Казанның мактаулы гражданины
| Казанның мактаулы гражданины | |
|---|---|
.jpg) | |
| Ил |  |
| Кемгә бирелә | Казанның үсешенә һәм чәчәк атуына, аның Россия Федерациясендә һәм халыкара аренада тоткан ролен һәм абруен күтәрүгә зур өлеш керткән гражданнарга |
| Кем бирә | Казан мэры |
| Статусы | тапшырыла |
| статистика | |
| Булдыру датасы |
|
| Бүләкләүләр саны | .svg){kind=small} : 7
|
| Юкка чыгару датасы | гамәлдә |
Казанның мактаулы гражданины (рус. Почётный гражданин Казани) — 2005 елда гамәлгә куелган һәм Казан мэры тарафыннан «Казанның үсешенә һәм чәчәк атуына зур өлеш керткән, аның Россия Федерациясендә һәм халыкара аренада абруен һәм ролен арттырган өчен» бирелә торган исем. Алдан Россия империясендә һәм СССРда да була.
Тарих
Казан губернасы
Казанның мактаулы гражданины исеме беренче тапкыр 1864 елда, Казан шәһәр башы карары нигезендә, Казан шәһәр җәмгыяте җыелышында гамәлгә куела. Мактаулы исем Казанда туып-үскән һәм яшәгән кешеләргә дә, Россия империясенең дәүләт, сәүдә-икътисадый һәм хәйрия эшчәнлеге өлкәсендә Казан үсешенә зур өлеш керткән югары түрәләренә дә бирелә. Исем бирү турындагы карар шәһәр думасы тарафыннан кабул ителә, аннан император тарафыннан раслана, шуннан соң Казанның яңа мактаулы гражданинының исеме аерым «Бәрхет китапка» кертелә[1][2]. 1864 елда Казанның беренче мактаулы гражданины булып Казан, Нократ һәм Пермь генерал-губернаторы А.Е. Тимашев билгеләнә[2][3]. Алга таба исемгә финанс министры М.Х. Рейтерн (1880), семинария профессорының тол хатыны Ю.П. Годяева (1882), финанс министры И.А. Вышнеградский (1890), меценат О.С. Александрова (1890), вице-адмирал И.Ф. Лихачев (1891), финанслар министры С.Ю. Витте (1894) лаек булалар[2][3]. Шуннан соң яңа мактаулы гражданнар булмый, ә 1917 елгы инкыйлабтан соң бу исемне бирү практикасы озакка туктала[1][2].
Татар АССР
.png)
1987 елда Казанның мактаулы гражданины исеме Казан шәһәре Халык депутатлары советы карары белән торгызыла, аның нигезендә «гражданлык бурычларының югары үрнәген күрсәткән, Бөек Ватан сугышы фронтларында каһарманнарча көрәшкән, хезмәт батырлыклары күрсәткән, шулай ук шәһәрнең иҗтимагый, сәяси һәм мәдәни эшчәнлегендә актив катнашкан» гражданнарга бирелә. Исем бирү турындагы карар Халык депутатларының шәһәр советы башкарма комитеты тарафыннан кабул ителә һәм ел саен Октябрь инкыйлабы еллыгы көнендә билгеләнергә тиеш була. Тантаналы чарада яңа мактаулы гражданнарга таныклык һәм атлас тасмалы күкрәк тамгасы тапшырыла, ә аларның фотосурәтләре белән исемнәре Казан шәһәренең мактаулы гражданнары китабына теркәлә[2][1].
_28.jpg)
1987 елда мактаулы гражданлыкны беренче булып В.И. Ленин ала, шул ук елда әлеге мактаулы исемгә кабат 13 кеше лаек була — химик Б.А. Арбузов, язучы Г.Б. Бәширов, конструктор В.П. Глушко, Советлар Союзы Герое М.П. Девятаев, язучы Н.С. Исәнбәт, партия һәм дәүләт эшлеклесе С.Л. Князев, партия ветераны В.Н. Новиков, химик А.Н. Пудовик, революция һәм гражданнар сугышында катнашкан В.Н. Родин һәм Ф.С. Семёнов, Бөек Ватан сугышы ветераннарының Казан секциясе рәисе С. Таһиров, Б. Урманче, Бөек Ватан сугышы рәссамы Д. И. Урманче һәм гражданнар сугышында һәм Бөек Ватан сугышында катнашкан катнашкан Я.Д. Чанышев[2][4]. Шулай итеп, мактаулы исем бирү карары ике тапкыр гына кабул ителә[2], киләсе елларда бирелми[2], ә 1999 елда әлеге карар көчен югалткан дип табыла[5].
Татарстан Республикасы
2005 елда, Казанның 1000 еллыгына, мактаулы гражданлык бирү традициясе, Казан халык депутатлары Советы карары белән, кабат яңартыла, аның нигезендә исем «Казанның үсешенә һәм чәчәк атуына, Россиядә һәм халыкара аренада аның ролен һәм абруен күтәрүгә зур өлеш керткән өчен» бирелә башлый[6][7][3][1]. Яңа исемгә 60 тан артык кеше ия була, алар — сәнгать, мәдәният, фән һәм спорт, дәүләт һәм җәмәгать эшлеклеләре[8]; соңгы тапкыр в 2024 елда тапшырыла[9].
Статут
_01.jpg)
Казанның мактаулы гражданины исеме «Казан үсешенә һәм чәчәк атуына, аның Россия Федерациясендә һәм халыкара аренада тоткан ролен һәм абруен күтәрүгә зур өлеш керткән гражданнарга» бирелә.
Мактаулы граданин исемен бирү өчен нигез булып түбәндәгеләр тора:
- шәһәрнең икътисадый, социаль, рухи үсешенә, тарихи-архитектур йөзен торгызуга һәм саклауга, биналар һәм корылмалар төзү;
- шәһәр һәм аның халкы файдасына башкарылган эшләр (хәйрия эшчәнлеге, аеруча зур күләмнәрдәге иганә, социаль әһәмиятле проектларны финанслау);
- Казан шәһәре, Татарстан Республикасы, Россия Федерациясе өчен озак вакытлы иҗтимагый, сәяси, фәнни, спорт, хуҗалык өлкәсендә дөньякүләм әһәмияттәге югары нәтиҗәләр белән Казан халкының абруен яулау.
Исемгә кандидатуралар оешма-учреждениеләрнең, предприятиеләрнең хезмәт коллективлары утырышларында тәкъдим ителә, шуннан соң тиешле тәкъдимнәр тиешле комиссия тарафыннан карала, ә аннары шәһәр думасы тарафыннан кабул ителә. Исем иясенә Мактау кәгазе, таныклык, ленталы тамга һәм аның кечерәйтелгән күкрәк күчермәсе тапшырыла, исеме Казанның мактаулы гражданнары китабына кертелә. Исем бирү тантанасы Казан мэры катнашында шәһәр көне алдыннан уздырыла[10]. Исемнән мәхрүм итү, бүләкләнүче авыр җинаятьләр кылуда гаепләнгән очракта, суд карары буенча башкарылырга мөмкин[11].
Мактаулы гражданин билгесендә Зилант сурәте төшерелгән, ул дәфнә ботагы һәм декоратив бизәк белән әйләндереп алынган, аскы өлешендә җилфердәгән тасма сурәтенә татар һәм рус телләрендә «Казан шәһәренең мактаулы гражданины — Казан шәһәренең мактаулы гражданины» дип язылган. Тамга үзе алтын белән йөгертелгән көмештән һәм куе кызыл төстәге эмальдән эшләнгән, 38 гә 60 мм зурлыгындагы декоратив боҗра ярдәмендә сары каймалы куе кызыл тасмага тоташтырыла. Билгенең кечерәйтелгән күчермәсе төп нөсхәне кабатлый, 26 мм га 42 мм үлчәмле, дәфнә яфрагы төшерелгән турыпочмаклы кысага беркетелә һәм киемгә эләктерү өчен каптырмасы була[10].
Казанның мактаулы гражданнары исемлеге
| № | Лауреат | Нигезләмә | Дата | П. | |
|---|---|---|---|---|---|
| Казан губернасы | |||||
| 1 | Александр Тимашев | төбәкнең тынычлыгын саклау өчен куйган киң кырлы хезмәте өчен | [2][3] | ||
| 2 | Михаил Рейтерн | җирле сәнәгатьне һәм сәүдәне үстергән өчен | [2][12] | ||
| 3 | Юлия Годяева | йортын һәм мөлкәтен Сергий Радонежский чиркәвенә бүләк иткән өчен | [2][12] | ||
| 4 | Иван Вышнеградский | Казанның икътисадый үсешенә керткән өлеше өчен | [2][12] | ||
| 5 | Ольга Александрова | киң колачлы хәйрия эшчәнлеге, аерым алганда, Александров пассажы (Ксения гимназиясе) өчен шәһәргә биналар бүләк иткәне өчен | [2][12] | ||
| 6 | Иван Лихачёв | Шәһәргә Татарстан Республикасы милли музееның нигезен тәшкил иткән сәнгать коллекциясен бүләк иткәне өчен | [2][12] | ||
| 7 | Сергей Витте | Мәскәү-Казан тимер юлын төзүдә актив катнашканы өчен | [2][3] | ||
| Татар АССР | |||||
| 1 (8) | Владимир Ленин | Тууына 117 ел булу уңаеннан | 22 апрель 1987 | [2] | |
| 2 (9) | Борис Арбузов | Октябрь инкыйлабының 70 еллыгы уңаеннан, коммунистик төзелеш бурычларын гамәлгә ашыру, шәһәрнең иҗтимагый, сәяси һәм мәдәни тормышында актив катнашкан һәм шәһәр алдындагы зур казанышлары өчен | 28 октябрь 1987 | [2] | |
| 3 (10) | Гомәр Бәширов | ||||
| 4 (11) | Валентин Глушко | ||||
| 5 (12) | Михаил Девятаев | ||||
| 6 (13) | Нәкый Исәнбәт | ||||
| 7 (14) | Сергей Князев | ||||
| 8 (15) | Вера Новикова | ||||
| 9 (16) | Аркадий Пудовик | ||||
| 10 (17) | Василий Родин | ||||
| 11 (18) | Фёдор Семёнов | ||||
| 12 (19) | Сәлман Таһиров | ||||
| 13 (20) | Бакый Урманче | ||||
| 14 (21) | Якуп Чанышев | ||||
| Татарстан Республикасы | |||||
| 1 (22) | Азат Аббасов | вокаль сәнгате өлкәсендәге күренекле казанышлары, Россиядә һәм чит илләрдә Казан шәһәренең абруен күтәрүе өчен | 22 август 2005 | [13] | |
| 2 (23) | Әсгать Галимҗанов | балаларны яклау эшенә зур өлеш керткәне, хәйрия эшчәнлеге өчен | |||
| 3 (24) | Наилә Гыйләҗева | илебез спортын үстерүгә зур өлеш керткәне, халыкара класслы спорт осталарын тәрбияләве, Россиядә һәм чит илләрдә Казанның абруен күтәрүе өчен | |||
| 4 (25) | Борис Ельцин | шәһәрнең икътисадый, социаль, рухи үсешенә зур өлеш керткән өчен | |||
| 5 (26) | Альберт Камалиев | Казан шәһәренең икътисадый, социаль үсешенә, иҗтимагый-сәяси эшчәнлеккә зур өлеш керткәне өчен | |||
| 6 (27) | Александр Лаврентьев | авиация сәнәгатен үстерүгә, Россиядә һәм халыкара аренада Казан шәһәренең абруен күтәрүгә зур өлеш керткәне һәм шәһәр файдасына хәйрия эшчәнлеге өчен | |||
| 7 (28) | Илдус Мостюков | илнең Бердәм гомумгаскәри дәүләт радиолокацион тану системасын (ЕСГРЛО) уйлап табуга һәм кулланышка тапшыруга, Казан шәһәренең икътисадый һәм социаль үсешенә зур өлеше, зур җәмәгать эшчәнлеге өчен | |||
| 8 (29) | Владимир Путин | шәһәрнең икътисадый, социаль һәм рухи үсешенә күренекле өлеш керткәне өчен | |||
| 9 (30) | Надежда Тимашова | ветераннар хәрәкәтен үстерүгә һәм Казан шәһәренең ветераннар оешмаларын ныгытуга зур өлеш керткәне өчен | |||
| 10 (31) | Миркасыйм Госманов | фән үсешенә зур өлеш керткәне, Россия халыклары чыганакларын һәм тарихын өйрәнгәне, иҗтимагый эшчәнлеге өчен | |||
| 11 (32) | Александр Фурсенко | фән, тарихи-мәдәни мирас үсешенә зур өлеш керткәне, Казан шәһәре һәм Татарстан Республикасы иминлегенә юнәлтелгән иҗтимагый эшчәнлеге өчен | |||
| 12 (33) | Минтимер Шәймиев | шәһәрнең икътисадый, социаль һәм рухи үсешенә күренекле өлеш керткәне өчен | |||
| 13 (34) | Харис Якупов | яшь рәссамнарны тәрбияләүдә һәм әзерләүдә Казанның абруен күтәрүгә хезмәт иткән сәнгать өлкәсендәге күренекле өлеше өчен | |||
| 14 (35) | Камил Исхаков | шәһәрнең икътисадый, социаль, рухи үсешенә, казанлыларга фидакарь хезмәт итүгә, Россиядә һәм чит илләрдә Казанның абруен күтәрүгә зур өлеш керткән өчен | 20 апрель 2006 | [14] | |
| 15 (36) | Илһам Шакиров | Казан шәһәренең Россиядә һәм чит илләрдә чәчәк атуы өчен татар музыка сәнгатен үстерүгә һәм пропагандалауга зур өлеш керткәне өчен | |||
| 16 (37) | Рәүф Кафиятуллин | Казан шәһәре һәм Татарстан Республикасы җылылык энергетикасын үстерүгә зур өлеш керткәне, торак-коммуналь хуҗалык өлкәсендәге казанышлары, яшь белгечләрне тәрбияләве өчен | |||
| 17 (38) | Марат Кафиятуллин | Казан шәһәренең мөһим объектларын төзүгә зур өлеш керткәне өчен | |||
| 18 (39) | Сабир Әхтәмов | Ватан алдындагы казанышлары, балаларны, яшьләрне, Казан гражданнарын дистәләрчә еллар дәвамында хәрби-патриотик рухта тәрбияләүгә зур шәхси өлеше өчен | 17 май 2007 | [15] | |
| 19 (40) | Борис Кузнецов | ||||
| 20 (41) | Пётр Полушкин | ||||
| 21 (42) | Наил Йосыпов | Казанның социаль-икътисадый үсешенә зур шәхси өлеш кертүе, Россиядә һәм халыкара аренада аның ролен һәм абруен күтәрүе, шәһәрнең химия һәм нефть химиясе сәнәгатен үстерү, уңышлы уйлап табу эшчәнлеге өчен | |||
| 22 (43) | Василий Аксёнов | әдәбият үсешенә зур шәхси өлеш кертүе, киң танылган сәнгать әсәрләре иҗат итүе өчен | 18 февраль 2008 | [16] | |
| 23 (44) | Фикрәт Тәбиев | Казанның икътисадый, социаль үсешенә, Татарстан Республикасы башкаласы файдасына иҗтимагый-сәяси эшчәнлеккә зур шәхси өлешен кертүе өчен | |||
| 24 (45) | Шәфәгать Тәхәветдинов | Казанның социаль-икътисадый үсешенә зур өлеш кертүе, аның ролен һәм авторитетын Россиядә һәм халыкара аренада күтәргәне өчен | |||
| 25 (46) | Евгений Сазонов | Казанның мөһим объектлары төзелешенә зур өлеш керткәне өчен | 29 апрель 2009 | [17] | |
| 26 (47) | Корбан Бердыев | спорт үсешенә, Казан данын яклап яңа үрләр яулауга керткән өлеше, талантлы спортчылар тәрбияләве өчен | |||
| 27 (48) | Зиннәтулла Билалетдинов | спорт үсешенә, Казан данын яклап яңа үрләр яулауга керткән өлеше, талантлы спортчылар тәрбияләве өчен | |||
| 28 (49) | Олег Морозов | Казанның социаль-икътисадый үсешенә зур өлеш кертүе, Татарстан Республикасы башкаласы файдасына иҗтимагый-сәяси эшчәнлеге өчен | |||
| 29 (50) | Туфан Миңнуллин | татар драматургиясе һәм театр сәнгатен үстерүгә зур өлеш кертүе, Казан файдасына иҗтимагый-сәяси эшчәнлеге өчен | 16 июль 2010 | [18] | |
| 30 (51) | Владимир Чуприн | Казан шәһәренең сәламәтлек саклау үсешенә зур өлеш кертүе, аеруча авыр авыруларга ашыгыч хирургия ярдәме күрсәтүдәге аерым казанышлары, авыруларның терелүен тизләтергә һәм үлемнәрен киметергә мөмкинлек биргән медицина хезмәтләре булдырудагы аерым казанышлары өчен | |||
| 31 (52) | Любовь Кочнева | мәгариф системасында яңа алымнарны гамәлгә ашырганы, баланың тулаем үсешенә һәм үз-үзен табуына ярдәм иткән мәктәп булдырганы, сыйфатлы укыту һәм югары нәтиҗәләргә ирешү өчен шартлар булдырганы өчен | |||
| 32 (53) | Камәрия Хәмидуллина | Казан шәһәрендә милли белем бирүне үстерүгә зур өлеш керткәне, күпмәдәниятле җәмгыятьтә тел шәхесе әзерләүнең уникаль системасын булдырганы, укучыларның тирән белем алуын тәэмин иткәне, аларның иҗади потенциалын камилләштерүгә керткән өлеше өчен | |||
| 33 (54) | София Гобәйдуллина | музыка сәнгатен үстерүгә керткән зур өлеше, Татарстан Республикасы башкаласының халыкара аренада абруен күтәргәне өчен | 17 июнь 2011 | [19] | |
| 34 (55) | Иван Савельев | математика, физика өлкәсендә аеруча сәләтле балаларны укыту һәм тәрбияләү системасын булдыруга зур өлеш керткән өчен; белем бирүнең югары сыйфатын һәм укучыларның югары нәтиҗәләргә ирешүен тәэмин итә торган махсуслаштырылган мәктәп төзү | |||
| 35 (56) | Кев Салихов | фәнне үстерүгә зур өлеш керткәне, химик физика һәм радиоспектроскопия өлкәсендә фундаменталь тикшеренүләре, Казанның статусын Россиядә һәм дөньяда зур фәнни үзәк дәрәҗәсенә күтәрүдәге казанышлары өчен | |||
| 36 (57) | Юрий Солуянов | Казан шәһәренең төзелеш тармагы үсешенә зур өлеш керткәне, шәһәрнең тормышын тәэмин итә торган барлык объектларда техник җиһазларны проектлау, монтажлау һәм эшләтеп җибәрү эшләрен оештырганы, Казан метрополитенын төзүгә аерым өлеш керткәне өчен | |||
| 37 (58) | Нурания Биктимерова | Казанның тарихи һәм мәдәни мирасын, Иске Татар бистәсенең традицияләрен һәм көнкүрешен саклауга шәхси өлеш керткәне өчен | 7 июнь 2012 | [20] | |
| 38 (59) | Владимир Вавилов | яман шеш авырулы балаларга ярдәм күрсәтү максатында хәйрия эшчәнлеген оештыруга зур өлеш керткәне өчен | |||
| 39 (60) | Владимир Житлов | спортны үстерүгә, югары квалификацияле спортчылар әзерләүгә зур өлеш керткәне өчен | |||
| 40 (61) | Владимир Алекно | спорт үсешенә, Казан данын яклап яуланган җиңүләргә керткән зур өлеше, талантлы спортчылар тәрбияләгәне өчен | 23 август 2012 | [21] | |
| 41 (62) | Рәфкать Кантюков | Казан шәһәренең социаль-икътисадый үсешенә зур өлеш керткәне, массакүләм һәм һөнәри спортны үстергән, актив иҗтимагый һәм хәйрия эшчәнлеге өчен | 29 май 2013 | [22] | |
| 42 (63) | Владимир Якунин | Татарстан Республикасы башкаласы - Казан шәһәренең тимер юл инфраструктурасын үстерүгә һәм камилләштерүгә зур өлеш керткәне өчен | |||
| 43 (64) | Виталий Мутко | Казанның социаль-икътисадый үсешенә һәм чәчәк атуына күренекле шәхси өлеше, шәһәрнең абруен күтәргәне, Татарстан Республикасы башкаласының Россиядә һәм халыкара аренада имиджын ныгытканы өчен | 19 июль 2013 | [23] | |
| 44 (65) | Игорь Шувалов | ||||
| 45 (66) | Валентина Никонова | Казан данын арттырган спорт казанышлары өчен | 3 август 2015 | [24] | |
| 46 (67) | Валерий Герасимов | актив гражданлык позициясе һәм балаларны һәм яшьләрне хәрби-патриотик тәрбияләүгә өлеш керткәне өчен | 7 сентябрь 2015 | [25] | |
| 47 (68) | Марат Рәхимов | Казан шәһәрендә транспорт инфраструктурасын һәм төзелеш тармагын үстерүгә керткән саллы өлеше өчен | 16 август 2016 | [26] | |
| 48 (69) | Индус Таһиров | Татарстан Республикасының милли-дәүләт төзелешенә керткән саллы өлеше һәм актив җәмәгать эшчәнлеге өчен | |||
| 49 (70) | Алишер Усманов | актив җәмәгать һәм хәйрия эшчәнлеге өчен | 21 июнь 2017 | [27] | |
| 50 (71) | Чулпан Хаматова | ||||
| 51 (72) | Урал Закиров | актив җәмәгать эшчәнлеге, фундаменталь фән һәм илебез космонавтикасын үстерүгә саллы өлеше өчен | 6 июнь 2018 | [28] | |
| 52 (73) | Шамил Тарпищев | Казан шәһәрендә физик культураны һәм спортны үстерүгә һәм социаль әһәмиятле проектларны гамәлгә ашыруга керткән саллы өлеше өчен | |||
| 53 (74) | Борис Тихомиров | шәһәрнең һәм аның төзелеш кластерының социаль-икътисадый үсешенә зур шәхси керткән өлеше, сәнәгать һәм гражданлык объектларын проектлауда, мәдәни мирас һәйкәлләрен реставрацияләүдә яңа технологияләр керткәне һәм актив җәмәгать эшчәнлеге өчен | 20 июнь 2019 | [29] | |
| 54 (75) | Мәликә Гыйльметдинова | мөмкинлекләре чикле кешеләргә социаль ярдәм күрсәтүне оештыруга керткән саллы шәхси өлеше, Казан шәһәрендә актив иҗтимагый һәм хәйрия эшчәнлеге өчен | |||
| 55 (76) | Сергей Зайцев | актив гражданлык позициясе, Татарстан Республикасында һәм Казан шәһәрендә законлылыкны һәм хокук тәртибен ныгытуга өлеш керткәне өчен | 16 июнь 2020 | [30] | |
| 56 (77) | Салават Фәтхетдинов | татар мәдәниятен һәм музыка сәнгатен үстерүгә һәм пропагандалауга өлеш керткәне, актив хәйрия эшчәнлеге өчен | |||
| 57 (78) | Мирфатыйх Зәкиев | татар тел белеме, тюркология, этнолингвотарих өлкәсендәге казанышлары һәм фундаменталь фән үсешенә зур шәхси өлеш кертүе өчен | 16 август 2021 | [31] | |
| 58 (79) | Марта Мартьянова | Россия, Татарстан Республикасы һәм Казан шәһәре даны күтәргән югары спорт казанышлары өчен | |||
| 59 (80) | Мөслимә Латыйпова | Татарстан Респyбликасы башкаласының социаль-икътисадый үсешенә зур өлеш керткәне, актив җәмәгать һәм хәйрия эшчәнлеге өчен | 18 август 2022 | [32] | |
| 60 (79) | Евгений Богачев | 24 август 2023 | |||
| 61 (79) | Роза Җаббарова | 7 август 2024 | |||
| 62 (79) | Марат Хөснуллин | Татарстан Республикасы башкаласының социаль-икътисади үсешенә һәм чәчәк атуына зур шәхси өлеше өчен | 7 август 2024 | ||
Искәрмәләр
- ↑ 1 2 3 4 Казанский Совет народных депутатов утвердил награды города. Интертат?! (31 март 2005). Мөрәҗәгать итү датасы: 28 август 2021. Архивировано 8 октябрь 2007 года.
- ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 Федотова О. В. «За особые заслуги перед городом…» // «Гасырлар авазы — Эхо веков» : журнал. — 2005. — № 2 (41). — С. 74—77. — 319 с.
- ↑ 1 2 3 4 5 Принимая во внимание заслуги. — Газета «Казанский университет». — 2005. — № 12—13 (август).
- ↑ Владимир Путин стал Почетным гражданином Казани. Интертат?! (16 август 2005). Мөрәҗәгать итү датасы: 28 август 2021. Архивировано 28 сентябрь 2007 года.
- ↑ В Казанской ратуше наградили почетных граждан города. metshin.ru (26 октябрь 2010). Мөрәҗәгать итү датасы: 30 август 2021. Архивировано 30 август 2021 года.
- ↑ Решение Казанского Совета народных депутатов от 30 марта 2005 г. № 3-23 «О наградах Казани». Казанский Совет народных депутатов (30 март 2005). Мөрәҗәгать итү датасы: 30 август 2021. Архивировано 23 август 2021 года.
- ↑ Казанский Совет народных депутатов утвердил награды города. Регнум (31 март 2005). Мөрәҗәгать итү датасы: 28 август 2021. Архивировано 28 август 2021 года.
- ↑ Александр Шакиров. Респект от Казани: кто ходит в почетных гражданах столицы РТ? Интернет-газета «Реальное время» (26 июнь 2017). Мөрәҗәгать итү датасы: 28 август 2021. Архивировано 28 август 2021 года.
- ↑ Марат Хуснуллин получил звание «Почетный гражданин Казани». www.kommersant.ru (7 август 2024). Мөрәҗәгать итү датасы: 19 сентябрь 2024.
- ↑ 1 2 Решение Казанской городской думы от 27 апреля 2011 г. № 14-5 «О муниципальных наградах города Казани»(с изменениями на 5 февраля 2021 г). Электронный фонд правовых и нормативно-технических документов (27 апрель 2011). Мөрәҗәгать итү датасы: 28 август 2021. Архивировано 28 август 2021 года.
- ↑ Инна Серова. «Она себя дискредитировала»: Чулпан Хаматову просят лишить звания «Почетный гражданин Казани». Интернет-газета «Реальное время» (10 декабрь 2022). Мөрәҗәгать итү датасы: 20 декабрь 2022.
- ↑ 1 2 3 4 5 Постников, 1898
- ↑ Постановление Главы администрации г. Казани от 22 августа 2005 г. № 2060 «О решении Казанского Совета народных депутатов от 4 августа 2005 года № 35-24 „О присвоении звания Почётный гражданин города Казани“». Мэрия Казани (22 август 2005). Мөрәҗәгать итү датасы: 28 август 2021. Архивировано 23 август 2021 года.
- ↑ Решение Казанской городской Думы от 20 апреля 2006 г. № 6-8 «О присвоении звания „Почётный гражданин Казани“ в 2006 году». Мэрия Казани (20 апрель 2006). Мөрәҗәгать итү датасы: 28 август 2021. Архивировано 28 август 2021 года.
- ↑ Решение Казанской городской Думы от 17 мая 2007 г. № 19-17 «О присвоении звания „Почётный гражданин Казани“ в 2007 году». Мэрия Казани (17 май 2007). Мөрәҗәгать итү датасы: 28 август 2021. Архивировано 28 август 2021 года.
- ↑ Решение Казанской городской Думы от 18 февраля 2008 г. № 8-28 «О присвоении звания „Почётный гражданин Казани“ в 2008 году». Мэрия Казани (18 февраль 2008). Мөрәҗәгать итү датасы: 28 август 2021. Архивировано 28 август 2021 года.
- ↑ Решение Казанской городской Думы от 29 апреля 2009 г. № 5-40 «О присвоении звания „Почётный гражданин Казани“ в 2009 году». Мэрия Казани (29 апрель 2009). Мөрәҗәгать итү датасы: 28 август 2021. Архивировано 28 август 2021 года.
- ↑ Решение Казанской городской Думы от 16 июля 2010 г. № 3-52 «О присвоении звания „Почётный гражданин Казани“ в 2010 году». Мэрия Казани (16 июль 2010). Мөрәҗәгать итү датасы: 28 август 2021. Архивировано 28 август 2021 года.
- ↑ Решение Казанской городской Думы от 17 июня 2011 г. № 2-6 «О присвоении звания „Почётный гражданин Казани“ в 2011 году». Мэрия Казани (17 июнь 2011). Мөрәҗәгать итү датасы: 28 август 2021. Архивировано 28 август 2021 года.
- ↑ Решение Казанской городской Думы от 7 июня 2012 г. № 2-14 «О присвоении звания „Почётный гражданин Казани“ в 2012 году». Мэрия Казани (7 июнь 2012). Мөрәҗәгать итү датасы: 28 август 2021. Архивировано 28 август 2021 года.
- ↑ Решение Казанской городской Думы от 23 августа 2012 г. № 2-16 «О присвоении звания „Почётный гражданин Казани“ В.Р. Алекно». Мэрия Казани (23 август 2012). Мөрәҗәгать итү датасы: 28 август 2021. Архивировано 28 август 2021 года.
- ↑ Решение Казанской городской Думы от 29 мая 2013 г. № 2-23 «О присвоении звания „Почётный гражданин Казани“». Мэрия Казани (29 май 2013). Мөрәҗәгать итү датасы: 28 август 2021. Архивировано 23 август 2021 года.
- ↑ Решение Казанской городской Думы от 19 июля 2013 г. № 3-24 «О присвоении звания „Почётный гражданин Казани“ в 2013 году». Мэрия Казани (19 июль 2013). Мөрәҗәгать итү датасы: 28 август 2021. Архивировано 23 август 2021 года.
- ↑ Решение Казанской городской Думы от 3 августа 2015 г. № 2-44 «О присвоении звания „Почётный гражданин Казани“ В. Г. Никоновой». Мэрия Казани (3 август 2015). Мөрәҗәгать итү датасы: 28 август 2021. Архивировано 28 август 2021 года.
- ↑ Решение Казанской городской Думы от 7 сентября 2015 г. № 2-45 «О присвоении звания „Почётный гражданин Казани“ В. В. Герасимову». Мэрия Казани (7 сентябрь 2015). Мөрәҗәгать итү датасы: 28 август 2021. Архивировано 28 август 2021 года.
- ↑ Решение Казанской городской Думы от 16 августа 2016 г. № 2-9 «О присвоении звания „Почётный гражданин Казани“ в 2016 году». Мэрия Казани (16 август 2016). Мөрәҗәгать итү датасы: 28 август 2021. Архивировано 28 август 2021 года.
- ↑ Решение Казанской городской Думы от 21 июня 2017 г. № 4-17 «О присвоении звания „Почётный гражданин Казани“». Мэрия Казани (21 июнь 2017). Мөрәҗәгать итү датасы: 28 август 2021. Архивировано 28 август 2021 года.
- ↑ Решение Казанской городской Думы от 6 июня 2018 г. № 2-27 «О присвоении звания „Почётный гражданин Казани“». Мэрия Казани (6 июнь 2018). Мөрәҗәгать итү датасы: 28 август 2021. Архивировано 28 август 2021 года.
- ↑ Решение Казанской городской Думы от 20 июня 2019 г. № 2-34 «О присвоении звания „Почетный гражданин Казани“ в 2019 году». Мэрия Казани (20 июнь 2019). Мөрәҗәгать итү датасы: 28 август 2021. Архивировано 28 август 2021 года.
- ↑ Решение Казанской городской Думы от 16 июня 2020 г. № 3-40 «О присвоении звания „Почетный гражданин Казани“ в 2020 году». Мэрия Казани (16 июнь 2020). Мөрәҗәгать итү датасы: 20 гыйнвар 2022. Архивировано 20 гыйнвар 2022 года.
- ↑ Решение Казанской городской Думы от 16 августа 2021 № 2-8 «О присвоении звания „Почётный гражданин Казани“ в 2021 году». Мэрия Казани (16 август 2021). Мөрәҗәгать итү датасы: 28 август 2021. Архивировано 20 гыйнвар 2022 года.
- ↑ Решение Казанской городской Думы от 18 августа 2021 № 2-16 «О присвоении звания „Почётный гражданин Казани“ в 2022 году». Мэрия Казани (18 август 2022). Мөрәҗәгать итү датасы: 18 август 2022.
Әдәбият
- Систематическій сборникъ постановленій Казанской Городской Думы за 22 года (съ 1871 по 1892 включительно) / сост. Н. Н. Постниковымъ. — Казань: Типо-литографія В. М. Ключникова, 1898. — XXIII, 1007 с.
- Федотова, Ольга Викторовна. «За особые заслуги перед городом…» // «Гасырлар авазы — Эхо веков» : журнал. — 2005. — № 2 (41). — С. 74—77. — 319 с.
Сылтамалар
. Мэрия Казани. Мөрәҗәгать итү датасы: 28 август 2021. Архивировано 26 август 2021 года.