Хатын-кыз хокуклары

РУВИКИ — интернет-энциклопедия мәгълүматы
Хатын-кыз хокуклары
Һәштәге WomensRights[1]
SEO_description Права_женщин — изучайте подробную и систематизированную информацию в интернет-энциклопедии РУВИКИ и Права женщин — изучайте подробную и систематизированную информацию в интернет-энциклопедии РУВИКИ
SEO_title Права_женщин — Рувики: Интернет-энциклопедия и Права женщин — Рувики: Интернет-энциклопедия
Логотип РУВИКИ.Медиа Хатын-кыз хокуклары РУВИКИ.Медиада
Хатын-кызларның гомуми һәм ватандаш буларак хокуклары декларациясенең беренче бите (1791)
Хатын-кызларга карата барлык дискриминация формаларын бетерү турында конвенциядә катнашу
     Имзалаган һәм ратификацияләгән      Үзе яки элекке кабул иткән дәүләттән калган      Килешү буенча яшәүче танылмаган дәүләт      Имзалаган гына      Имзаламаган
Файл:Map5.1Discrepant Behavior compressed.jpg
Хатын-кызларга карата бар төр дискриминацияне бетерү конвенциясе таләпләренә туры килү-килмәү харитасы, 2010. (куерак төс белән хатын-кызлар хокуклары ягыннан хәлләре мөшкельрәк булган илләр күрсәтелгән)
Калгариның шәһәр үзәгендәге Танылган бишлек сыны (игезәге Оттавада Парламент үрендә урнашкан)
Файл:Gleiche Rechte Gleiche Pflichten, social democrat party poster 1919.jpg
Алманиянең социал-демократик фиркасенең 1919 елгы сайлау алды плакаты. "Frauen! Gleiche Rechte, Gleiche Pflichten" ("Хатын-Кызлар! Тигез хокуклар, тигез вазыйфалар")
Укый торган яшь хатын-кыз, бронза, (I гасырның икенче яртысы, Борынгы Рим)
Файл:A Chinese Golden Lily Foot, Lai Afong, c1870s.jpg
Аяклары бәйләнгән хатын-кыз, 1870-еллар
Иранда университетка кергән беренче төркем хатын-кызлары

Хатын-кызлар хокуклары дип бөтен дөньяда XIX гасырдагы хатын-кызлар хокуклары өчен хәрәкәте һәм XX гасырдагы феминист хәрәкәте өчен нигез салган кыз бала һәм хатын-кызлары хокуклары һәм иреклекләре атала. Кайбер илләрдә бу хокуклар даими рәвешен алган яки кануннар, җирле гореф-гадәтләр, яки мөгәмәлә тәртипләре белән ныгытылган, шул ук вакытта башкаларда игътибар ителмәскә яки кысылырга мөмкин. Кешеләрнең җенес һәм җенсият өлкәсендәге табигый аермалары аркасында шәхесләрнең хакларын тарихи гадәт яки башка сәбәпле дискриминацияләүне (гадәттә малайлар һәм ир-атлар файдасына) кабул итмәве белән киңрәк мәгънәви термин булган кеше хокуклары төшенчәсеннән аерылып тора.[2]

Хатын-кызлар хокуклары өлкәсенә караган кайбер мәсьәләләр һәм хокуклар:[3]

  • шәхси кагылгысызлыкка һәм автономиягә;
  • сексуаль көчләү (җинаять) куркынычы булмаган шартларда яшәү;
  • сайлауларда тавыш бирү;
  • дәүләт вазифаларын башкару;
  • контракт һәм башка аңлашмаларга керү;
  • гаилә мәсьәләләрендә тигез хокуклар;
  • эшләргә хокукы;
  • хезмәт өчен гадел (ирләр белән бертигез) эш хакы;
  • репродуктив хокуклар;
  • милек хуҗасы булу;
  • белем алу.

Тарих

Мөселман дөньясында

Файл:OIC vector map.svg
Ислам хезмәттәшлеге оешмасы әгъза һәм күзәтүче илләре харитасы.

Үзен мөселман дип атаучылар күп итеп яшәгән җәмгыятьләрендә кеше хокуклары һәм хатын-кыз хокуклары мәсьәләдә радикаль карашлар өстенлек итә:

  • Гарәбстан ярымутравы илләре (Йәмәннән тыш) хәттә БМО Генераль Ассамблеясе тарафыннан 1966 елда кабул ителгән Кеше хокуклары турында билльның «Икьтисади, социаль һәм мәдәни хокуклар турында халыкара пакт» (en) һәм «Гражданлык һәм сәяси хокуклар турында халыкара пакт» (en) исемле халыкара конвенцияләрне имзаламаган.
  • Хатын-кызларга карата бар төр дискриминацияне бетерү конвенциясе (en) таләпләре хәттә аны имзалаган мөселман илләр җәмгыятьләрендә игътибарсыз калдырыла.
  • Мөселман җәмгыятенең бу хәлләргә калуга каршы төрле прогрессив мөселманнар җәмгыятьләре Коръән һәм хәдис, Хәдиҗә бинте Хувәйлид һәм Гайшә үрнәкләрен китереп хәттә БМО минбәренә чыгып халыкара мәгърифәтчелек көрәшен алып бара.

Тавыш бирү хокукы

Шулай ук карагыз: Халыкара хатын-кызлар көне

Хәрәкәт итү иреге

Белем алу хокукы

Репродуктив хокуклар

1919 елгы Birth Control Review журналы алгы бите. "Канун ничек үзгәртелергә тиеш?" соравына җавап буларак , "...хатын-кызларның контацептивларны куллану турында белем бирелүен мөрәҗәгатьләре җавапсыз кала бирә. Аборт тиешле дигән очракларда хирурглар процедураны ясарга әзер, әмма аборт кирәклелеге тумавы өчен йөклелекне алдан ук булдырмауга юнәлгән чаралар турында берни кылынмый... "Ярдәм итә алмыйм – закон моны рөхсәт итми.""[23]

Кыз-бала хокуклары

Файл:Freida Pinto and Malala discuss girls' rights.jpg
Кыз-бала хокуклары буенча халыкара проект илчесе Һиндстан кино актрисасы Фрейда Пинто һәм Мәләлә Юсәфзәи кыз-бала хокукларына багышланган дискуссиядә катнаша.
Файл:FreedomIs (16010222716).jpg
2014 елгы кыз-балалар саммиты плакаты

Шулай ук карагыз

Искәрмәләр

  1. ↑ #WomensRights - Twitter Search / Twitter
  2. ↑ Hosken, Fran P., 'Towards a Definition of Women's Rights' in Human Rights Quarterly, Vol. 3, No. 2.
  3. ↑ Lockwood, Bert B. (ed.
  4. ↑ 4,0 4,1 WOMEN IN POWER BCE 4500-1000
  5. ↑ Kings and Queens of Ethiopia 4470 B.C.E. to 1930 A.D.
  6. ↑ Hatshepsut: First Female Pharaoh
  7. ↑ (рус.) Иоанн Малала Хронография
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 (ингл.) Ten women who ruled the world
  9. ISBN 978-0-405-05318-4. http://oi.uchicago.edu/research/pubs/catalog/misc/aishah.html.  архив күчермәсе, archived from the original on 2014-03-10, retrieved 2017-04-15 
  10. ISBN 9781107031586. 
  11. ↑ 40 Хадисов Ан-Навави. Дата обращения: 15 апрель 2017. Архивировано 22 февраль 2015 года.
  12. ISBN 0710302665. http://www.al-islam.org/quraninislam/5.htm. 
  13. ↑ al-Bukhari, Muhammad Sahih Bukhari, volume 6, book 61, narrations number 509 and 510. 810–870 CE. http://www.sahih-bukhari.com.+Дата обращения: август 2013.
  14. ↑ (рус.) Лю И. Два титула императрицы У Цзэтянь и их религиозное наполнение 2014 елның 1 ноябрь көнендә архивланган.
  15. ↑ (ингл.) Women in World History: Empress Wu Zetian
  16. ↑ Offen, K. (2000): European Feminisms, 1700-1950: A Political History (Stanford University Press), pg. 43
  17. ISBN 978-0-195-16035-2. https://books.google.com/books?id=YRqV_PayIKIC&pg=PA58. 
  18. ↑ Motoring Illustrated, August 2, 1902, pp 215-216
  19. ↑ Manawatu Times, Volume XXVII, Issue 7526, 11 September 1902, Page 3
  20. ↑ (рус.) FEMALE PERMANENT REPRESENTATIVES AND AMBASSADORS TO THE LEAGUE OF NATIONS AND UNITED NATIONS
  21. ↑ (ингл.) First woman to head specialized U.N. agency
  22. ↑ (рус.) Впервые в истории миротворческую миссию ООН возглавит женщина(үле сылтама)
  23. ↑ Sanger, Margaret (July 1919). «How Shall we Change the Law». Birth Control Review (3): 8–9.

Чыганаклар

      . https://books.google.com/books?id=yxNgXs3TkJYC. 

Тышкы сылтамалар

Чыганак — https://tt.ruwiki.ru/w/index.php?title=Хатын-кыз_хокуклары&oldid=4079855