Бөтендөнья почта көне
| Бөтендөнья почта көне | |
|---|---|
 Бәйрәмнең 50 еллыгына багышланган Россия хат маркасы | |
| Кабул ителгән | 1969 елда |
| Оештыручы | Бөтендөнья почта берлеге |
| Дата | 9 октябрь |
Бөтендөнья почта көне (рус. Всемирный день почты, ингл. World Post Day, исп. Día mundial del correo , фр. Journée mondiale de la poste, гарәп. اليوم العالمي للبريد, кыт. 世界郵政日) — 1969 елда Бөтендөнья почта берлеге раслаган халыкара бәйрәмнәрнең берсе.
9 октябрьдә Хат атналыгы кысаларында билгеләп үтелә. Бөтендөнья почта көне Берләшкән Милләтләр Оешмасының (БМО) Халыкара көннәре исемлегенә кертелгән.
Нигезләнү һәм уздырылу тарихы
1939 елда Буэнос-Айрестагы XI Бөтендөнья почта конгрессында ел саен 9 октябрьдә «Бөтендөнья почта берлеге» буларак бәйрәм итәргә тәкъдим ителә, чөнки ул 1874 елның 9 октябрендә оештырыла, әмма бу карар үз көченә керми. Шундый ук карар 1969 елда Токиода (Япония) XVI Бөтендөнья почта конгрессында кабул ителә. Халыкара бәйрәм буларак, Бөтендөнья почта берлеге көне беренче тапкыр 1970 елда билгеләп үтелә. XIX Бөтендөнья почта конгрессында Гамбургта 1984 елда бәйрәмнең исеме «Бөтендөнья почта көне» дип үзгәртелә.
Алданрак, 1957 елда, Оттавада (Канада) узган XIV Бөтендөнья почта конгрессы ел саен хат атналыгын 9 октябрьдә, ягъни Бөтендөнья почта көне туры килә торган атнада оештыру турында карар кабул иткән була.
Бәйрәм шулай ук БМОның бөтендөнья һәм халыкара көннәре системасына керә һәм дөньяда почта хезмәте күрсәтүне популярлаштыруга һәм үстерүгә ярдәм итәргә тиеш була.
Россиядә 1994 елда Россия Федерациясе Президенты Указы белән тагын бер бәйрәм — Россия почтасы көне оештырыла, ул июльнең икенче якшәмбесендә билгеләп үтелә.
Бөтендөнья почта көне уңаеннан төрле характердагы чаралар уздырыла. Мәсәлән, 2005 елда Камерунда почта хезмәткәрләре һәм CAMTEL телекоммуникация компаниясе хезмәткәрләре арасында футбол матчы үткәрелә[1]. Даими рәвештә филателистик характердагы чаралар уздырыла, кагыйдә буларак, бер үк вакытта хатлар атналыгы уңаеннан Бөтендөнья почта көне хөрмәтенә күргәзмәләр оештырыла, почта маркалары, беренче көн конвертлары чыгарыла. Мисал өчен, 2006 елда Архангельск почтамтында Бөтендөнья почта көне уңаеннан «Сорочка письма» почта конвертлары күргәзмәсе ачыла[2], Приднестровьеда корреспонденция түләүләрен махсус ябалар (специальное гашение корреспонденции)[3], ә Украинаның Донецк өлкәсендә филателия күргәзмәсе, баллон һәм парашют почтасы рейслары оештырыла, алар вакытында һәр җибәрелгән конвертны махсус штемпельләр һәм ябыштырма рәсемнәр белән бизәлә[4].
2007 елда бу көнне Россия Почтасының төбәк филиалларында Бөтенроссия «Я рисую алфавит» почта маркасы рәсеме конкурсында җиңүчеләрне һәм лауреатларны бүләкләү була[5]. Конкурс Россиядә беренче почта маркасын кулланышка кертүгә 150 ел тулу уңаеннан, шул ук вакытта Рус теле елына һәм Россия почтасы үсешенә багышланган була. Конкурсны «Россия почтасы» идарәсе, «Марка» нәшрият-сәүдә үзәге һәм Россия филателистлары берлеге оештыра.
Бәйрәмнең еллык темалары
Бөтендөнья почта көне һәр елны нинди дә булса темага багышлана. Әйтик, 2004 елда бәйрәм чаралары «Почта хезмәтләренең бөтен җирдә таралуы» темасы астында узса, 2006 елда — «Бөтендөнья почта челтәре: һәркем өчен һәм һәр шәһәрдә» булды.
2024 — 150 ел элемтә белән тәэмин итү һәм төрле ил халыкларының хокукларын һәм мөмкинлекләрен киңәйтү.
Шулай ук карагыз
- Почта маркасы көне
- Россия почтасы көне
- Филателия көне
- Бөтендөнья почта берлеге
- Хат атналыгы
- Почта
- БМО почта администрациясе
Искәрмәләр
- Wayback Machine // Union Postale. — 2005. — Vol. 130. — No. 4. — P. 32—34.(фр.) (ингл.) [Статья о праздновании Всемирного дня почты 9 октября 2005 года.](Тикшерелгән 6 ноябрь 2008)
- Wayback Machine — заметка от 9 октября 2006 года на сайте Информационного агентства «Двина-Информ». Архивная копия от 11 июнь 2008 на Wayback Machine(Тикшерелгән 6 ноябрь 2008)
- Wayback Machine (от 24 май 2008):
- «„Почта Приднестровья“ проводит сегодня специальное гашение корреспонденции, приуроченное к всемирному дню почты» Архивная копия от 22 ноябрь 2014 на Wayback Machine — заметка от 9 октября 2006 года. (Тикшерелгән 6 ноябрь 2008)
- Wayback Machine // Жизнь. — Донецк, 2006. — № 3126 (148). — 11 октября.(Тикшерелгән 30 май 2008)
- Wayback Machine и УФПС Республики Хакасия Архивная копия от 16 май 2008 на Wayback Machine:
- «Сегодня — Всемирный день почты» Архивная копия от 7 гыйнвар 2012 на Wayback Machine — заметка Светланы Мегедь от 9 октября 2007 года.(Тикшерелгән 6 ноябрь 2008)
- «Хакасский филиал Почты России во Всемирный день почты подготовил подарок для любителей филателии» Архивная копия от 4 март 2016 на Wayback Machine — заметка от 12 октября 2007 года.(Тикшерелгән 6 ноябрь 2008)
Сылтамалар
- Веб-страница, посвящённая Всемирному дню почты.(Тикшерелгән 6 ноябрь 2008)
- Послание генерального директора Всемирного почтового союза от 5 сентября 2008 года по поводу Дня почты.(Тикшерелгән 6 ноябрь 2008)
- Всемирный день почты в календаре международных событий на ООН
- Всемирный день почты на «Почта России»
- «24-й Всемирный почтовый конгресс» на сайте «Негус Экспо» 2009 елның 31 декабрь көнендә архивланган.
- Всемирный день почты — справка на сайте «РИА Новости».
- [www.calend.ru/holidays/0/0/85/ «Всемирный день почты»] — статья на сайте проекта [www.calend.ru/ «Календарь праздников».]
- Указ Президента РФ об учреждении «Дня российской почты». 2007 елның 14 октябрь көнендә архивланган.
- @Wayback Machine (от 12 октябрь 2009)