Краснодар

Краснодар
	Торак пункт
Краснодар
Байрак	Герб
	45°02′ с. ш. 38°59′ в. д.GЯO
Ил	Россия;
Район	Краснодар
Тарих һәм география
Нигез салына	1793
Мәйдан	339,31 км²;
Мәркәз биеклеге	25 метр
Климат төре	уртача котиненталь
Сәгать кушагы	MSD и UTC+03:00
Халык саны
Халык саны	▲1 138 654 чел. (2024);
Санлы идентификатор
Телефон коды	861
Почта индекслары	350000–350921
Прочее
Кардәш шәһәрләр	Карлсруэ[…], Харбин, Феррара, Таллаһасси, Бургас[d][…], Нанси[…], Вельс, Сухум, Ларнака[d] и Ереван
	krd.ru(рус.) (ингл.)
Показать/скрыть карты
	Краснодар

Краснодар (рус. Краснодар, 1920 елга кадәр — Екатеринодар) — Россия шәһәре, Краснодар крае башкаласы.

География

Кубан елгасының уң ярында, Азак һәм Кара диңгезләрдән 120—150 километр ераклыкта. 2010 елның җанисәбе буенча шәһәрдә 744 995 кеше яши.^[16]

Төньяк Кавказның һәм Көньяк федераль округның эре тарихи һәм икътисади үзәге; Кубан сәяси-җәгърафик өлкәсенең тарихи үзәге. Рәсми булмаган рәвештә шәһрне еш кына «Кубан башкаласы», шулай ук «Россиянең көньяк башкаласы» дип атыйлар.

Тарих

Шәһәрне 1793 елда казаклар хәрби лагир (соңрак кальга) буларак нигезләгәннәр.

Икътисад

Машиналар төзү (станоклар, радио вә электр үлчәү җиһазлары, компрессорлар, һ.б.), нефть эшкәртү, химия, җиңел, азык-төлек, агач эшкәртү сәнәгате ширкәтләре. 6 югары уку йорты (шул исәптә, Кубан дәүләт университеты), 3 театр, тарих-археология, нәфис музейлары бар.

Халык саны

1897^[17]	1926^[18]	1939^[18]	1959^[19]	1970^[20]	1979^[21]	1989^[22]	2002^[23]	2010^[24]
65 606	~150 000	~193 000	313 110	464 147	560 438	620 516	646 175	744 995

Милләтләр (2010): урыслар — 90,8%, әрмәннәр — 3,8%, украиннар — 1,5%.

Эчке бүленеш

Краснодар 4 округка бүленгән:

Көнбатыш округы
Карасунский округы
Кубан буе округы
Үзәк округ

Шәхесләр

Инга Гвоздикова (1937), тарихчы галим, тарих фәннәре кандидаты (1982). БР атказанган мәдәният хезмәткәре (1998).
Хилми Форкс (1994), трансгендер треш-блогеры һәм тиктокеры. Әхлаксыз, эпатажлы һәм провокацион тәртибе белән танылган.

Искәрмәләр

[_0b16a3607a3c3bf1-1] ttps://www.karlsruhe.de/b4/international/staedtepartnerschaften/krasnodar

[_8119248ec76cb30b-2] ttps://krd.ru/administratsiya/administratsii-krasnodara/upravlenie-kontrolya-i-protokola/mezhdunarodnye-svyazi/goroda-pobratimy/karlsrue/

[_acbfbb0157b90f45-3] ttps://krd.ru/administratsiya/administratsii-krasnodara/upravlenie-kontrolya-i-protokola/mezhdunarodnye-svyazi/goroda-pobratimy/harbin/

[_d0c07de19b488803-4] ttps://krd.ru/administratsiya/administratsii-krasnodara/upravlenie-kontrolya-i-protokola/mezhdunarodnye-svyazi/goroda-pobratimy/ferrara/

[_328894fea8b20dd3-5] ttps://krd.ru/administratsiya/administratsii-krasnodara/upravlenie-kontrolya-i-protokola/mezhdunarodnye-svyazi/goroda-pobratimy/tallahassee/

[_4df339434de3f2c1-6] ttps://www.burgas.bg/bg/pobratimeni-gradove-1

[_8900a324d306cd55-7] ttps://krd.ru/administratsiya/administratsii-krasnodara/upravlenie-kontrolya-i-protokola/mezhdunarodnye-svyazi/goroda-pobratimy/burgas/

[_0d71a69912764a6f-8] ttps://www.nancy.fr/citoyenne/relations-internationales/nancy-partenaire-de-11-villes-dans-le-monde-516.html

[_19c2e4dbfc7df81b-9] ttps://krd.ru/administratsiya/administratsii-krasnodara/upravlenie-kontrolya-i-protokola/mezhdunarodnye-svyazi/goroda-pobratimy/nancy/

[_6c16079df44020a3-10] ttps://krd.ru/administratsiya/administratsii-krasnodara/upravlenie-kontrolya-i-protokola/mezhdunarodnye-svyazi/goroda-pobratimy/wels/

[_903304abd9997667-11] ttps://krd.ru/administratsiya/administratsii-krasnodara/upravlenie-kontrolya-i-protokola/mezhdunarodnye-svyazi/goroda-pobratimy/suhum/

[_24e1a98b6acad527-12] ttps://krd.ru/administratsiya/administratsii-krasnodara/upravlenie-kontrolya-i-protokola/mezhdunarodnye-svyazi/goroda-pobratimy/larnaka/

[_13dd199881ca3233-13] ttps://krd.ru/administratsiya/administratsii-krasnodara/upravlenie-kontrolya-i-protokola/mezhdunarodnye-svyazi/goroda-pobratimy/erevan/

[_e996184f7a9c9808-14] ОКТМО. 185/2016. Южный ФО

[_25df692052573b23-15] ttps://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/Сhisl_MO_01-01-2024.xlsx

[demoscope.ru-16] 2002 елгы Бөтенрусия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны

[17] архив күчермәсе, archived from the original on 2018-12-16, retrieved 2014-10-13

[gks.ru-18] ¹ ² архив күчермәсе, archived from the original on 2013-08-17, retrieved 2014-10-13

[19] ttp://demoscope.ru/weekly/ssp/rus59_reg2.php

[20] 1970 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны

[21] 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны

[22] 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны

[23] 2002 елгы Бөтенрусия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны

[24] архив күчермәсе, archived from the original on 2013-06-07, retrieved 2014-10-13

[14]

[15]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

Русиянең 50 иң зур шәһәре
1 000 000-нан артык кеше	Мәскәү • Санкт-Петербург • Новосибирск • Екатеринбург • Казан • Нижгар • Чиләбе • Самар • Омск • Ростов-на-Дону • Уфа • Красноярск • Воронеж • Пермь • Волгоград
500 000 — 1 000 000 кеше	Краснодар • Сарытау • Төмән • Тольятти • Ижау • Барнавыл • Сембер • Владивосток • Ярыслау • Өркет • Махачкала • Хабарау • Новокузнецк • Ырынбур • Кемерово • Рәзән • Тум • Әстерхан • Пенза • Яр Чаллы • Липецк • Тула
250 000 — 500 000 кеше	Киров • Чабаксар • Калининград • Брянск • Курск • Иваново • Магнитогорски • Улан-Удэ • Тверь • Ставрополь • Акмәсҗит* • Акъяр* • Түбән Тагил • Смоленск • Белгород
Шәһәрләрнең халык саны 2010 халык исәбе буенча китерелгән. * Кырым шәһәрләренең халык саның 2012 елгы мәгълүматлары буенча китерелгән.