РУВИКИ — интернет-энциклопедия мәгълүматы
Алтер Литвин (18 декабрь 1931(1931-12-18) ― 6 март 2023(2023-03-06) (91 яшь)) — тарихчы, тарихнамә, Россия ватандашлар сугышы тарихы буенча белгеч. Тарих фәннәре докторы (1976), профессор (1979). РФ һәм Татарстан АССҖ атказанган фән эшлеклесе. 1954-1961 елларда тарих укытучысы, бер үк вакытта (1957-1962) Татарстан дәүләт музее хезмәткәре. Казан дәүләт педагогика институтында (1962-1979), Казан химия-технология инсититутында (1979-1985) укыткан. 1951 елдан — Казан университетының тарих факультеты укытучысы, 1989 елдан тарихнамә һәм чыганакларны өйрәнү кафедрасы мөдире.
2023 елның 6 мартында Казанда 91 яшендә вафат.[1] Арча зиратында җирләнә.[2]
Искәрмәләр
Тышкы сылтамалар
Шулай ук карагыз
ТР Фән һәм техника өлкәсендәге Дәүләт бүләге лауреатлары (1994-2003 • 2004-13 • 2014-23) |
---|
1994 ел |
1 |
Мирфатыйх Зәкиев • Фуат Ганиев • Диләрә Тумашева • Клара Зиннәтуллина |
2 |
Пётр Старостин • Рөстәм Габәшев • Евгений Казаков • Фаяз Хуҗин • Һарун Йосыпов |
3 |
Андрей Визель • Абдурахим Муслинкин • Рамил Гәрәев • Рофия Хафизҗанова • Валерий Данилов • Сәгъдә Фатыйхова |
4 |
Ренат Сәйфуллин |
5 |
Усман Вәлиуллин • Нина Капитонова • Любовь Семахина |
6 |
Юрий Каргин • Яков Левин • Алвина Вафина |
7 |
Фаат Гарифуллин • Харлампий Харлампиди • Гаяз Сахапов • Борис Серебряков • Ринат Галиев • Валерий Шәмсетдинов |
8 |
Рафил Габделмәҗитов • Ринат Галеев • Галина Кандаурова • Эсаф Сөләйманов • Рәис Хисамов • Изил Йосыпов |
| |
---|
1995 ел |
1 |
Хатыйп Миңнегулов |
2 |
Хәйдәр Гафаров • Илдар Әхтәмов |
3 |
Харис Гаффаров • Ривнур Хәмәдиев • Рисалә Шәфыйкова • Иван Никитин • Фидаил Хөсәенов |
4 |
Герман Полетаев • Франтишек Выскочил • Ирина Волкова • Хәниф Хәмитов • Рәшит Гыйниятуллин • Евгений Волков |
5 |
Роберт Гарипов • Инсур Вәлиев • Ринат Сабиров • Алтаф Габдерахманов |
6 |
Александр Пленкин • Равил Рәхимов • Равил Садыйков • Владимир Семёнов • Павел Сенаторов • Индрик Тихвинский • Николай Чуприна • Иосиф Шаманский |
7 |
Фәйзерахман Юнысов |
|
---|
1996 ел |
1 |
Мирза Мәхмүтов |
2 |
Нәриман Хаҗипов • Фоат Әкбәров • Рафат Хамзин • Михаил Харитонов • Раиса Тюрикова |
3 |
Юрий Сәхәбетдинов • Фәридә Янгуразова |
4 |
Альберт Кәримов • Владимир Клоков • Зөфәр Садыйков |
5 |
Георгий Васянин • Абрик Магалимов • Владимир Чендарев |
6 |
Шамил Чабдаров • Ян Урецкий • Равил Мнекин • Алексей Овчинников |
|
---|
1997 ел |
1 |
Назыйм Ханзафаров |
2 |
Алтер Литвин |
3 |
Павел Гребнев |
4 |
Алексей Якимов • Шамил Шакиров • Рафик Вахитов • Фаикъ Сафиоллин • Фоат Садретдинов • Айдар Габбасов |
5 |
Валентина Угрюмова • Роберт Гәрәев • Геннадий Романов • Мәлик Габетдинов • Валерий Черевин • Павел Фәхретдинов • Галия Йосыпова |
6 |
Генрих Шарнин • Илдус Садыйков • Леонид Тарасов • Илсөя Шергина |
7 |
Рафаэль Мәхмүдов • Рафаил Нурмөхәммәтов • Ирек Хәйруллин |
8 |
Илгиз Садыйков • Владимир Сопин • Анатолий Есипов • Шамил Миңнебаев • Александр Панарин • Разиф Галимов • Риф Фәхретдинов |
|
---|
1998 ел |
1 |
Азат Вилданов • Вячеслав Фомин • Фоат Шакиров • Рәшит Шакирҗанов • Борис Матюшко |
2 |
Геннадий Васянов • Игорь Дьячков • Анатолий Тюрин • Анатолий Шишкин • Рөстәм Фәйзуллин |
3 |
Анатолий Лукин • Алексей Макаров • Феликс Сатаров • Владимир Селезнёв • Юрий Стрельников • Илдар Фәйзрахманов • Илдус Хәйбуллин |
4 |
Бәһрам Садыйков |
5 |
Кев Салихов |
6 |
Рүзәл Йосыпов |
|
---|
1999 ел |
1 |
Йолдыз Нигъмәтуллина |
2 |
Фирсинә Сафина |
3 |
Мөхәммәтфатих Шәкүров • Илсур Галимҗанов • Виктор Лысов • Рузалин Шакиров |
4 |
Иван Микусев |
5 |
Анатолий Пухачев • Виктор Люлин • Фәрид Шакиров • Фидарис Мингазов • Фоат Гыйззәтуллин • Салимҗан Гыймадиев • Евгения Захарова |
6 |
Җәлил Сибгатуллин • Ольга Пикуза |
7 |
Алмаз Газизов • Лидия Галактионова • Николай Лебедев • Фәнис Мәннанов • Васил Хөсәенов |
8 |
Нәҗип Мәҗитов • Азат Хафизов • Юрий Жемков • Владислав Загурский • Иосиф Левин • Михаил Корочкин • Сабир Шәйхетдинов • Олег Шевченко |
|
---|
2000 ел |
1 |
Михаил Черепанов • Фәндилә Хәбибуллина |
2 |
Илдар Салихов • Рәис Хәбиров • Рәисә Габдрахманова |
3 |
Илшат Гайсин • Римма Сәгыйтова • Хәйдәр Әглиев • Валерий Реут • Рәүф Юнысов |
4 |
Аделаида Потёмкина |
5 |
Мира Пономарёва • Сергей Пономарёв • Владимир Кобылянский • Таһир Һадиев • Юрий Еров • Әмир Һадиуллин • Ильяс Закиров |
6 |
Борис Соколов • Илгизәр Якупов • Михаил Фурман • Борис Тихомиров • Владимир Кузовенин • Альфред Нәҗметдинов |
7 |
Любомир Винтер • Илдар Гыйльфанов |
8 |
Александр Авраменко • Владимир Фадеев • Александр Фролов • Радик Әфләтунов • Геннадий Шариков • Зиннур Зиякаев |
|
---|
2001 ел |
1 |
Индус Таһиров |
2 |
Искәндәр Мозаффаров • Илдус Дәүләтшин |
3 |
Илдус Низамов |
4 |
Игорь Овчинников • Юрий Галәметдинов • Илдар Бикчәнтәев • Галина Иванова |
5 |
Таһир Дәүләтшин • Алексей Демидов • Лидия Зарипова • Равил Хәбибуллин • Зәгъфәр Дәүләтшин • Илгизәр Шәрипов |
6 |
Наил Гыйльметдинов • Леонид Курочкин • Рөстәм Дибердиев |
7 |
Наил Әхмәтов • Камил Гарифов • Гали Ганиев • Нух Гыйльфанов • Раувел Ишкаев • Анатолий Правдюк • Александр Скворцов |
|
---|
2002 ел |
1 |
Гомәр Саттаров |
2 |
Евгений Карпухин • Дамирә Галиева • Рафаэль Шәммасов • Елена Низаметдинова |
3 |
Юрий Салаев • Михаил Московцев • Юрий Быков • Владимир Ворончихин • Михаил Кораблёв • Станислав Макшаков • Борис Белоус |
4 |
Фёдор Щелков • Алия Акмаева • Шамил Әхмәтҗанов • Камил Гыйбадуллин • Альфред Садыйков • Евгений Соколов • Виктор Солдатов • Равил Хәмитов |
5 |
Валерий Карташев • Булат Вәлишев • Алексей Степанов • Леонид Павлов • Вячеслав Шаргин • Сергей Коробов • Леонид Бабушкин |
|
---|
2003 ел |
1 |
Рәүфә Уразманова • Розалинда Мусина • Светлана Суслова • Наил Халиков • Рәмзия Мөхәммәдова |
2 |
Луиза Бәйрәмова |
3 |
Әгъләм Садретдинов • Рафаэль Әбүзәров • Зәкәрия Усманов • Минсагыйр Нуртдинов • Мөнирә Гайнуллина • Олег Якимов • Андрей Буров |
4 |
Камил Шакиров • Рөстәм Ситдыйков • Луиза Карпенко • Резеда Трегубова • София Моратова • Александр Дубровский |
5 |
Васил Гыйззәтуллин • Максуд Галиев • Нәгыйм Газизов • Марат Сибгатуллин • Әхмәдулла Газизуллин • Нургали Миңнеханов • Александр Мурзов |
6 |
Талия Лыгина • Анатолий Корнилов • Татьяна Конюхова • Валерий Лузин • Светлана Волкова • Рәфыйк Хәйдәров • Борис Горбачёв • Валерий Гонюх |
7 |
Людмила Абуталипова • Валентина Тихонова • Марс Шәехов • Валерий Васильев |
8 |
Илгизәр Закиров • Илсур Галиев • Владимир Петин • Геннадий Шелин • Юрий Пичушкин • Вадим Титов |
|
---|
«Дуслык» |
---|
Медальләр | «ТР алдындагы казанышлар өчен» ▪ «Фидакарь хезмәт өчен» ▪ «Җирле үзидарәне үстерүдәге казанышлар өчен» ▪ «Ана даны» ▪ «ТАССР төзелүгә 100 ел» ▪ «Өч миллиард тонна Татарстан нефтен чыгару уңаеннан» |
---|
Халык | артисты ▪ рәссамы ▪ укытучысы ▪ шагыйре ▪ язучысы |
---|
Атказанган | авыл хуҗалыгы механизаторы ▪ авыл хуҗалыгы хезмәткәре ▪ агроном ▪ азык-төлек сәнәгате хезмәткәре ▪ артист ▪ архитектор ▪ ветеринария табибы ▪ геолог ▪ җиңел сәнәгать хезмәткәре ▪ җиртөзәр ▪ зоотехник ▪ икътисадчы ▪ коткаручы ▪ машина төзүчесе ▪ мәгълүматлаштыру һәм элемтә хезмәткәре ▪ мелиоратор ▪ нефтьче ▪ рационализатор ▪ сәламәтлек саклау хезмәткәре ▪ сәнгать эшлеклесе ▪ табиб ▪ терлекче ▪ торак-коммуналь хуҗалыгы хезмәткәре ▪ төзүче ▪ транспорт хезмәткәре ▪ уйлап табучы ▪ укытучы ▪ урманчы ▪ фән эшлеклесе ▪ фән һәм техника эшлеклесе (1940-2004) ▪ физик культура хезмәткәре ▪ халыкка хезмәт күрсәтү өлкәсе хезмәткәре ▪ халыкны социаль яклау хезмәткәре ▪ эчке эшләр органнары хезмәткәре ▪ химик ▪ эколог ▪ энергетик ▪ югары мәктәп хезмәткәре ▪ юрист |
---|
Шәрәфле | ватандашлары: калып ▪ Абдулла Алиш ▪ Бакый Урманче ▪ Бәллүр каләм ▪ Гавриил Державин ▪ Гамил Афзал ▪ Гаяз Исхакый ▪ граждан җәмгыяте институтларын үстерү ▪ Дамир Сираҗиев ▪ Илдар Юзеев ▪ Илһам Шакиров ▪ Каюм Насыйри ▪ Марсель Сәлимҗанов ▪ Мирза Мәхмүтов ▪ Муса Җәлил ▪ Рафаил Төхфәтуллин ▪ Ризаэддин Фәхреддин ▪ Саҗидә Сөләйманова ▪ Сөббух Рәфыйков ▪ «Тантана» ▪ Туфан Миңнуллин ▪ Хәниф Хәйруллин ▪ Хөсәен Ямашев ▪ Шамил Бикчурин ▪ Шәйхи Маннур ▪ Шәүкәт Галиев ▪ Эдуард Касыймов |
---|
|