Тыва
Тыва | |
---|---|
тыв. Тыва Республика | |
Байрак[d] | Илтамга[d] |
Монда җирләнгәннәр төркеме | Категория:Похороненные в Тыве[d] |
КЛАДР коды | 1700000000000 |
Хөкүмәт башлыгы | Шолбан Валерьевич Кара-оол |
SEO_description | Тыва — изучайте подробную и систематизированную информацию в интернет-энциклопедии РУВИКИ |
Мәйдан |
|
Рәсми тел | рус теле и Тыва теле |
Объектның күренешләре өчен төркем | Category:Views of Tuva[d] |
Феноменның икътисады | экономика Тывы[d] |
Алыштырган | Тыва Айрат Сәвит Сатсиялислар Җөмһүрияте[d] |
Хөкүмәт башлыгы вазифасы | глава Республики Тыва[d] |
Нәрсә белән чиктәш | Алтай Республикасы, Хакасия, Красноярск крае, Өркет өлкәсе, Бүрәтия, Хувсгел[d], Завхан[d], Увс[d] и Баян-Улгий[d] |
Рәсми веб-сайт |
rtyva.ru(рус.) |
Номер тамгасы коды | 17 |
Халык саны | |
Дәүләт | |
Административ-территориаль берәмлек | Россия |
Геомәгълүматлар | Data:Russia/Tuva Republic.map |
Башкала | Кызыл |
Гимн | Тыва Республикасы дәүләт гимны[d] и Тыва гимны |
Демоним | tuvai |
Нигезләнү датасы | 24 май 1991 |
Сәгать поясы | KRAT[d] и Азия/Красноярск[d][2] |
Рәсми исем |
тыв. Тыва Республика рус. Республика Тува рус. Тувинская АССР рус. Тувинская автономная область |
Дөнья кисәге | Азия |
Файл:WIKITONGUES- Aydyn speaking Tuvan.webm | |
SEO_title | Тыва — Рувики: Интернет-энциклопедия |
Тыва РУВИКИ.Медиада |
Тыва́ Респу́бликасы (Тыва́, Тува́, тыв. Тыва Республика) — Себер федераль округы составында Россия Федерациясенә керүче җөмһүрият.
1944 елның 11 октябрендә барлыкка килә.
Башкаласы — Кызыл шәһәре.
География
Көньякта һәм көнчыгышта Красноярск төбәге белән, төньяк-көнбатышта Бүрәтия һәм Иркутск өлкәсе белән һәм көнбатышта Алтай Республикасы белән чиктәш.
Халык
Тыва халкы саны — 313 940 кеше (2009), халык тыгызлыгы — 1,86 кеше/ км² (2009). Шәһәр халкы өлеше — 51,22 % (2009).
2002 елгы Россиякүләм халык санын алу мәгълүматлары буенча республиканың милли составы түбәндәгечә:
Халык | 2002 елдагы өлеше, %. |
---|---|
Тыва халкы | 77 % |
Рус халкы | 20,1 % |
Башкалар | 2,9 % |
Тыва Республикасы дәүләт гимны
Тыва телендә | Татар телендә | |
---|---|---|
Мен — тыва мен (тат. Мин — тывалы) | ||
Беренче куплет | ||
Арт-арттың оваазынга |
Изге үткел оваасына | |
Кушымта | ||
Мен – тыва мен, |
Мин – тывалы, | |
Икенче куплет | ||
Өгбелерим чуртунда |
Ата-баба Ватанында | |
Кушымта | ||
Мен – тыва мен, |
Мин – тывалы, | |
Өченче куплет | ||
Аймак чоннар бүлези |
Хөр гаиләдә халыклар — | |
Кушымта | ||
Мен – тыва мен, |
Мин – тывалы, |
2011 елның 11 августында моңа кадәр дәүләт гимны буларак кулланылган "Тооруктуг долгай таңдым" ("Урманнарымда йөргәндә") тыва халык җыры урынына рәсми рәвештә кабул ителде. Окей Шанагаш сүзләре, Кантомур Сарыглар музыкасы.
Административ бүленеш
- Бай-тайга кожуун
- Барыын-Хемчик кожуун
- Чөөн-Хемчик кожуун
- Каа-Хем кожуун
- Кызыл кожуун
- Монгун-Тайга кожуун
- Өвүр кожуун
- Бий-Хем кожуун
- Сүт-Хөл кожуун
- Таңды кожуун
- Тере-Хөл кожуун
- Тес-Хем кожуун
- Тожу кожуун
- Улуг-Хем кожуун
- Чаа-Хөл кожуун
- Чеди-Хөл кожуун
- Эрзин кожуун
Мәдәният
- «Саян» — Тыва дәүләт җыр һәм бию ансамбле.