Водород
| ||||
---|---|---|---|---|
Атом номеры | 1 | |||
Матдәнең тышкы күренеше | төссез, тәме булмаган һәм иссез газ | |||
Атомның үзлекләре | ||||
Атом массасы (моляр масса) |
1,00794 а. м. б. (г/моль) | |||
Атом радиусы | 79 пм | |||
Ионлаштыру энергиясе (беренче электрон) |
1311,3 эВ) | |||
Электрон конфигурациясе | 1s1 | |||
Химик үзлекләре | ||||
Ковалент радиусы | 32 пм | |||
Ион радиусы | 54 (−1 e) пм | |||
Электр тискәрелеге (Полинг буенча) |
2,20 | |||
Электрод потенциалы | ||||
Оксидлашу дәрәҗәсе | 1, −1 | |||
Матдәнең термодинамик үзлекләре | ||||
Тыгызлык | 0,0000899 (при 273K (0 °C)) г/см³ | |||
Моляр җылы сыешлыгы | 14,235 K·моль) | |||
Җылы үткәрүчелек | 0,1815 K) | |||
Эрү температурасы | 14,01 K | |||
Эрү җылылыгы | 0,117 кДж/моль | |||
Кайнау температурасы | 20,28 K | |||
Парга әйләнү җылылыгы | 0,904 кДж/моль | |||
Моляр күләм | 14,1 см³/моль | |||
Матдәнең кристаллик рәшәткәсе | ||||
Рәшәткә төзелеше | гексагональ | |||
Рәшәткә параметрлары | a=3,780 c=6,167 Å | |||
Дебай температурасы | 110 K |
H | 1 |
1,00794 | |
1s1 | |
Водород ц |
Водород яки сутуар (H, лат. hydrogenium, ингл. hydrogen) — Менделеевның периодик таблицасының беренче элементы. Табигатьтә иң киң таралган элемент (88,6%). Водородның 5 изотоптан өчесе үз исемнәрен йөртәләр: ¹H — протий (Н), ²H — дейтерий (D) һәм ³H — тритий (T).
Бүгенге заманда Водород Галәмдә иң таралган элемент, 88,6% бөтен атом тәшкил итә, гелий 11,3%, башка элементлар нибары 0,1%.
Водород - рекомбинация чорында барлыкка килгән.
Йолдызлар температурасында (мәсәлән: Кояш өслегендә ~6000 °C) Водород плазма төрендә бар, йолдызара фәзада молекулалар, атомнар, ионнар, молекуляр болытлар төрендә тора.
Водородның гади матдәсе — җиңел төссез газ. Агусыз. металларда эрүчән.
Стандарт температурада һәм басымда Водород - төссез, тәмсез, иссез, агусыз икеатомлы газ Н2.
Водород күпчелек металл булмаган элементлар белән ковалент бәйләнешләрне яхшы төзегәнгә күрә Җирдәге Водород күбесенчә молекуляр катнашмаларда - су, органик катнашмаларда бар.
Водород ның латин атамасы Hydrogenium булганга күрә H латин хәрефе белән билгеләнә.
Әдәбият
- Кузьменко Н. Е., Ерёмин В. В., Попков В. А. Начала химии. Современный курс для поступающих в вузы: Учебное пособие для вузов. — М.: Издательство «Экзамен», 2005.
- Дигонский С. В., Тен В. В. Неизвестный водород. — СПб: Наука, 2006. ISBN 5-02-025114-3
- Chart of the Nuclides. — 17th. — Knolls Atomic Power Laboratory, 2010. — ISBN 978-0-9843653-0-2.
- Newton, David E. The Chemical Elements. — New York : Franklin Watts, 1994. — ISBN 978-0-531-12501-4.