Ненец автономияле округы
| Россия Федерациясе субъекты | |||||
| Ненец автономияле округы Ненецкий автономный округ Ненёцие автономной ӈокрук | |||||
| |||||
|
| |||||
| Нарьян-Мар | |||||
| 20-нче | |||||
|
- Барлыгы - Су |
176 700 км² [1] 0,1 % | ||||
|
Халык саны |
|||||
|
- Барлыгы - Халык тыгызлыгы |
42 642 (2010)[2] 0,24 кеше/км² | ||||
|
ТРП |
65-нче | ||||
|
- Барлык, агымдагы бәядә - Кеше башына |
145,8 млрд. сум [3] (2010) 3 419 мең сум | ||||
| Идел буе | |||||
| Төньяк | |||||
| рус теле, ненец теле[4] | |||||
|
Губернатор |
Игорь Кошин | ||||
|
РФ субъекты коды |
83 | ||||
|
Сәгать поясы |
MSK (UTC+4) | ||||
Не́нец автоно́мияле о́кругы (рус. Ненецкий автонмный округ, нен. Ненёцие автономной ӈокрук) — Россия Федерациясенең төньяк-көнбатышта урнашкан субъекты (Архангельск өлкәсе составында).
Административ үзәге — Нарьян-Мар.
География
Чиктәшлек
| Як | Россия субъекты |
|---|---|
| Төньяк-көнчыгыш | Ямал-Ненец автономияле округы |
| Көньяк | Коми Республикасы |
| Көньяк-көнбатыш | Архангельск өлкәсе |
Ненец автономияле округы Көнбатыш Европа тигезлегенең төньякта, күбесенчә Поляр түгәрәге аръягында урнаша, Ак, Баренц һәм Кара диңгезләр белән юыла.
Рельеф — күбесенчә тигезле.
Еллгаларның иң зрусы — Печора, монда да аның тамагы урнаша.
Утраулар — Колгуев, Вайгач.
Климат
Субарктик; округның төньякта - аркткик климаты. Гыйнварның урта температурасы -12...-22 °C, июльнең — +6...+13 °C
Тарих
V—XIII гасырларда монда билгеләнмәгән печера (ненецча — сиртя) кабиләсе торган. Ненецлар бу җирләргә безнең эраның икенче меңъеллыкта килделәр. Бу вакытта да, Новгород ягыннан руслар килә; Новгородның хакимияте тулысынча 14-15 гасырларда урнаштырылган. 1478 елдан, Новгород җимерелгәннән соң, хәзерге Ненец АО территориясе Мәскәү дәүләтенә күчте.
1500 елында Семён Курбский хәрби экспедициясе Пустозерск крепостен салган. Бу шәһәр гасырлар дәвамында Мезеньнан Уралга кадәр административ һәм сәүдә үзәге булган.
XVIII гасыр ахырыннан - ХХ гасырның башында хәзерге НАО территориясе Архангелск губерниянең Мезень һәм Печора өяз составына кергән иде.
1929 елда Төньяк край составында Ненец (Самоед) милли округы барлыкка килде.
Колгуев утравы тапшырылган.
1977 елда исемен Ненец автономияле округына алыштыра.
Демография
- Халык саны: 41 546 (2007)
- Шәһәр халкы: 27 147 (64,6 %)
- Авыл халкы: 14 872
- Халык тыгызлыгы — 0,2 чел./км²
- Ирләр: 20 504 (49,5 %)
- Хатыннар: 21456 (50,5 %)
- Урта яшь: 31,5 лет
Милли состав
| 1939 җанисәбе | 1959 җанисәбе | 1970 җанисәбе | 1979 җанисәбе | 1989 җанисәбе | 2002 җанисәбе | 2010 җанисәбе [5] | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ненецлар | 5602 (11,8 %) | 4957 (10,9 %) | 5851 (15,0 %) | 6031 (12,8 %) | 6423 (11,9 %) | 7754 (18,7 %) | 7504 (18,6 %) |
| коми | 6003 (12,6 %) | 5012 (11,0 %) | 5359 (13,7 %) | 5160 (10,9 %) | 5124 (9,5 %) | 4510 (10,9 %) | 3623 (9,0 %) |
| руслар | 32 146 (67,5 %) | 31 312 (68,8 %) | 25 225 (64,5 %) | 31 067 (65,8 %) | 35 489 (65,8 %) | 25 942 (62,4 %) | 26 648 (66,1 %) |
| украиннар | 1402 (2,9 %) | 2068 (4,5 %) | 1224 (3,1 %) | 2596 (5,5 %) | 3728 (6,9 %) | 1312 (3,2 %) | - |
| белоруслар | 334 (0,7 %) | 506 (1,1 %) | 290 (0,7 %) | 650 (1,4 %) | 1051 (1,9 %) | 426 (1,0 %) | - |
| башкалар | 2130 (4,5 %) | 1679 (3,7 %) | 1170 (3,0 %) | 1714 (3,6 %) | 2097 (3,9 %) | 1602 (3,9 %) | 2524 (6,3 %) |
Торак пунктлар
Ненец автономияле округының эре торак пунктлары
| № | Шәһәр | Халык саны | № | Торак пункт | Халык саны | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Нарьян-Мар | 21 658 | 11 | Великовисочное | 544 | |||||
| 2 | Искателей | 6 881 | 12 | Каратайка | 544 | |||||
| 3 | Красное | 1 519 | 13 | Амдерма | 541 | |||||
| 4 | Несь | 1 368 | 14 | Харута | 538 | |||||
| 5 | Нельмин Нос | 916 | 15 | Тельвиска | 454 | |||||
| 6 | Ома | 763 | 16 | Бугрино | 454 | |||||
| 7 | Хорей-Вер | 739 | 17 | Коткино | 372 | |||||
| 8 | Түбән Пёша | 718 | 18 | Оксино | 339 | |||||
| 9 | Индига | 632 | 19 | Шойна | 300 | |||||
| 10 | Усть-Кара | 574 | 20 | Лабожское | 250 | |||||
| 2010 елның җанисәбе буенча | ||||||||||
Административ-территориаль бүленеш
- Нарьян-Мар
- Поляр түгәрәге аръягындагы (Заполярный) район
Шулай ук карарга мөмкин
Искәрмәләр
- ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2012-10-18, retrieved 2012-10-04
- ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2013-03-13, retrieved 2012-10-04
- ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2012-06-19, retrieved 2012-06-19
- ↑ http://news.uralistica.com/?p=3218(үле сылтама)
- ↑ Информационные материалы об окончательных итогах Всероссийской переписи населения 2010 года, archived from the original on 2017-10-20, retrieved 2012-01-07
