Мари дине
Мари дине | |
---|---|
SEO_description | Марийская традиционная религия — изучайте подробную и систематизированную информацию в интернет-энциклопедии РУВИКИ |
Моңа өлешчә туры килә | мари мифологиясе[d] |
SEO_title | Марийская традиционная религия — Рувики: Интернет-энциклопедия |
Мари дине РУВИКИ.Медиада |
Мари дине (чир. Чимарий йӱла, Марий (марла) вера, Марий йӱла, Марий кумалтыш, Ошмарий-Чимарий) — марилар мифологиясенә нигезләнгән, монотеистик диннәр йогынтысын кичергән күп аллалы (политеистик) дин.
Тарих
Мари дине кеше хөрмәт итәргә һәм ихтирам итәргә тиеш булган табигать кочагына иманына нигезләнә. бертәңрелек өйрәтүләр таралганчы, марилар Юмо исеме астындагы күп кенә аллаларны хөрмәтләп, шул ук вакытта Зур Ак Тәңре (муш-Юмо) башлыкларын таныган. XIX гасырда күршеләренең монотеистик карашлары йогынтысында ышанулары бөтенләй формалашкан һәм Бердәм Тәңре - Тӱҥ Ош поро Кугу Юмо Бердәм Тәңре(Бердәм Якты Бөек Тәңре) үрнәк расланган.
Үзенчәлекләре
Баш ходай — Кугурак — «ыру башлыгы» да кайвакыт югары тәңре кебек искә алына.
Башка тәңреләр:
- Түня юмо (Тӱня юмо) - дөнья ходае
- Азырен - үлем ходае
- Пүрышө (Пӱрышӧ) - язмыш ходае
- Кава юмо
- Шүдыр юмо (Шӱдыр юмо) - йолдызлар ходае
Таралыш
XVII-XIX гасырларда көчләп христианлыштырудан качкан.[2] Шул ук вакытта мари дине тарафдарларының күбесе чиркәүләргә дә йөри.