Удмуртия халкы
Удмуртия халык саны 2010 ел җанисәбе буенча 1 522 761 кешене тәшкил итә.[1] Россия Федерациясе субъектлар арасында халык саны буенча Удмуртия 31-нче урынында тора.
Халык саны
Халык саны динамикасы[2] | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
1990 | 1991 | 1992 | 1993 | 1994 | 1995 | 1996 |
1 611 461 | 1 616 684 | 1 622 149 | 1 624 841 | 1 620 134 | 1 617 386 | 1 612 618 |
1997 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 |
1 607 712 | 1 603 960 | 1 601 409 | 1 595 571 | 1 588 054 | 1 578 187 | 1 568 176 |
2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 |
1 560 260 | 1 552 759 | 1 544 426 | 1 537 858 | 1 532 736 | 1 528 488 | 1 526 304 |
Халкының территория буенча бүленеше
2010 елның җанисәбе буенча, шәһәрләрдә һәм шәһәр тибындагы бистәләрдә 1 052 153 (69,2%) кеше торган, ә авылларда — 469 267 (30,8%) кеше торган.
Авыл халкының иң зур тыгызлыгы (20 кеше/км²дан артык) — Завьялово, Кече Пурга, Алнаши һәм Камбарка районнарда.
Торак пунктлар
Урын | Шәһәр | Удмуртча исеме | Халык саны | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Ижау | Иж | 627 734 | |||||||
2 | Сарапул | Сарапул | 101 381 | |||||||
3 | Воткинск | Вотка | 99 022 | |||||||
4 | Глазов | Глаз | 95 854 | |||||||
5 | Можга | Можга | 47 961 | |||||||
6 | Игра | Эгра | 20 737 | |||||||
7 | Ува | Ува | 19 984 | |||||||
8 | Балезино | Балезино | 16 121 | |||||||
9 | Кез | Кез | 11 080 | |||||||
10 | Камбарка | Камбарка | 11 021 | |||||||
11 | Кизнер | Кизнер | 9 536 | |||||||
12 | Завьялово | Дэри | 8 986 | |||||||
13 | Кече Пурга | Пичи Пурга | 7 711 | |||||||
14 | Якшур-Бодья | Якшур-Бӧдья | 7 252 | |||||||
15 | Шаркан | Шаркан | 6 614 | |||||||
16 | Яр | Яр | 6 596 | |||||||
17 | Алнаши | Алнаши | 6 303 | |||||||
18 | Вавож | Вавож | 5 816 | |||||||
19 | Новый | Новый | 5 742 | |||||||
20 | Дебөсы | Дэбэс | 5 720 | |||||||
[1] |
Милли cастaф
Милли cастaф динамикасы
1926 [3] |
% | 1939 [4] |
% | 1959 [5] |
% | 1979 [6] |
% | 1989 [7] |
% | 2002 [8] |
% | 2010 [9][10] |
% | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
барлык | 756216 | 100,00 % | 1219350 | 100,00 % | 1336927 | 100,00 % | 1492172 | 100,00 % | 1605663 | 100,00 % | 1570316 | 100,00 % | 1521420 | 100,00 % |
Руслар | 327493 | 43,31 % | 679294 | 55,71 % | 758770 | 56,75 % | 870270 | 58,32 % | 945216 | 58,87 % | 944108 | 60,12 % | 912539 | 59,98 % |
aрлар | 395607 | 52,31 % | 480014 | 39,37 % | 475913 | 35,60 % | 479702 | 32,15 % | 496522 | 30,92 % | 460584 | 29,33 % | 410584 | 26,99 % |
Татарлар | 17135 | 2,27 % | 40561 | 3,33 % | 71930 | 5,38 % | 99139 | 6,64 % | 110490 | 6,88 % | 109218 | 6,96 % | 98831 | 6,50 % |
Украиннар | 143 | 0,02 % | 5760 | 0,47 % | 7521 | 0,56 % | 11149 | 0,75 % | 14167 | 0,88 % | 11527 | 0,73 % | 8332 | 0,55 % |
Марилар | 2827 | 0,37 % | 5997 | 0,49 % | 6449 | 0,48 % | 8752 | 0,59 % | 9543 | 0,59 % | 8985 | 0,57 % | 8067 | 0,53 % |
Әзериләр | 66 | 0,01 % | 870 | 0,06 % | 1799 | 0,11 % | 3908 | 0,25 % | 3895 | 0,26 % | ||||
Башкортлар | 5 | 0,00 % | 362 | 0,03 % | 1150 | 0,09 % | 3608 | 0,24 % | 5217 | 0,32 % | 4320 | 0,28 % | 3454 | 0,23 % |
Әрмәннәр | 7 | 0,00 % | 175 | 0,01 % | 258 | 0,02 % | 944 | 0,06 % | 880 | 0,05 % | 3283 | 0,21 % | 3170 | 0,21 % |
биларуслaр | 61 | 0,01 % | 1332 | 0,11 % | 2160 | 0,16 % | 3149 | 0,21 % | 3847 | 0,24 % | 3308 | 0,21 % | 2313 | 0,15 % |
Чуашлар | 591 | 0,08 % | 1175 | 0,10 % | 2242 | 0,17 % | 3011 | 0,20 % | 3173 | 0,20 % | 2764 | 0,18 % | 2180 | 0,14 % |
Бисермәннәр | 9200 | 1,22 % | 2998 | 0,19 % | 2111 | 0,14 % | ||||||||
Алманнар | 67 | 0,01 % | 229 | 0,02 % | 4776 | 0,36 % | 2628 | 0,18 % | 2588 | 0,16 % | 1735 | 0,11 % | 1238 | 0,08 % |
Үзбәкләр | 101 | 0,01 % | 1169 | 0,08 % | 1250 | 0,08 % | 830 | 0,05 % | 1131 | 0,07 % | ||||
Чегәннәр | 169 | 0,02 % | 772 | 0,06 % | 266 | 0,02 % | 286 | 0,02 % | 535 | 0,03 % | 830 | 0,05 % | 960 | 0,06 % |
мaрдьıва | 32 | 0,00 % | 525 | 0,04 % | 805 | 0,06 % | 1217 | 0,08 % | 1405 | 0,09 % | 1157 | 0,07 % | 913 | 0,06 % |
Молдаваннар | 36 | 0,00 % | 270 | 0,02 % | 706 | 0,05 % | 1064 | 0,07 % | 908 | 0,06 % | 820 | 0,05 % | ||
Таҗиклар | 16 | 0,00 % | 226 | 0,02 % | 404 | 0,03 % | 435 | 0,03 % | 722 | 0,05 % | ||||
Яһудләр | 254 | 0,03 % | 1158 | 0,09 % | 2187 | 0,16 % | 1815 | 0,12 % | 1639 | 0,10 % | 935 | 0,06 % | 717 | 0,05 % |
Грузиннар | 3 | 0,00 % | 166 | 0,01 % | 408 | 0,03 % | 527 | 0,03 % | 709 | 0,05 % | 520 | 0,03 % | ||
Чеченнар | 9 | 0,00 % | 188 | 0,01 % | 381 | 0,02 % | 478 | 0,03 % | 344 | 0,02 % | ||||
Кореялылар | 11 | 0,00 % | 106 | 0,01 % | 166 | 0,01 % | 281 | 0,02 % | 290 | 0,02 % | ||||
Казакълар | 142 | 0,01 % | 496 | 0,03 % | 969 | 0,06 % | 339 | 0,02 % | 285 | 0,02 % | ||||
Коми-пермәклар | 5 | 0,00 % | 148 | 0,01 % | 192 | 0,01 % | 201 | 0,01 % | 331 | 0,02 % | 367 | 0,02 % | 271 | 0,02 % |
Поләклар | 173 | 0,02 % | 262 | 0,02 % | 259 | 0,02 % | 314 | 0,02 % | 315 | 0,02 % | 333 | 0,02 % | 235 | 0,02 % |
Греклар | 3 | 0,00 % | 42 | 0,00 % | 90 | 0,01 % | 186 | 0,01 % | 240 | 0,02 % | 213 | 0,01 % | ||
другие | 2441 | 0,32 % | 866 | 0,07 % | 1768 | 0,13 % | 1728 | 0,12 % | 3048 | 0,19 % | 2779 | 0,18 % | 2488 | 0,16 % |
милләтне билгеләнгәннәр |
756216 | 100,00 % | 1219219 | 99,99 % | 1336916 | 100,00 % | 1492172 | 100,00 % | 1605662 | 100,00 % | 1567359 | 99,81 % | 1466623 | 96,40 % |
милләтне билгеләмәгәннәр |
0 | 0,00 % | 131 | 0,01 % | 11 | 0,00 % | 0 | 0,00 % | 1 | 0,00 % | 2957 | 0,19 % | 54797 | 3,60 % |
aрлар
Җанисәпләр нәтиҗәләре буенча җɵмһүрᴎятның халкында aрлар өлеше:
1926[11], % | 1939[12], % | 1959[13], % | 1970[14], % | 1979[15], % | 1989[16], % | 2002[17], % | 2010[18], % |
---|---|---|---|---|---|---|---|
52,3 | 39,4 | 35,9 | 34,2 | 32,1 | 30,9 | 29,3 | 27,0 |
aрлар — Удмурт җɵмһүрᴎятсының төп халкы. 2010 елның җанисәбе буенча, Удмуртиядә 410 584 удмурт яши.
aрларның 65,0 процент үзенең туган телен «удмурт», 34,9 процент үзенең туган телен «рус» дип яздырган.[19]; 55,8 процент удмуртча белә, 99,0 процент русча белә.[20]
Руслар
Җанисәпләр нәтиҗәләре буенча җɵмһүрᴎятның халкында уpыcлар өлеше:
1926[11], % | 1939[12], % | 1959[13], % | 1970[14], % | 1979[15], % | 1989[16], % | 2002[21], % | 2010[18], % |
---|---|---|---|---|---|---|---|
43,3 | 55,7 | 56,8 | 57,1 | 58,3 | 58,9 | 60,1 | 60,0 |
Руслар (удм. ӟучъёс) — Россиядә саны буенча иң зур этнос. 2010 елның җанисәбе буенча, Удмуртиядә 912 539 рус яши. уpыcларның бу җирләрдә күпләп урнаштыру XVII гасырның икенче яртысында башлана.
Русларның 99,75 (910 297 кеше) процент үзенең туган телен «рус», 0,01 (887 кеше) процент үзенең туган телен «удмурт» дип яздырган.[19]; 99,95 (912 150 кеше) процент русча белә, 1,26 (11 516 кеше) процент удмуртча белә.[20]
Татарлар
Җанисәпләр нәтиҗәләре буенча җɵмһүрᴎятның халкында татарлар өлеше:
1926[11], % | 1939[12], % | 1959[13], % | 1970[14], % | 1979[15], % | 1989[16], % | 2002[21], % | 2010[18], % |
---|---|---|---|---|---|---|---|
2,8 | 3,3 | 5,3 | 6,1 | 6,6 | 6,9 | 6,9 | 6,5 |
Татарлар (удм. бигеръёс) — Россия Федерациясендә сан буенча икенче халык, Татарстан Җөмһүриятнең төп халкы. 2010 елның җанисәбе буенча, Удмуртиядә 98 831 татар яши. Удмуртия татарларның 85% өлеше биш шәһәрдә (Ижау, Сарапул, Можга, Глазов һәм Воткинск) торалар.
Татарларның 68,43 (67 631 кеше) процент үзенең туган телен «татар», 31,31 (30 941 кеше) процент үзенең туган телен «рус» дип яздырган.[19]; 42,85 (42 351 кеше) процент татарча белә, 99,31 (912 150 кеше) процент русча белә, 3,27 (3 236 кеше) процент удмуртча белә.[20]
Марилар
1926[11], % | 1939[12], % | 1959[13], % | 1970[14], % | 1979[15], % | 1989[16], % | 2002[21], % | 2010[18], % |
---|---|---|---|---|---|---|---|
0,4 | 0,5 | 0,5 | 0,6 | 0,6 | 0,6 | 0,6 | 0,5 |
Марилар (удм. поръёс/мариецъёс) — Россия Федерациясендә сан буенча ундүртенче халык, Мари Илнең төп халкы. 2010 елның җанисәбе буенча, Удмуртиядә 8 067 мари яши.
Мариларның 72,54 (5 852 кеше) процент үзенең туган телен «мари», 27,09 (2 185 кеше) процент үзенең туган телен «рус» дип яздырган.[19]; 61,39 (4 952 кеше) процент марича белә, 99,13 (7 997 кеше) процент русча белә, 3,83 (309 кеше) процент татарча белә, 3,30 (266 кеше) процент удмуртча белә.[20]
Шулай ук карагыз
Искәрмәләр
- ↑ 1,0 1,1 архив күчермәсе, archived from the original on 2011-06-27, retrieved 2012-10-21
- ↑ Численность постоянного населения, archived from the original on 2014-05-13, retrieved 2012-10-21
- ↑ Демоскоп. Всесоюзная перепись населения 1926 года. Национальный cастaф населения по регионам России: Вотская АО
- ↑ Демоскоп. Всесоюзная перепись населения 1939 года. Национальный cастaф населения по регионам России: Удмуртская АССР
- ↑ Демоскоп. Всесоюзная перепись населения 1959 года. Национальный cастaф населения по регионам России: Удмуртская АССР
- ↑ Демоскоп. Всесоюзная перепись населения 1979 года. Национальный cастaф населения по регионам России: Удмуртская АССР
- ↑ Демоскоп. Всесоюзная перепись населения 1989 года. Национальный cастaф населения по регионам России: Удмуртская АССР
- ↑ Всероссийская перепись населения 2002 года 2013 елның 21 апрель көнендә архивланган.: Население по национальности и владению русским языком по субъектам РФ 2006 елның 4 ноябрь көнендә архивланган.
- ↑ Официальный сайт Всероссийской переписи населения 2010 года. Информационные материалы об окончательных итогах Всероссийской переписи населения 2010 года, archived from the original on 2014-03-22, retrieved 2012-10-21
- ↑ Всероссийская перепись населения 2010 года. Официальные итоги с расширенными перечнәми по национальному cастaфу населения и по регионам. 2021 елның 9 декабрь көнендә архивланган.: см. 2012 елның 18 октябрь көнендә архивланган.
- ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 Всесоюзная перепись населения 1926 года
- ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 Всесоюзная перепись населения 1939 года
- ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 Всесоюзная перепись населения 1959 года
- ↑ 14,0 14,1 14,2 14,3 Всесоюзная перепись населения 1970 года
- ↑ 15,0 15,1 15,2 15,3 Всесоюзная перепись населения 1979 года
- ↑ 16,0 16,1 16,2 16,3 Всесоюзная перепись населения 1989 года
- ↑ Всесоюзная перепись населения 2002 года
- ↑ 18,0 18,1 18,2 18,3 архив күчермәсе, archived from the original on 2012-08-06, retrieved 2012-10-21
- ↑ 19,0 19,1 19,2 19,3 Итоговые таблицы ВПН-2010 по Удмуртской Республике. Население по национальности и родному языку(үле сылтама)
- ↑ 20,0 20,1 20,2 20,3 Итоговые таблицы ВПН-2010 по Удмуртской Республике. Население по национальности и владению языками.(үле сылтама)
- ↑ 21,0 21,1 21,2 Чыганакка җибәрү хатасы: Неверный тег
<ref>
; для сносокперепись 2002
не указан текст