1 декабрь
1 декабрь — Милади тәкъвимендә уникенче айның беренче көне. Ел ахырына кадәр 30 көн кала.
| ← декабрь → | ||||||
| Дш | Сш | Чш | Пҗ | Җм | Шм | Як |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
| 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
| 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
| 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
| 29 | 30 | 31 | ||||
| 2025 ел | ||||||
Дөнья тарихында бу көн:
Исландия — Үз-идарә көне (Fullveldisdagurinn).[1][10]
Казахстан — Беренче Президент көне (Тұңғыш Президент күні).[1][7][11][12]
Коста-Рика — Гәскәрләрне тарату көне/ Día de la Abolición del Ejército (1948).[1][2][3][13]
Панама — Укытучылар көне[1][2][14]
Португалия — бәйсезлек көне.[1][2][3][5][6][7][15]
Румыния — берләшү көне (Ziua Marii Uniri, 1918).[1][2][3][4][5][6][7][16]
Таиланд — Дамроң Рачануфап көне (วันดำรงราชานุภาพ/Wan Damrong Rachanuphap)[1][3][17]
Чад — Ирек һәм демократия көне (Freedom and Democracy Day).[1][5][18][19]
Үзәк Африка Җөмһүрияте — Республика көне.[1][3][5][20]
Һөнәри, җәмгыяви һәм өлкә бәйрәмнәре
- Пан-американ химик, биохимик һәм фармацевтлар көне.[2][21][22]
Бразилия:[6][23]
- Нумизматлар көне.
- Иммигрантлар көне.
Украина — прокуратура хезмәткәрләре көне.[7][8][24]
Огайо штаты (
АКШ)— Роза Паркс көне (Rosa Parks Day).[1][25]
Вакыйгалар
- 1887 — Шерлок Холмс турында беренче детектив-роман бастырыла.
- 1907 — Казанның «Болгар» кунакханәсендә беренче тапкыр Шәрык клубы җыелышы оештырыла.
- 1959 — Антарктика килешүе имзаланды. Аңа күрә Антарктиданы хәрби максатлар белән куллану тыела.
- 2009 — Европа Берлегендә үз көченә Лиссабон килешүе керә.
Туулар
Шулай ук карагыз: Төркем:1 декабрь көнне туганнар
- 1751 — Юхан Чельгрен, швед шагыйре, драматург.
- 1792 — Николай Лобачевский, рус математигы.
- 1827 — Павел Аникин,
- 1834 — Николай Манасеин,
- 1860 — Николай Ефремов,
- 1865 — Александер Әхмәтович,
- 1874 — Рафаэль Зон,
- 1875 — Лоллий,
- 1890 — Василий Блюхер, Совет Берлеге хәрбие, маршал.
- 1892 — Аркадий Воловик,
- 1892 — Борис Жуков,
- 1895 — Павел Самарин,
- 1896 — Георгий Жуков, совет хәрби башлыгы.
- 1898 — Шириншаһ Шаһтимер, таҗик совет фирка, дәүләт һәм сәяси эшлеклесе.
- 1902 — Хөсәен Рахманов, азәри совет дәүләт эшлеклесе.
- 1903 — Җәгъфәр Булат, рәссам һәм педагог.
- 1903 — Михаил Царёв,
- 1921 — Әсгать Исхаков, Шеңҗан азатлык хәрәкәте юлбашчысы.
- 1921 — Юныс Әминов, татар драматургы.
- 1924 — Петр Агейкин,
- 1927 — Дуйсен Каипов,
- 1928 — Николай Жуков,
- 1929 — Альфред Мойсиу,
- 1930 — Вәсигъ Зәһриев,
- 1930 — Мөхәммәт Мәһдиев, татар язучысы.
- 1932 — Әсгать Шәйхетдинов, татарча көрәш остасы, тренер.
- 1935 — Вуди Аллен, АКШ актёр, продюсер, кинорежиссёр.
- 1936 — Фәһимә Хисамова, татар тел белгече, мөгаллим.
- 1937 — Азат Камалов,
- 1937 — Альберт Хәсәнов,
- 1937 — Владислав Ануфриев,
- 1940 — Мәлик Хәйруллин,
- 1943 — Исламия Мәхмүтова, Тинчурин театры актрисасы, РСФСР атказанган, ТАССР халык артисты.
- 1943 — Финн Кидланд,
- 1949 — Сәлимхан Әхмәтханов,
- 1950 — Уэли Маурер,
- 1951 — Владимир Курашов,
- 1952 — Фидания Камалова,
- 1960 — Рәис Борһанов, татар икътисадчысы, мөгаллим.
- 1961 — Ильяс Сәлахов,
- 1972 — Минвәли Габдуллин,
- 1975 — Роман Кухтинов,
- 1983 — Альбина Гайзуллина, татар артисткасы.
- 1987 — Гедрүс Арлаускис,
- 1998 — Марта Мартьянова,
Вафат булганнар
Шулай ук карагыз: Төркем:1 декабрь көнне вафатлар
- 1729 — Жак Маральди, француз астрономы, математик.
- 1825 — Александр I, Россия императоры.
- 1866 — Джордж Эверест (ингл. George Everest), инглиз геодезисты.
- 1900 — Сергей Коржинский,
- 1901 — Борис,
- 1934 — Сергей Киров, совет дәүләт һәм сәясәт эшлеклесе.
- 1973 — Давид Бен-Гурион,
- 1973 — Иван Маточкин,
- 1978 — Петро Панч,
- 1980 — Владимир Алексеев,
- 1989 — Николай Патоличев, совет дәүләт эшлеклесе.
- 1997 — Павел Пронягин,
- 2001 — Әнәс Халидов,
- 2001 — Павел Садырин,
- 2004 — Нәүфәл Адылов,
- 2007 — Петр Агейкин,
- 2008 — Галина Ишкова,
- 2009 — Мөхәммәт Әсәдуллин,
- 2012 — Шамил Мостаев, ССРБ дәүләт эшлеклесе, ТАССР Югары шурасы президиумы рәисе.
- 2018 — Игорь Кантеров,
- 2021 — Евгений Любарский,
Дини бәйрәмнәр һәм истәлекле даталар
Исем бәйрәмнәре
Шулай ук карагыз
Искәрмәләр
- ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 [ингл.]
- ↑ 1 2 3 4 5 6 [исп.] Celebraciones
- ↑ 1 2 3 4 5 6 [фр.] Célébrations
- ↑ 1 2 [италь.] Feste e ricorrenze
- ↑ 1 2 3 4 5 [пол.] Święta
- ↑ 1 2 3 4 [порт.] Feriados e eventos cíclicos
- ↑ 1 2 3 4 5 [рус.]
- ↑ 1 2 [укр.] Свята і пам'ятні дні
- ↑ [ингл.] БМОның cайтындагы СПИД белән керәшүнең халыкара көне бүлеге
- ↑ [ингл.]Self-governance Day 2016 елның 4 март көнендә архивланган.
- ↑ [ингл.]Kazakhstan Public Holidays
- ↑ [ингл.]Electronic government of the Republic of Kazakhstan 2018 елның 22 сентябрь көнендә архивланган.
- ↑ [исп.] Abolición del Ejército
- ↑ [ингл.] Biografía de Manuel José Hurtado - Educa Panamá, Mi Portal Educativo 2012 елның 25 апрель көнендә архивланган.
- ↑ [ингл.] Portugal Marks the Restoration of Independence 2012 елның 27 октябрь көнендә архивланган.
- ↑ [ингл.] CIA World Factbook, Romania - Government 2020 елның 5 май көнендә архивланган.
- ↑ [ингл.] Man of many talents
- ↑ [ингл.] "Chad Events" 2007 елның 13 октябрь көнендә архивланган., allsafetravels.com
- ↑ [ингл.] "Freedom and Democracy Day Date: December 1" 2012 елның 22 август көнендә архивланган.
- ↑ [ингл.] Central African Republic Celebrates Republic Day 2016 елның 5 март көнендә архивланган.
- ↑ [исп.] Día Panamericano del Químico
- ↑ [исп.] Día del Químico y Bioquímico Farmacéutico
- ↑ [порт.] Datas Comemoratias 2013/12
- ↑ [укр.] Про День працівників прокуратури | від 02.11.2000 № 1190/2000
- ↑ [ингл.] Ohio's Rosa Parks Day Placed into National Congressional Record 2011 елның 17 ноябрь көнендә архивланган.