Гыйльми Баһаветдинов

МРФ Оборона министрлыгы

Бу мәкаләдә РФ Оборона министрлыгы архивлары материаллары файдаланылды

РФ Оборона министрлыгы

Әлеге мәкаләдә
РФ Оборона министрлыгының
Үзәк архивы
материаллары файдаланылды

Гыйльми Авзалетдин улы Баһаветдинов
Туу датасы	февраль 1923
Туу урыны	ТАССР Шөгер районы, Сарабиккол авылы
Үлем датасы	19 март 1945(1945-03-19)
Үлем урыны	Польша
Ватандашлык	ССРБ
Гаскәр төре	пехота
Дәрәҗә	сержант
Җитәкчелек иткән	пулемет расчеты командиры
Бүләкләр һәм премияләр

Гыйльми Авзалетдин улы Баһаветдинов (әтисенең исеме варианты: Әбләз улы, рус. Багаутдинов Гильми Абзалович (февраль 1923, Сарабиккол, Татарстан АССР — 19 март 1945, Гданьск, Рейхсгау Данциг — Көнбатыш Пруссия^[d]) — Бөек Ватан сугышында катнашучы, сержант, пулемет расчеты командиры. Советлар Союзы Герое (1945).

Тәрҗемәи хәле

1923 елның февраль аенда Татарстан Автономияле Совет Социалистик Республикасы Бөгелмә кантонының (1930 елдан Шөгер районы, 1969 елдан Лениногорск районы) Сарабиккол авылында туа. Милләте — татар. Туган авылында тулы булмаган урта мәктәпне тәмамлый. Күмәк хуҗалыкта эшли.

1944 елдан Советлар Союзы Коммунистлар партиясе әгъзасы.

Бөек Ватан сугышы

1942 елда хәрби хезмәткә алына. Май аеннан Бөек Ватан сугышы фронтларында: Кырым фронты, Көньяк-Көнбатыш фронт, Көньяк фронт, IV Украина фронты, Ленинград фронты, II Белоруссия фронтында яуларда катнаша.
Ленинград фронтының 21 нче армиясенең 381 нче укчы дивизия карамагындагы 1259 нчы укчы полкында пулемет расчеты командиры булып хезмәт итә.
1944 елның 10 июнендә Карел бугазы оборонасын өзгән вакыттагы сугышларда дошманның ныгытмаларына беренче булып ташланып, башкаларны да үз артыннан иярткән. Дзотка гранаталар ыргытып, взводның алга баруын тәэмин итә. Сафтан чыккан командирны алыштырып, сугышчыларны күп тапкырлар һөҗүмгә күтәргән. Ике тапкыр яраланса да, сугыш кырыннан китмәгән.
1945 елның 19 мартында Данциг (Гданьск, Польша) тирәсендә һәлак була. Сугышлар булган урында (Гданьсктан 22 чакрым көнбатыштарак) җирләнгән.

1945 елның 24 мартында Гыйльми Баһаветдиновка Совет Социалистик Республикалар Берлеге Югары Советы Президиумы Указы нигезендә Советлар Союзы Герое исеме бирелә.

Советлар Союзы Герое исеменә тәкъдим итү өчен бүләкләү кәгазендә (944 елның 25 июнендә язылган):

1944 елның 10 июненьдә батальонда беренче булып алгы кырыйдагы дошман ныгытмасына һөҗүм ясарга күтәрелә һәм үзе артыннан рота һәм батальонның шәхси составын ияртә. Батальон һөҗүме сызыгында дошманның дзоттагы ут ноктасы пехотага ут белән хәрәкәт итәргә мөмкинлек бирмәде. Иптәш Богаутдинов шәхси инициатива белән дзот уемына шуышып килә, уемга гранаталар ыргыта, шуның белән станоклы пулеметны һәм аның расчетын юк итеп, пехотаның алга баруын тәэмин итә. Сафтан чыккан командирны алыштырып, Баһаветдинов, батальон бурычын үтәгәнче, взвод белән идарә итә. Җиңелчә яралана, ләкин вазифаларын башкара. Киләсе бурычны үтәгәч, аның җитәкчелегендәге рота Зур Каллелово районында өч туплы состав батареясен басып ала. Сестра елгасын кичкәндә… икенче тапкыр яралана, әмма сафтан чыкмый. Рота белән идарә итүен дәвам итә… аның ротасы дошманның алгы траншеяларын ала.

Исемен мәңгеләштерү

• Герой исеме Лениногорск шәһәре, Сарабиккол авылы урамнарына бирелгән.
• Гыйльми Баһаветдиновка бюст Лениногорск шәһәренең Геройлар аллеясында урнаштырылган.
• Сарабиккол авылында мемориаль такта куелган.

Дәүләт бүләкләре

• Советлар Союзы Герое («Алтын йолдыз» медале һәм Ленин ордены; 24.03.1945);
• «Батырлык өчен» медале (13.06.1944);
• «Сугышчан казанышлар өчен» медале (22.02.1945);
• Кызыл Йолдыз ордены (26.02.1945).

Искәрмәләр

Әдәбият

1. Батырлар китабы. Казан: ТКН, 2000. ISBN 5-298-01001-6
2. Герои Советского Союза. Т.1. М., 1987.
3. Герои Советского союза-наши земляки. Кн.1. Казан, 1982.
4. Советлар Союзы Геройлары-якташларыбыз. Казан, 1990.
5. Ханин Л. Герои Советского Союза-сыны Татарии. Казан, 1968.

Сылтамалар

• Баһаветдинов Гыйльми Абзал улы(рус.)

• Г. А. Баһаветдинов «Милләттәшләр» сайтында(рус.)