Үзәк Африка Җөмһүрияте
 Байрак
 Илтамга
| |
| Шигарь | Unity, Dignity, Work  |
|---|---|
| Башкала | Банги |
| Халык саны | 4 659 080 (2017) |
| Нигезләнгән | 1960 |
| Сәгать кушагы | UTC+01:00 |
| Рәсми тел | француз теле, Санго теле |
| География | |
| Мәйдан | 622,984.0 км² |
| Координатлар | 6.7°N 20.9°E |
| Сәясәт | |
| Дәүләт башлыгы | Туадера, Фостен-Аршанж |
| Хөкүмәт башлыгы | Нгребада, Фирмен |
 | |
| Икътисад | |
| Акча берәмлеге | КФА BEAC франкы |
| Эшсезлек дәрәҗәсе | 7% (2014)[1] |
| Туу күрсәткече | 4.286 (2014)[2] |
| КПҮИ | 0.404 (2021)[3] |
| Яшәү озынлыгы | 52.171 ел (2016)[4] |
| Джини коэффициенты | 56.2 (2008)[5] |
| Башка мәгълүмат | |
| Ярдәм телефоннары | |
| Электр аергычы төре | Europlug,[7] CEE 7/5[7] |
| Автомобил хәрәкәте ягы | уң[8] |
| Челтәр көчәнеше | 220 вольт |
| Телефон коды | +236 |
| ISO 3166-1 коды | CF |
| ХОК коды | CAF |
| Интернет домены | .cf |
Үзәк Африкан Җөмһүрияте (ҮАҖ) (Калып:IPA-fr, яки Centrafrique санго Ködörösêse tî Bêafrîka) диңгезгә чыгышы булмаган ил. Күрше төньяк-көнчыгышта Судан, көнчыгышта Көньяк Судан, көньякта Конго Демократик Җөмһүрияте һәм Конго Җөмһүрияте, көнбатышта исә Камерун.
Диннәр
- Христианнар ― ил халкының 80 % ы.
- ~750 000 мөселман яши, бу ил халкының якынча 10 % ын тәшкил итә.
Дәүләт гимны
LA RENAISSANCE
(Француз телендә)
Ô Centrafrique, ô berceau des Bantous !
Reprends ton droit au respect, à la vie !
Longtemps soumis, longtemps brimé par tous,
Mais de ce jour brisant la tyrannie.
Dans le travail, l'ordre et la dignité,
Tu reconquiers ton droit, ton unité,
Et pour franchir cette étape nouvelle,
De nos ancêtres la voix nous appelle.
Refrain:
Au travail dans l'ordre et la dignité,
Dans le respect du droit dans l'unité,
Brisant la misère et la tyrannie,
Brandissant l'étendard de la Patrie.
E ZINGO
(Санго телендә)
Bêafrîka, mbeso tî âBantu
Kîri mo gbû gîgî tî mo-mvenî
Mo bâa pâsi na gbe tî âzo kûê
Me fadësô, mo ke na kürü gô
Mo sö benda, mo bûngbi kûê ôko
Na kusâra ngâ na nëngö-terê
Tî tö ndâ tî finî dutï tî ë sô
E mä gbegô tî_âkötarä tî ë
Refrain:
E gbû kua nzönî na nëngö-terê
E kpë ndiä nzönî na mängö-terê
E kinda wasïöbê, ë tomba pâsi
E yâa bandêra tî ködrö tî ë!
Санго текстының IPA транскрипциясе
[bʷé.à.frí.kà ᵐbʷɛ̀.sò tʲí á.bʷã̀.tù]
[kʲí.rì mò ɡ͡bʷú gʲí.gʲí tʲí mò‿ᶬvɛ̀.nʲí]
[mò bʷá.à pʷá.sì nà ɡ͡bʷè tʲí á.zò kúé]
[mè fà.dē.só mò kʲɛ̀ nà kū.rū gɔ́]
[mò sō bʷɛ̀̃.da mò bʷù̃.ɡ͡bì kúé̯ ɔ́.kɔ̀]
[nà kù.sá.rà‿ᵑɡá nà nɛ̄̃.gō tɛ̀.rɛ̄]
[tʲí tō‿ⁿdá tʲí fʲì.nʲí dù.tʲī tʲí ē só]
[è mā ɡ͡bʷɛ̀.gɔ́ tʲí‿á.kō.tà.rā tʲí ē]
[è ɡ͡bʷú kùà̯‿ⁿzō.nʲí nà nɛ̄̃.gɔ̄ tɛ̀.rɛ̄]
[è k͡pʷē‿ⁿdʲì.ā‿ⁿzō.nʲí nà mā̃.gɔ̄ tɛ̀.rɛ̄]
[è kʲí̃.dà wà.sʲī.ō.bʷé ē tõ.bʷà pá.sì]
[è jáà̯ bʷã.dɛ́.rà tʲí kɔ̄d.rɔ̄ tʲí ē]
Тәрҗемәсе
ЯҢАРЫШ
Үзәк Африка, банту бишеге!
Шәрәфле тормыш — бу ихтыярың!
Күптән көлкегә калган, изелеп,
Золым богавын ватып ташлавың.
Хезмәт һәм тәртип аша — мәртәбә,
Хокуклар яулап, бердәм буласы.
Бу яңа авыр юлны үтәргә! —
Ата-бабаның гозер нидасы.
Кушымтасы:
Бердәмлек белән тырыш хезмәттә
Яула хокуклар, иреш хөрмәткә;
Бетсен фәкыйрьлек, золым һәр җирдә,
Ватан байрагы, горур җилфердә!
 | Ангола • Әлҗәзаир • Бенин • Ботсвана • Буркина Фасо • Бурунди • Габон • Гамбия • Гана • Гвинея • Гвинея-Бисау • Җибути • Замбия • Зимбабве • Кабо-Верде • Камерун • Кения • Комор утраулары • Конго Демократик Җөмһүрияте • Конго Республикасы • Кот-д'Ивуар • Көньяк Африка Җөмһүрияте • Көньяк Судан • Лесото • Либерия • Ливия • Маврикий • Мавритания • Мадагаскар • Малави • Мали • Марокко • Мисыр • Мозамбик • Намибия • Нигер • Нигерия • Руанда • Сан-Томе һәм Принсипи • Свазиленд • Сейшел утраулары • Сенегал • Сомали • Судан • Сьерра-Леоне • Танзания • Того • Тунис • Уганда • Үзәк Африка Җөмһүрияте • Хәбәшстан • Чад • Экваториаль Гвинея • Эритрея
Мөстакыйль булмаган территорияләр: Һиндстан океанында Британия территорияләре • Эпарсе Утраулары Галмудуг • Нортленд • СГДҖ • Сомалиленд | |
Бу — география буенча мәкалә төпчеге. Сез мәкаләне үзгәртеп һәм мәгълүмат өстәп, РУВИКИ проектына ярдәм итә аласыз. |
- ↑ http://data.worldbank.org/indicator/SL.UEM.TOTL.ZS.
- ↑ http://data.uis.unesco.org/index.aspx?queryid=239; ЮНЕСКО-ның статистика институты.
- ↑ https://hdr.undp.org/data-center/human-development-index#/indicies/HDI; Отчёт о развитии человечества; чыгару датасы: 2022.
- ↑ http://data.uis.unesco.org/Index.aspx?DataSetCode=DEMO_DS; ЮНЕСКО-ның статистика институты.
- ↑ https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI.
- ↑ "International Numbering Resources Database"; подзаголовок: ITU-T E.129 National-only numbers linked with emergency services and other services of social value; тикшерү датасы: 8 июль 2016; мөхәррир: Халыкара телекоммуникацияләр береге.
- ↑ 7,0 7,1 "World Plugs"; тикшерү датасы: 10 июнь 2016; мөхәррир: Халыкара иликтер тихникасы кәмисиясе.
- ↑ http://chartsbin.com/view/edr.