Ассианизм
| Ассианизм | |
|---|---|
 | |
| SEO_description | Осетинская традиционная религия — изучайте подробную и систематизированную информацию в интернет-энциклопедии РУВИКИ |
 | |
| SEO_title | Осетинская традиционная религия — Рувики: Интернет-энциклопедия |
 Ассианизм РУВИКИ.Медиада | |
Ассианизм (Осетин телендә: Уацдин) ул Алан кабиләләренең хәзерге заман токымнары Осетиннарның традицион Скиф диненең дәвамы дип ышанылган хәзерге заман Мәҗүси дине.этник дин буларак яңартыла башлаган.[4]
Дин кайбер оешмалар тарафыннан күбесенчә Төньяк Осетия-Аланиядә кертелгән булган, әмма шулай ук Украинада бар.Нарт сагалары тора һәм хәрәкәтнең тәкъдим итүчеләре теологик аңлатмаларны алардан алган.
Этимология һәм аңлатмасы
Осетин асаба диненең оешкан дини хәрәкәт буларак яңарышына 1980-енче елларда башта рәсми интеллигентлар төркеме тарафыннан Æцæг Дин ("Чын Дин") атамасы бирелгән булган, алар 1990-ынчы елларда каһин Стыр Ныхас ("Бөек Шура"ны) тәшкил иткән.Нарт сагаларында нигез туганлыгы исеме, шул ук вакытта дин Авеста теле даэна сүзенә карый, аның мәгънәсе илаһи "аңлау" яки "аң" һәм хәзерге вакытта "дин".[7] Æцæг Диннең универсаль хакыйкатькә ия булуы Христианнары һәм Мөселманнарны рәнҗетә алудан куркып, Осетин лингвисты Тамерлан Камболов 2010 елда Уацдин альтернатив төшенчәсен уйлап тапкан, ул Осетин телендә дин өчен иң таралган атама дип булып киткән.[7] Хәрәкәтнең иң мәгълүм экспоненты Даурбек Макеев Æсс Дин дип атарга сайлаган, моның мәгънәсе " Æссның дине", "Ас" яки "Ос" Аланнарның альтернатив борынгы исеме, ул Рус яки Гөрҗиp "Осетиннар" атамасында сакланып калган, һәм, мөгаен, борынгы Греклар "Азия" төшенчәсен алган тамыр формадан килеп чыккан булган.[2] Æцæг Дин дини оешмасының җитәкчесе Хетаг Моргоев, шулай ук гади Ирон Дин атамасын куллана, шул ук вакытта (Ирон Дин, "Осетин Ышануы") Уацдин атамасыннан баш тарта, ул анда карашы буенча мәгънә күрми.[3] Рус теле язмаларында Макеев Æсс Дин рус юрамасын кулланган, Ассианство, ягъни "Ассианизм".[8]
Стыр Ныхасның президенты Руслан Курчиев 2019 елда Ассианизмны "мәдәният", ә "дин" түгел итеп билгеләмә бирергә сайлый һәм аның яклаганы Осетин традициясендә кертелгән ритуаллар һәм кыйммәтләр дип раслый.пантеизм буларак сыйфатлана ала", "үрелү, үзара бәйләнеш, бәйсезлек" буларак сыйфатлана алган дөня карашы, ул табигый "уйлау һәм дискурсив фикер йөртүнең логик-концептуаль типы"н ошата.Прото-Һинд-Европалы традицияләренә охшашлыкны ассызыклый һәм аеруча аның Һиндо-Иранлы традицияләренә.[3]
Галим Ричард Фольц буенча, борынгылыкны раслауга карамастан галимнәр карашыннан хәрәкәт "яңа дини хәрәкәтләр кысаларында җайлы итеп анализланырга мөмкин".[11] Ассианизм тугърылары диннәренә карата "Мәҗүсилек" төшенчәсен куллануга каршы киләләр, мондый диннең Осетин телендә көчле кимсетү билгеләренә ия һәм әле дә Христианнар һәм Мөселманнар тарафыннан традицион Осетин ышануларын һәм практикаларын кимсетү өчен кулланыла.[12]
Тарих
Борынгы Скифлардан хәзерге Осетиннарга кадәр
Иранлы халыкларның зур төркеме булган (лингвистик яктан Көнчыгыш Иран телләре) Евразия Даласында безнең эрага кадәр беренче меңьеллык дәвамында, Көнчыгыш Европадан көнбатыш борынгы Иран динен практикалаган.[13]
Аланнар буларак мәгълүм Скиф кабиләләре төркеме Арийлар", ягъни, "Иранлылар") беренче гасырдан бирле Готлары белән шурада Аланнар көнбатышка рыцарьлегенең нигезен формалаштырган һәм гомумән Алан мәдәнияте әһәмиятле рольгә ия булган—гәрчә сирәк танылган булып—бу Көнбатыш Европа мәдәниятендә.[14]
Скифларның күпчелеге Урта Гасырларга башка төркемнәргә ассимиляцияләнә. Византия Империясе аларны бәйсез шурадаш патшалык итеп таныган. Византия белән һәм көньякта Көнчыгыш Православ Христианлыгын кабул иткән. Шулай да, бу гомуми Алан халкына әз йогынты ясаган, шулай итеп унөченче гасыр Фламанд сәяхәтчесе Рубрук Вильямы "алар (Христианлык турында) Гайсә исеменнән башка бернәрсә белмәгәннәр" дип игълан иткән. Осетиннар бердәм хәзерге халык, мәдәни һәм лингвистик рәвештә Алннардан килеп чыккан һәм алар гәрчә Христианлык белән өлешчә синкретизм дулкыннары белән Скиф диненә тоташа торган даталавына охшаш ышанулар һәм ритуалларны саклап калган.[15]
Кавказда Монгол Империясе яулап алуларыннан соң, унөченче гасыр уртасында Аланнар һәм Көнчыгыш Православ дини абруйлары арасында контактлар тәмам туктаган һәм аларның өстенлек Христианлашулары туктатылган булган. Ундүртенче һәм унҗиденче гасыр арасында, мөгаен, Христиан изгеләре хөрмәтенә төзелгән гыйбадәтханәләр асаба Мәҗүси кулланылышына әверделү турында Шәһадәтләр бар.Социалистик Инкыйлабы тарафыннан юк ителгән булган, ул Кавказ халыкларына Советлар Союзының тиз индустриализация, модернизация һәм урбанизация процессын керткән.[16]
Традицион һәм яңа дин арасында
Осетин халкы хәзерге вакытта ике дәүләт арасында бүленгән: Төньяк Осетия–Алания, һәм күрше өлешчә танылган Советлар Союзы таркалуы аңа кергән берлекләр арасында идентиклык төзү проектларын кушкан. Осетиядә, башка берлекләрдә кебек, бу Христианлыкка кадәр вакытларга тоташа торган "чын милли дин" торгызылуын керткән. Шулай ук Оссетин милләтчел булу очраклары да булган, ул вакытта күрше халыклар белән җир һәм ресурслар өчен ызгышлар булган.[17]
Виктор Шнирельман буенча, Осетин очрагында билгеле традицияләр өзелмәгән дәвамлык белән сакланып калган һәм авыл даирәләрендә яңартылган булган.
Галим Ричард Фольц Оссетин дине үсешен җиде фаза аша янә төзекләндерә:
1. Башлангыч Скиф Мәҗүсилеге;
2. Унынчы гасырдан унөченче гасырга кадәр Византия һәм Гөрҗистан йогынтысы астында беренче дулкын Христианлаштыру;
3. Монгол яулап алуларыннан соң һәм Византия белән бәйләнешләр өзелүдән соң "янә-Мәҗүсиләштерү";
4. Уналтынчы һәм унҗиденче гасыр дәвамында Гөрҗи дәгъвачыллары тарафыннан идарә ителгән янә Христианлаштыру;
5. Унсигезенче гасыр ахыры башында Рус дәгъвачыллары тарафыннан идарә ителгән дәвам итеп янә-Христианлаштыру;
6. 1921 елдан бирле 1991 елга кадәр Совет Берлеге дәвамында мәҗбүр итүче дәүләт атеизмы;
7. 1980-енче – 1990-ынчы еллардан бирле "традицион Осетин дине" яңартылышы. Фольц буенча, Скиф Яңа Мәҗүсилегенең сөйләве ул шунда ки, Осетиннарның динилеге көчле аскатлам дәвамлылыгын саклап калган, шул ук вакытта Христианлыктан һәм әзрәк нисбәттә Исламнан һәм күрше Кавказ традицияләреннән өстенлек йогынтыларын иңдергән һәм җайлаштырган, бу өстенлек йогынтылары җиңел итеп алынып аның асыл, аерым "Иран холкы"н ача ала.[18]
Язмалар
Нарт сагалары Ассианизмның "изге язмалары" дип карала, аннан хәрәкәтнең кайбер экзегетлары, мәсәлән, Даурбек Макеев теологик доктриналар чыгарган. Галим Ричард Фольц Нартларны "типик Һинд-Европа каһарман эпосы" дип билгеләмә бирә.эссенциалист перспективасы яклы Макеев буенча, "нигез [ягъни, китап эчтәлеген актуальләштерә торган ритуаллар] алыштырып була торган" һәм шулай ук "мәгънә мәңге" һәм "ахыр чик илаһи чынлык ул яктылык", ул барлык Иран диннәре өчен уртак теманы чагылдыра.этимология һәм башка Һинд-Иран традицияләре белән чагыштыру аша Ассиан экзегетлары "үз догма һәм теологик системасын" булдырган.Германик Хетенрисында һәм хәзерге Хелленизмында булган охшаш эшләп карауларда теологик доктриналарга чагыштырырлык дип таба.[21] Нартлардан тыш, ике башка традицион текст бар, икесе дә шигъри һәм прозаик формада, Даредзант һәм Тсартсиат.[22] Сәнгать әһеле һәм архитектор Слава Джанайты Макеевның күбрәк практик карашына контрастта аның фәлсәфи аспектларын ассызыклап Осетин асаба дине буенча күп китап нәшер иткән.[23]
Теология һәм космология
Дзуары Лæгтæ һәм Хетаг Моргоев Ассиан тео-космологиясенә пантеизм һәм нон-дуализм буларак билгеләмә бирә. Ассианизмда иң олы Ходай, Хуыцауга табыну турында фикер йөртелә, ул Галәмнең һәм барлык башка мәхлукатларның барлыкка китерүчесе һәм үзе Галәм булып тора яки Галәм ул "Ходай тәне", ул яшәүчеләрнең имманент материаль дөньясын да, үлгәннәр кайта торган трансцендент рухи дөньясын кертә.[3] Ул "сизерлек, шәхси сыйфатларга да, Галәмдә һәм вакытта киңәюгә дә" ия түгел,[25] һәм саф яктылык булып тора.[3] Ходайның трансцендент рухи үлчәме ул "Яктылык Дөньясы" (Рухс Дун, Рухс Дун) яки "Чын Дөнья" (Æцæг Дун), шул ук вакытта тормышның имманент материаль үлчәме ул "Иллюзор Дөнья" (Мжнг Дун).[3] Иң олы Ходайга күп эпитетлар белән ялварырга мөмкин, аларга гади итеп " Стыр Хуыцау " керә, мәгънәсе "Бөек Ходай", әмма шулай ук " Дунескæнæг ", "Галәмне Барлыкка Китерүче", " Мескаенаег Хуыцау " һәм " Хуыцаутты Хуыцау " "Ходайларның Ходае" дигән сүз. Ассиан теологиясе раслаганча Ходай һәрбер мәхлукат эчендә, ул "барысының да җитәкчесе" һәм кешеләрдә ул фикер йөртү, чама һәм закончалыкка тартылуда чагыла (бар).
Ходай һәм аның өч бердәм манифестацияләре
Алар арасында иң әһәмиятлесе Уастырджины кертеп кечерәк Ходайлар Хуыцауның уртакчылары буларак табыныла.[26] "Көчләр" һәм "рухлар" итеп билгеләмә бирелеп, алар шулар аша Ходай Галәм белән идарә иткән "фикерләр".[27] Башка билгеләмәдә алар Ходайның "имманент манифестацияләре", форма һәм функцияләр бирелгән бербөтеннең элементлары.[28]
Иң олы Ходай триадаларда чишелә. Фундаменталь триада Ходай–материя–рух:
- Хуыцау / (Хуыцау, "Күк") — Галәмнең иң олы Ходае, аның һәм ир кешеләр тарафыннан ирешелергә мөмкин хикмәтнең чыганагы, дөньяларның барлыкка китерүчесе һәм яклаучысы, сурәт яки формасыз, бетмәс һәм бөтен урында була торган;
- Иуаг яки Иуæг — ул барысының да субстанция-материясе, барлыкка китерелмәгән һәм барлыкка китерелгән дөньялар;
- Уд — ул универсаль үз, ул шәхси җан тарафыннан ул универсаль акыл-рух Мон, ягъни Ходайның манифестациясе белән идентификацияләгәндә ирешелә; ахыр чиктә, Мон һәм Уд шул ук һәм алар Хуыцауның манифестацияләре булып тора.
Вакыйганың яссылыгында Ходайның универсаль акыл-рухы дәвамы итеп шуларның өчлеге буларак манифестацияләнә:
- Уас ("Хакыйкать", "Яхшы Сүз") яки Ард ("Хокук", "Канун") — чынлыкта яхшылыкны барлыкка китерә торган Ходай тәртибе;
- Уастырджи — илаһи фикер, яктыртылган аңның, Ходай турында белүнең йөртүчеләре булган кешеләрдә инкарнацияләгән яхшы әфсен; башка сүзләр белән әйткәндә Уастырджи ул камилләшкән кеше, Ходай тәртибенең тарафдары архетибы һәм башка Илаһларның уртакчысы;
- Дуаги (күплек саны: дауджытæ / дауджита) яки дуаг һәм бардуаг — Ходай кушуы буенча дөньяны үзгәрә торган формалар белән формалаштыра торган Ходайлар, Илаһлар, көчләр; алар арасында иң әһәмиятлесе арвон дауджита - җиде планетаның җиде Илаһы.
Башка аерма бу өч космологик халәт арасында корылган:
- Зэды (күплек санда задтæ) яки жад — яклаучы көчләр, тудыручы Илаһлар, алар мәхлукатларның тумышында һәм үсешенда Ходай кушуы буенча юлдашлар булып тора;
- Уайуги (күплек санда уайгуытæ / уайгуыта ) яки уайуг — Ходай тәртибен боза торган һәм яткылыктан читләшә торган җимерү көчләре; кешелектә алар нәфесләр, куркулар, горурлык һәм нерв авырулары сәбәбе булып тора;
- Далимон — тупас материя, хаос белән идентификацияләнә торган иң түбән мөмкин булган акыл халәте; аның мәгънәсе "түбән (дали) рух (мон)" һәм шулай ук барлык җир ачык булмаган берлекләрен керткән төркем, барлык күк ачык берлекләрен керткән уалимон, өске (уали) рух (мон)" белән контрастта.[29]
Хетаг Моргоев теологиясендә бардуаг жадны һәм дзуарны керткән гомуми концепция, беренчесе Илаһларны трансцендент фикерләр дип чагылдыра, ә икенчесе аларның имманент киңәюен. Дзуар төшенчәсе чынлыкта күп мәгънәдә бирелгән Илаһ һәм аның гыйбадәтханә(ләре) өчен кулланыла.[28] Бардуагның активлыгы минжвар дип атала, тәрҗемә итәргә авыр концепция, аның мәгънәсе "бәйләнешләрне эшләргә", "әйберләрне дөрес ысулда тезү".[28] Аларның иң әһәмиятлеләре табигать цикллары һәм кеше икътисады цикллары, алар ел календарен тәшкил иткән вакыт-пространство континуумына кушыла һәм аның белән бәйләнә.[28] Һәрбер әйбернең үз жады бар, ырулар/кабиләләр, табигать тирәлекләре жадлары бар; һәрбер күренеш, вакыйга һәм вакыт-пространство ноктасында жад бар.[28]
Җиде планета Илаһы һәм башка Илаһлар
Башка борынгы Иран диннәре кебек борынгы Скиф дине җиде Илаһ (арвон дауджита) турында башкалар арасында иң әһәмиятле буларак фикер йөрткән, аларның һәрберсе планета, җан ияләре, үсемлекләр һәм билгеле табигый күренеш белән ассоциацияләнгән. Уастырджи, чөнки ул турыдан-туры иң олы Хуыцауга якынлаша ала һәм барлык башка Илаһлар аның тарафыннан кертелә.[30] Алар кешеләргә я уңай бирә, я җәза бирә дип ышаныла һәм шулай итеп аларга (үгезләр, тәкәләр һәм кайвакыт кәҗәләр) тәкъдим ителә.[30]
Геракл" һәм "Митра һәм хәзерге Уастырджи булган; ул алтарьларда ташлар яки куак өемендә үстерелгән кылыч формасында табынылган булган. Кылыч культы Аланнар арасында безнең эраның беренче гасырына кадәр дәвам иткән. Геродот шулай ук патша скфилары арасында сигезенче Илаһны искә алган, Тһагимасидас, су ходае, ул Посейдонга тәңгәл ителгән.[31]
Хәзерге Осетиннар җиделе-сигезле корылманы саклап калганнар, гәрчә Илаһлар, исемнәре кебек үк үзгәргәннәр, кайбер очракларда исемнәр Христиан изгеләрнеке: Уастырджи (аның исеме "Изге Гергери"дан алынган), контрактлар һәм сугыш Ходае (Иран Митрасы), әмма шулай ук кешеләр һәм хәерче кешеләрнең гомуми архетипы;Изге Ильяс"), яшен ходае; Уатстутыр ("Изге Теодор"), бүреләр яклаучысы; Фæлвæрa (бәлки, "Флорус һәм Лаурус" кушылмасы), терлек яклаучысы; Курдалæгoн, тимерче ходай (Иран Тимерче Кавеһы); Михаил һәм Гавриил" кушылмасы), уңдырышлык һәм дөнья асты ходае һәм Æфсати, сунар ходае.[33]
Әхлак
Ассиан доктриналары буенча, кеше табигате барлык булганның табигате кебек үк. Кешелек макрокосм эчендә микрокосм, яки киңрәк контекст һәм барлык мәхлукатлар өчен шул ук дөрес. Галәм гармониядә Уас яки Ард тарафыннан тотыла, бу Ходай тәртибе, илаһи фикер йөртү, чама һәм закончалыкка тартылу (бар). Илаһлар (дауджита яки уалимон) бу универсаль закон буенча дөньяны формалаштыра, шул ук вакытта шәйтаннар (уайгуйта яки далимон) алар Илаһларның яхшы контекстларын бозып гамәл кылалар һәм авыру һәм үлем сәбәпләре. Һәр берлек үз җаваплылыгы сферасы эчендә "үзе тарафыннан" идарә ителә; Ходай һәм аның тәртибе мәҗбүр итүнең тышкы көче итеп каралмый.[28]
Бу уңай һәм тискәре көчләр шулай ук кешелекнең аңына йогынты ясый: кеше я Илаһларның, я шәйтаннарның ягында тора ала һәм аның сайлавы кешенең тормышын һәм гамәлен формалаштырачак. Әгәр кеше гамәлләренә эксклюзив рәвештә эгоистик матди мотивларны куймыйча нәфесләрен тыя ала икән, ул Уаска ачык булып китә, (уасдан, уасдан; яхшы әфсен сыйдыру урыны), Ходай тәртибен һәм югарырак рухлар тәртибен кабул итә торган һәм алар кебек гамәл кылып яхшылыкны, хакыйкатьне һәм матурлыкны барлыкка китерә торган акыллы затлы шәхес. Киресенчә, әгәр дә кешенең гамәлләре эгоистик матди ахырлар белән идарә ителсә, Далимон һәм шәйтаннар аңа ия булалар һәм ул явызлык, ялган һәм ямьсезлек чыганагы булып китә. Хетаг Моргоев сүзләрендә кешелек яхшылык һәм явызлык, Илаһлар һәм шәйтаннар арасында сайлар өчен ирекле ихтияр белән бирелгән.[28]
Практикалар
Мифлар һәм ритуаллар
В. И. Добренков цитатасы буенча, Дзуары Лæгтæ миф һәм ритуалның семантик берлеген ассызыклый, беренчесе "вербаль символлар системасы" һәм икенчесе "объектлар һәм гамәлләр буларак символлар системасы".[35] Осетиядә күп миф һәм ритуаллар төрлелеге бар, гәрчә астында шул ук семантика бар, ул традициянең яши торган булуына шәһадәт булып тора.[35] Штырков буенча, хәзерге заман Ассиан хәрәкәте "һәрбер нәни элементы теологик мотивациягә ия берләштерелгән ритуаль системаны барлыкка китерергә" тырыша.[36] 2010-ынчы елларның икенче яртысында унификацияләнгән Осетин дини календарен барлыкка китереп караулары булган.[37]
Осетин календарендә церемонияләргә багышланган күп көннәр бар, аларның кайберәүләре өйдә башкарыла һәм башкалары өйдән тыш изге урыннарда.дөнья агачын чагылдыра, ут өстеннән казанны тота (Һинд-Иранлылар диннәренең изге элементы.Калып:Sfnm Бәйрәмнәр атна көннәренә, ай фазаларына, ай торгынлыгы көннәренә бәйле; мәсәлән, Осетин Яңа Елы январьның икенче пәнҗешәмбесендә бәйрәм ителә.[37] Уатстутыр һәм Уатсилланыкы белән Уастырджи Көне Кояш бәйрәмнәре комплексын формалаштыра, өч Илаһ Кояшның үзара бәйле фазаларын һәм табигатьтә һәм кешелекнең икътисади эшчәнлекләрендә шуңа бәйле манифестацияләрне чагылдыра; Уастырджи үлә һәм янә чыга торган Кышкы Кояш, Уатстутыр ул Яз Кояшы ул җәйгә таба көчәя бара, Аутсилла тулы күркәмлегендә Җәйге Кояш булса, аның көче көзгә таба яңа Уастырджига таба кими бара.[39]
Ритуаль церемонияләр билгеле Илаһ хөрмәтенә сый (фынг, фынг яки кувд) тотуда тора. Церемония "изге кеше" (дзуары лæг) тарафыннан алып барыла, ул Илаһны "тост", куывд тәкъдиме аша чакыра, бу шулай ук күккә карата "дога" дигәнне аңлата. Гадәттә коюда тәкъдим ителгән матдә булып үлән ашаучы хайваннар, мәсәлән, үгезләр, тәкәләр, кәҗәләр, һ.б. кабул ителә һәм балык шулай ук кабул ителә.Калып:Sfnm Геродот шәһадәт китергәнчә, борынгы Скифлар кебек үк Осетиннар дуңгыз һәм чеби кебек хайваннарны корбан чалмыйлар.Нартлар сөйләвенчә симд каһарман Сослан тарафыннан уйлап чыгарылган булган.Илаһка табыну хәзерге көндә дә әле практикалана.[32]
Бу дога схемасы дөньяны барлыкка китерү процессын күрсәтә: иң олы чыганак, иң олы Ходайга багышлау белән башлап шуннан соң ул әйберләрнең башлануы һәм манифестациясе турында сөйли; график рәвештә, ул мандала белән чагыштырыла, дөнья көчләре түгәрәктә китә торган нокта.[42] Шул ук схема уртасында тишем белән өч каттан торган церемониаль бәлеш белән чагылдырыла: күк, Кояш һәм су/җир.[42] Өч аяклы церемониаль өстәл чынлыкның өч кат моделен чагылдыра, шул ук вакытта аның түгәрәк өслеге — церемониаль бәлешнең түгәрәк өслеге кебек — Кояшны һәм Ходайның чиксезлеген чагылдыра.[43] Өстәлдә шулай ук маңгаенда тигезьянлы хач (дзуар, Илаһның манифестацияләнгән халәте өчен шул ук төшенчә) белән корбан хайваннары ите ята, ул церемониаль бәлешнең үзәгендә тишем кебек Илаһның килеп чыгу һәм манифестациясен чагылдыра.[44] Сый вакытында табынылган билгеле Илаһ өчен, төп булганыннан башка церемониаль бәлеш әзерләнә һәм церемониаль өстәлгә куела. Бу бәлеш өстеннән тугызъяклы йолдыз сыман тезелгән өч өчпочмаклы бәлештән тора.[42]
Изге урыннар һәм гыйбадәтханәләр
Осетия Илаһлары табигый күренешләр белән ассоциацияләнә һәм җәмәгать церемонияләре гадәттә кувандон (сүзгә-сүз тәрҗемәсе "дога кылу урыны") дигән изге урыннарда яки святилищеларда алып барыла, алар еш агачтан яки таштан төзелгән гыйбадәтханә белән тәэмин ителә. Святилищелар урманчыкларда, урманнарда, калкулыкларда, басуларда, мәгарәләрдә һәм "көчле энергия кыры" булган теләсә нинди урында булырга мөмкин.[30] Журналист Алан Мамиев "Осетиннар табигатьтә дога кылалар" һәм "һәр гаиләнең җирендә үз святилищeсы" бар икәнен билгеләп үткән.
Стыр Ныхас президенты Руслан Кучиев 2019 елда шулай дип язган:[48]
Безгә безнең энергияне бирүче булып бу изге урыннар тора. [...] Сез табигатьнең өлеше булырга тиеш, безнең бабалар шулай дип уйлаган. Сез тирәдә булган әйберләр белән гармониядә яшәргә тиеш.
Осетиядә күп изге урыннар бар; бары тик Алагир регионында өч йөз изге урын бар.Дигория төбәгендә Гайат авылында Галәми җиде Илаһка багышланган гыйбадәтханә бар. Бу изге урыннар ант итү, килешү, туй ясау өчен һәм илаһи закон Ардны бозучыларны идентификацияләү урыннары булып тора.дөнья агачының символы булып тора, ул күк, Кояш һәм су/җирнең өч патшалыгын тоташтыра.[43]
