Бөре (шәһәр)

РУВИКИ — интернет-энциклопедия мәгълүматы
1781
Бөре
Свято-троицкий.jpg
Байрак Герб
Байрак Герб
55°25′ с. ш. 55°32′ в. д.GЯO
Ил  Русия
Тарих һәм география
Нигез салына 1663
Мәйдан 41 км²
Мәркәз биеклеге 160
Климат төре уртача
Сәгать кушагы UTC+05:00
Халык саны
Халык саны Green Arrow Up Darker.svg 42 262 кеше
Санлы идентификатор
Телефон коды 34784
Почта индекслары 452450-452455
[http://birsk.tv]
Показать/скрыть карты
Бөре на карте
Бөре
Бөре

Бөре (рус. Бирск, баш. Бөрө) – Башкортстан республикасындагы шәһәр. Бөре районы үзәге.

Тарихи белешмә

Бөре шәһәре пугачевчылар шәһәрне утка тота, ул тоташтан янып чыга. Ике ел узуга шәһәр яңадан торгызыла, ләкин кала урыны торгызылмый, чөнки аның әһәмияте бетә. 1781 елдан Бөре өязе үзәге. 1842 елны өязгә 640 авыл кергән. XIX гасырның икенче яртысында Бөре сәүдә үзәге булып китә. Бу шәһәрнең тышкы кыяфәтендә дә чагылыш таба. Кызлар гимназиясе, реальный училище, сәүдә мәктәбенең таш биналары пәйда була. Урамнар чуерташ белән түшәлә, тротуарларга таш плитәләр җәелә.

Топорнино, өченче урында Дәүләкән станциясе, аннары Дүртөйле, Уфа пристане һәм станциясе. Бөре ике миллион тонна чыгарып, тугызынчы урында барган.[1]

Уфа губернасы гамәлдән чыгарылгач, Бөре кантоны оештырыла. Бөре педагогик училище, 1939 елдан – Бөре педагогия институты ачыла. 1934 елны медицина училище һәм авыл хуҗалыгы уч. (ПУ-102), 1936 елда фармацевтлар әзерләүче урта һөнәри уку йорты ачыла. илленче елларда нефть табылгач, Бөредә «Башвостокнефтеразведка» тресты килеп урнаша.[2]

Демографик белешмә

Халык саны
1856[3]1897[3]1913[3]1926[3]1931[3]1939[3]1944[4]
2900↗8600↗11 300↘11 200↗14 400↗21 200↗22 100
1945[4]1946[4]1947[4]1959[5]1967[3]1968[6]1970[7]
↘20 100↗21 300↗28 400↘24 837↗32 000↗33 100↘29 607
1979[8]1989[9]1992[3]1996[3]1998[3]2000[3]2001[3]
↗30 234↗34 881↗36 100↗38 400↗38 900↗39 700↗39 900
2002[10][11]2003[3]2005[3]2006[3]2007[3]2008[12]2009[13]
↗39 992↗40 000↗41 200↗41 300↗41 500↗43 809↘42 060
2010[14]2011[3]2012[15]2013[16]2014[17]2015[18]2016[19]
↘41 635↘41 600↗42 928↗43 765↗44 679↗45 553↗46 132
2017[20]1 гый 2018[21]2019[22]2020[23]2021[24]
↗46 330↗46 379↘46 362↗46 512↘44 295

Милли тәшкиләт

милләт 2002 ел
руслар 22802
татарлар 7683
чирмешләр 4268
башкортлар 4335

Танылган шәхесләр

  • Әнвәр Ахунҗанов (1914—1986), тел белгече.
  • Алексей Бакулин (1949—2019), КПСС Бөре шәһәр комитетының беренче секретаре (1987―1992). БАССР XII чакырылыш Югары Советы депутаты.
  • Мәсгут Бәширов (1908—1978), композитор, педагог. БАССР атказанган мәдәният хезмәткәре (1967).
  • Фәйзи Гаскәров, танылган балетмейстер.
  • Һәдия Дәүләтшина – язучы, С. Юлаев бүләге иясе (1967). Бөредә 1942—1954 елларда яшәгән.
  • Елена Зайцева (1921—2005), терапевт, профессор. РФ атказанган фән эшлеклесе, Смоленск шәһәренең мактаулы гражданы.
  • Байрак Солтанов, галим.
  • Рөстәм Туйкин, ВЭГУ академиясе профессоры (1999).

Мәгариф

Урамнар

Шулай ук карагыз

Искәрмәләр

  1. ↑ М.И. Роднов Хлебная торговля в Бирске на рубеже XIX – XX веков(үле сылтама) У
  2. ↑ История города Бирск, archived from the original on 2012-07-04, retrieved 2012-06-09 
  3. ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 3,13 3,14 3,15 3,16 http://www.mojgorod.ru/r_bashkortst/birsk/
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 http://cyberleninka.ru/article/n/chislennost-naseleniya-malyh-gorodov-bashkirskoy-assr-v-1943-1945-godah-protsess-reevakuatsii-i-ee-posledstviya
  5. ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus59_reg2.php
  6. ↑ http://elib.uraic.ru/bitstream/123456789/12420/1/0016922.pdf
  7. ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus70_reg2.php
  8. ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus79_reg2.php
  9. ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus89_reg2.php
  10. ↑ Бөтенрусия җанисәбе (2002)
  11. ↑ Население Башкортостана:XIX-XXI века: статистический сборник. — 2008. — С. 448.
  12. ↑ http://bashstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/bashstat/resources/88ec76804db875b29208d3356f373569/4+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%B4%D0%B5%D0%BB.pdf
  13. ↑ http://www.gks.ru/bgd/regl/B09_109/IssWWW.exe/Stg/d01/tabl-21-09.xls
  14. ↑ http://bashstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/bashstat/resources/2f055a804e303140ba45fe3bf8d20d64/Численность+населения+по+населенным+пунктам+Республики+Башкортостан.pdf
  15. ↑ http://www.gks.ru/free_doc/doc_2012/bul_dr/mun_obr2012.rar
  16. ↑ http://www.gks.ru/free_doc/doc_2013/bul_dr/mun_obr2013.rar
  17. ↑ http://www.gks.ru/free_doc/doc_2014/bul_dr/mun_obr2014.rar
  18. ↑ http://www.gks.ru/free_doc/doc_2015/bul_dr/mun_obr2015.rar
  19. ↑ http://www.gks.ru/free_doc/doc_2016/bul_dr/mun_obr2016.rar
  20. ↑ http://www.gks.ru/free_doc/doc_2017/bul_dr/mun_obr2017.rar
  21. ↑ 26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года — Федераль дәүләт статистикасы хезмәте.
  22. ↑ http://www.gks.ru/free_doc/doc_2019/bul_dr/mun_obr2019.rar
  23. ↑ https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/CcG8qBhP/mun_obr2020.rar
  24. ↑ https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/tab-5_VPN-2020.xlsx

Чыганаклар


Чыганак — https://tt.ruwiki.ru/w/index.php?title=Бөре_(шәһәр)&oldid=8485658